Ngày 22/12/1944, thực hiện chỉ thị của lãnh tụ Hồ Chí Minh, tại khu rừng giữa hai tổng Hoàng Hoa Thám và Trần Hưng Đạo thuộc châu Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng, đồng chí Võ Nguyên Giáp tuyên bố thành lập Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân – Đội quân chủ lực đầu tiên của Quân đội nhân dân Việt Nam. Khởi đầu từ 34 chiến sĩ với vũ khí thô sơ, trải qua 80 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, Quân đội nhân dân Việt Nam đã lập những chiến công hiển hách, đánh bại thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, giải phóng dân tộc ta khỏi ách nô lệ, thu giang sơn về một mối.

Tại lễ kỷ niệm Quân đội nhân dân Việt Nam tròn 20 tuổi (22/12/1964), Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khen ngợi bộ đội ta “Mới ra đời, với gậy tầy, súng kíp đã cùng toàn dân đánh Pháp, đánh Nhật, đưa Cách mạng Tháng Tám đến thành công. Lên mười tuổi thì cùng toàn dân giành được thắng lợi lớn Điện Biên Phủ, đánh bại cuộc chiến tranh xâm lược của đế quốc Pháp được Mỹ giúp sức”. Người khẳng định: “Quân đội ta là quân đội anh hùng của một dân tộc anh hùng”.

Chỉ với “gậy tầy, súng kíp”, ba ngày sau khi thành lập, với lòng quả cảm vô song và mưu trí tuyệt vời, 34 chiến sĩ Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân đã xuất sắc lập chiến công đầu tiên, tập kích đồn Phai Khắc (25/12) và Nà Ngần (26/12), tiêu diệt sĩ quan Pháp, bắt sống nhiều lính địch, mở đầu cho truyền thống “trận đầu đánh thắng” của quân đội ta.

Trong 30 năm chiến đấu đánh đuổi thực dân Pháp và quân xâm lược Mỹ, truyền thống trận đầu đánh thắng đã thể hiện qua nhiều trận đánh lẫy lừng như: Chiến thắng Ấp Bắc, Mỹ Tho (1963) - trận đầu đánh bại “Trực thăng vận”, “Thiết xa vận” của Mỹ - ngụy; Chiến thắng Núi Thành, Quảng Nam (1965) - “trận đầu thắng Mỹ” ngay khi quân Mỹ trực tiếp tham chiến ở Việt Nam, là biểu tượng sáng ngời của tinh thần quyết đánh, quyết thắng của quân và dân ta; Hải quân Việt Nam và bộ đội Phòng không chiến thắng trận đầu chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ ra miền Bắc (1964) - đánh đuổi tàu khu trục Ma-đốc, bắn rơi 8 máy bay phản lực Mỹ; Không quân Việt Nam đánh thắng trận đầu (1965) - bắn rơi 2 máy bay Mỹ...

Đặc biệt là những chiến thắng có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong từng giai đoạn của chiến tranh qua các chiến dịch lớn: Biên giới Thu Đông (1950) - bước ngoặt của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp; Điện Biên Phủ (1954) lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu, buộc quân Pháp phải rút hoàn toàn khỏi Việt Nam; Đường 9 - Nam Lào (1971) - bước phát triển cao nghệ thuật chiến dịch của quân đội ta; Cuộc tiến công chiến lược năm 1972, tạo chuyển biến căn bản cục diện chiến trường miền Nam; Hà Nội - Điện Biên phủ trên không (12/1972), buộc Mỹ phải ký Hiệp định Paris, chấm dứt chiến tranh ở Việt Nam; Chiến dịch Tây Nguyên - đòn đột phá chiến lược mở đầu Đại thắng mùa Xuân năm (3/1975); Chiến dịch Hồ Chí Minh (4/1975) - giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước…

Toàn dân đánh giặc. Cả nước đánh giặc, không phân biệt tiền tuyến hay hậu phương. Nước Việt Nam là một. Dân tộc Việt Nam là một. Chiến trường Việt Nam là một. Cả dân tộc thành một khối không thể chia cắt.

Đại tướng VÕ NGUYÊN GIÁP

Nghệ thuật chiến dịch của Quân đội ta là nghệ thuật chiến tranh nhân dân, lấy nhỏ thắng lớn, lấy ít địch nhiều, phát huy thế mạnh tổng hợp của 3 thứ quân: bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương và du kích, dân quân tự vệ. Đó là “Toàn dân đánh giặc. Cả nước đánh giặc, không phân biệt tiền tuyến hay hậu phương. Nước Việt Nam là một. Dân tộc Việt Nam là một. Chiến trường Việt Nam là một. Cả dân tộc thành một khối không thể chia cắt” như lời của Đại tướng Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp.

Quân đội nhân dân Việt Nam là đội quân từ Nhân dân mà ra, vì Nhân dân mà chiến đấu, đã làm nên những cột mốc vàng trong lịch sử đấu tranh giải phóng dân tộc; là đội quân bách chiến bách thắng của một dân tộc yêu chuộng hòa bình, không chịu khuất phục trước bất kỳ kẻ ngoại xâm nào.

Chủ tịch Hồ Chí Minh là người cha thân yêu đã khai sinh và trực tiếp dìu dắt, lãnh đạo của các lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam từng bước trưởng thành. Đảng ta đã dày công xây dựng quân đội chủ lực thành những quân chủng, binh chủng, binh đoàn hùng mạnh, trở thành những “quả đấm thép” giáng cho địch những đòn sấm sét, quyết định cục diện chiến trường. Phải khẳng định, nhân tố có ý nghĩa quyết định thắng lợi của Quân đội ta là sự lãnh đạo toàn diện, tuyệt đối và trực tiếp của Đảng Cộng sản Việt Nam với đường lối quân sự, chiến lược quốc phòng đúng đắn, sáng tạo.

Quân đội nhân dân Việt Nam là đội quân từ Nhân dân mà ra, vì Nhân dân mà chiến đấu.

Trong giai đoạn hiện nay, trước những diễn biến phức tạp của các cuộc chiến tranh và xung đột trên thế giới, Đảng và Nhà nước ta chủ trương xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại; xây dựng các lực lượng Quân đội tinh, gọn, mạnh, tiến lên hiện đại, sẵn sàng đáp ứng các yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ đất nước trong mọi tình huống.