Hay như Cố Thủ tướng Chính phủ Phạm Văn Đồng cũng từng nói: Số liệu thống kê không phải là con số chết, mỗi con số thống kê đều có ý nghĩa của nó, linh hồn của nó, tình hình nước mình thể hiện trong con số, tương lai ở trong con số, kế hoạch cũng ở trong con số.

Những câu nói này không chỉ thể hiện tầm nhìn chiến lược về vai trò của thống kê trong quản trị quốc gia, mà còn là kim chỉ nam cho toàn ngành thống kê trong suốt chặng đường phát triển.

Trong chiến tranh chống Pháp, thực hiện khẩu hiệu “Vừa kháng chiến, vừa kiến quốc”, Đảng và Nhà nước rất cần những thông tin thống kê toàn diện, kịp thời và độ tin cậy cao để kịp thời đề ra các quyết sách đúng đắn, ngành thống kê đã triển khai nhiều cuộc điều tra, tập trung thu thập và báo cáo các thông tin về nông nghiệp, đất đai, thống kê công, thương nghiệp ở vùng tự do giúp lãnh đạo cấp trung ương và địa phương đưa ra các quyết sách phân phối, sử dụng nguồn lực hợp lý.

Giai đoạn kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, dù còn thiếu thốn về cơ sở vật chất và nhân lực, để thực hiện tốt nhiệm vụ cung cấp thông tin thống kê, ngành thống kê đã triển khai được nhiều cuộc điều tra đồng thời thực hiện nhiều báo cáo thống kê chuyên đề, đi sâu vào một số lĩnh vực cũng như tình hình thực hiện các chủ trương chính sách của Nhà nước phục vụ trực tiếp cho việc điều hành, đề ra các quyết sách đúng đắn...

Đây là nền tảng vững chắc để khi bước vào thời kỳ bao cấp và đổi mới, ngành thống kê giữ vững vai trò là cầu nối giữa hệ thống kế hoạch hóa tập trung và chuyển đổi kinh tế thị trường. Công tác thống kê các loại hình kinh tế, từ doanh nghiệp nhà nước đến kinh tế tư nhân đã quy hoạch nguồn lực, hỗ trợ cải tổ. Dữ liệu thống kê kinh tế vĩ mô như GDP, CPI, tích lũy, tiêu dùng, xuất-nhập khẩu… trở thành cơ sở pháp lý để soạn thảo chính sách đổi mới.

Tiến sĩ, Cục trưởng Nguyễn Thị Hương: Từ khi trở thành cơ quan thuộc Bộ Tài chính, với vai trò là cơ quan trung tâm, chủ đạo và điều phối toàn bộ hệ thống thống kê quốc gia của Việt Nam, Cục Thống kê giữ vai trò đầu mối, chủ trì phối hợp với các đơn vị trong và ngoài Bộ xây dựng các chỉ tiêu thống kê quốc gia, chỉ tiêu thống kê kinh tế - xã hội phục vụ điều hành của Chính phủ và chính quyền địa phương, chỉ tiêu thống kê hàng ngày phục vụ Bộ Chính trị, Ban Bí thư… Chủ động tăng cường phối hợp liên ngành và địa phương nhằm nắm bắt thông tin xuyên suốt và kịp thời; ứng dụng công nghệ thông tin hiện đại, triển khai phần mềm thu thập thông tin, cơ sở dữ liệu tập trung; phân tích và dự báo kịch bản tăng trưởng kinh tế, tác động của một số chính sách đến tăng trưởng kinh tế. Trong bối cảnh thế giới biến động mạnh mẽ, khó lường và rất khó dự báo; hoạt động kinh tế, xã hội phát triển kéo theo phát sinh thêm nhiều ngành nghề mới, lĩnh vực mới, phức tạp hơn, đa dạng hơn, nhiệm vụ của ngành thống kê ngày càng nặng nề.

Ngành Thống kê cam kết tiếp tục phấn đấu, đổi mới, hiện đại hóa và minh bạch hóa thông tin, góp phần nâng cao năng lực quản trị quốc gia, phục vụ mục tiêu phát triển nhanh, bền vững của đất nước. Với vai trò là cơ quan Thống kê quốc gia, ngành thống kê cung cấp số liệu GDP, CPI, FDI, … giúp Chính phủ, Bộ Tài chính xác định mục tiêu trung và dài hạn trong việc hoạch định chính sách phát triển kinh tế - xã hội; dữ liệu về thu chi ngân sách do cơ quan Thống kê công bố góp phần quan trọng giúp Chính phủ, Bộ Tài chính và các địa phương phân bổ vốn đúng vùng “đói nghèo”, hỗ trợ an sinh.

Trong suốt chặng đường 80 năm hình thành và phát triển, ngành thống kê Việt Nam đã khẳng định vai trò là cơ quan cung cấp thông tin chính thức, tin cậy và kịp thời, góp phần đáng kể vào công cuộc lãnh đạo, điều hành, quy hoạch và đánh giá phát triển kinh tế-xã hội của Đảng, Nhà nước. Từ những bản thống kê trên giấy được thực hiện bằng công cụ thô sơ đến hệ thống dữ liệu số hiện đại, từ vai trò hỗ trợ xây dựng và đánh giá các chỉ tiêu kế hoạch thời bao cấp đến cung cấp đầy đủ các chỉ tiêu quốc gia phục vụ điều hành nền kinh tế trong thời đại số, ngành thống kê luôn đồng hành và góp phần quyết định vào thành tựu chung của đất nước.

Trong thời gian tới, ngành thống kê tiếp tục xác định nhiệm vụ trọng tâm là cầu nối dữ liệu, nâng cao chất lượng, độ tin cậy và tính kịp thời của dữ liệu thống kê, đáp ứng tốt hơn yêu cầu của Đảng, Quốc hội, Chính phủ và các đối tượng sử dụng khác. Việc xây dựng hệ thống dữ liệu thống kê mở, liên thông, phục vụ kinh tế số, xã hội số là định hướng xuyên suốt trong chiến lược phát triển của Ngành.

Ngành thống kê tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các bộ ngành, địa phương, củng cố niềm tin của nhân dân và cộng đồng quốc tế về các số liệu, quyết tâm tiếp tục phát triển xứng với niềm tin và vai trò lịch sử của mình. Với nền tảng truyền thống vẻ vang, sự quan tâm sâu sắc của lãnh đạo Bộ Tài chính, ngành thống kê sẽ tiếp tục vững bước, xứng đáng là tai, là mắt của Đảng và nhà nước trong phát triển kinh tế-xã hội.