Gan nhiễm mỡ do rượu bia theo cơ chế nào?
Các thống kê cũng cho thấy, uống rượu bia quá mức sẽ gây ra gan nhiễm mỡ, viêm gan do rượu và xơ gan. Bệnh nhân uống rượu lâu ngày từ 30ml trở lên mỗi ngày có nguy cơ cao dẫn đến xơ gan.
Việt Nam là một trong những quốc gia tiêu thụ bia rượu cao nhất thế giới.
Cơ chế: lipid từ thức ăn khi xuống ruột sẽ được hấp thụ dưới dạng acid béo, monoglycerin và glycero. Hầu hết các acid béo này được chuyển đến gan và được este hóa thành triglyceride. Một số acid béo được este hóa kết hợp với cholesterol tạo thành photpholipid, hoặc oxy hóa thành axeton và co
Trygliceride tiếp đó sẽ liên kết với lipoprotein vốn do gan sản xuất để bài xuất ra khỏi gan. Vì vậy, nhiễm mỡ ở gan chủ yếu hình thành do 3 nguyên nhân: tăng tạo mỡ ở gan, giảm bài xuất mỡ ra khỏi gan và tăng huy động mỡ các mô trong cơ thể.
Sự tham gia của rượu bia, đồ uống có cồn tác động mạnh mẽ đến tất các giai đoạn trên:
Uống rượu bia làm tăng huy động mỡ từ các mô dự trữ, làm tăng cacbohydrat và a-glycerophosphat do gan bị giảm chức năng, dẫn đến tăng este acid béo, và cuối cùng là tang tạo triglyceride.
Rượu bia làm giảm oxy hóa acid béo ở ngoài gan. Sự suy giảm chức năng gan kết hợp với chế độ dinh dưỡng kém ở người uống rượu sẽ hạn chế quá trình tổng hợp lipoprotein và ức chế sự thải mỡ ở gan, làm tăng nhiễm mở ở gan. Tế bào gan có các hốc chứa đầy mỡ sẽ đẩy nhân tế bào lệch về một phía.
Rượu bia có thể gây nhiễm mỡ gan cấp tính hoặc mạn tính. Trong nhiễm mỡ gan cấp tính, bệnh nhân có thể bị đau bụng cấp vùng gan. Khi xét nghiệm thấy tăng men transaminase, bilirubin máu, photphatase kiềm... Một số bệnh nhân có thể sẽ có biểu hiện rối loạn tâm thần.
Nhiễm mỡ gan mạn tính thường sẽ phụ thuộc vào mức độ, thời gian uống rượu và các bệnh lý kèm theo của người bệnh. Khi nhiễm mỡ gan mạn tính, bệnh nhân có thể có cảm giác chán ăn, chướng bụng, đau tức vùng gan, loạn thần, run tay, xét nghiệm thấy suy giảm chức năng gan.
Xét nghiệm gan nhiễm mỡ do rượu thì huyết thanh bất thường do men gan tăng (80%), chỉ số AST cao hơn ALT.
Chú ý về dinh dưỡng như thế nào với người gan nhiễm mỡ do rượu?
1. Thay đổi chế độ ăn uống
Thay đổi thói quen ăn uống có khả năng giúp giảm lượng chất béo trong gan. Ta có thế:
Tăng cường trái cây và rau xanh trong bữa ăn.
Ăn cá nhiều hơn ăn thịt.
Ăn nhiều thực phẩm giàu chất xơ.
Hạn chế thực phẩm nhiều carbohydrate: chất bột đường.
Uống nhiều nước.
Ăn ít ngọt, không ăn mặn nhiều.
Hạn chế các thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa/chất béo chuyển hóa: hạn chế đồ ăn chiên rán và hạn chế đồ ăn nhiều năng lượng.
Dùng thêm 1 tách cà phê nhỏ mỗi sáng (mặc dù chưa có khẳng định chắc chắn nhưng các nhà khoa học tin rằng cà phê có thể giảm nguy cơ viêm gan).
2. Thay đổi thói quen sống
Nếu biết cách kiểm soát các yếu tố góp phần làm bệnh nặng hơn thông qua việc thay đổi lối sống, bạn sẽ giảm bớt lo lắng khi bị gan nhiễm mỡ.
Tập thể dục đều đặn: không chỉ giúp giảm cân, nâng cao sức khỏe mà khi thường xuyên vận động còn giúp tinh thần người bệnh thêm thoải mái. Nếu được hãy xây dựng thói quen vận động 30 phút mỗi ngày với cường độ vừa phải như đi bộ, đạp xe,... Tất cả đều hỗ trợ tốt trong chữa trị gan nhiễm mỡ kể cả khi người bệnh chưa giảm cân.
Không hút thuốc: thuốc lá làm tăng nguy cơ mắc phải các vấn đề như đau tim và đột quy. Do đó để cải thiện sức khỏe nói chung, bỏ thuốc lá là điều cần thiết (kể cả thuốc lá điện tử).
3. Hạn chế bia rượu
Người bị gan nhiễm mỡ tốt nhất là không uống bia rượu vì có thể gây tổn thương và tàn phá các tế bào gan do gây tích tụ chất béo trong gan. Do đó nếu không muốn bệnh gan nhiễm mỡ của mình thêm nghiêm trọng, người bệnh cần kiêng tuyệt đối bia rượu trong thời gian điều trị và hạn chế mức thấp nhất sau đó khi đã khỏi bệnh.
NGÀY XUẤT BẢN: 23/09/2024
NGUỒN: BAN BẢO VỆ, CHĂM SÓC SỨC KHỎE CÁN BỘ TRUNG ƯƠNG
SÁCH: HỎI - ĐÁP DINH DƯỠNG NHỮNG ĐIỀU THIẾT YẾU VỚI SỨC KHỎE (NHÀ XUẤT BẢN Y HỌC)
TRÌNH BÀY: HOÀI ANH
Built with Shorthand