Với chiến thắng Điện Biên Phủ, ta đã buộc chính phủ Pháp phải ký Hiệp định Giơ-ne-vơ (7/1954), thừa nhận độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam, cũng như của Lào và Cam-pu-chia, mở đầu cho sự sụp đổ của chủ nghĩa thực dân cũ và đánh dấu bước phát triển mới trong cuộc đấu tranh vì hoà bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội của nhân dân thế giới. Trong suốt 9 năm kháng chiến trường kỳ, quân và dân Lào Cai đã có nhiều đóng góp về sức người, sức của góp phần tạo nên chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ.
Trong suốt 9 năm trường kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp, quân và dân Lào Cai đã cùng bộ đội chủ lực chiến đấu hơn 1.100 trận lớn nhỏ, loại khỏi vòng chiến đấu hơn 7.700 tên địch, bắn cháy và bắn hỏng 7 máy bay, thu 1.122 súng các loại, 9 xe ô-tô quân sự, 18 máy vô tuyến điện và hàng trăm tấn đạn dược. Khắc phục mọi khó khăn, tích cực tham gia kháng chiến phục vụ các chiến dịch, Lào Cai đã huy động hàng trăm nghìn công người, hàng chục nghìn công ngựa, đóng góp nhiều tấn thóc, ngô, gạo và 356 triệu đồng tiền ngân hàng.
Để ngăn chặn lực lượng chủ lực và các đoàn tiếp tế của ta lên Tây Bắc, giặc Pháp điên cuồng dùng máy bay đánh phá các tuyến đường hành quân, kết hợp sử dụng lực lượng phỉ phá hoại hậu phương vùng mới giải phóng của ta.
Ở Lào Cai, Đại đội bộ đội địa phương 956 tích cực chiến đấu giải phóng Sa Pa, Mường Vi, Bình Lư, Tam Đường; phá vỡ vòng vây của phỉ đối với thị xã Lào Cai. Các thị trấn Sa Pa, Bát Xát và huyện lỵ Phong Thổ cũng đánh tan các ổ phỉ dọc đường từ Lào Cai đi Lai Châu. Lực lượng vũ trang tỉnh đã tiêu diệt 150 tên, bắt sống và gọi hàng 443 tên, bắn rơi 1 máy bay, thu 231 khẩu súng các loại và hàng chục tấn đạn dược, quân trang, quân dụng; bảo đảm thông suốt con đường cơ động từ Lào Cai đi Lai Châu, phục vụ chiến dịch Đông Xuân 1953-1954 và Chiến dịch Điện Biên Phủ.
Quân và dân Lào Cai đã huy động tối đa sức người, sức của để bảo đảm tuyến đường hành lang tiếp vận quân lương và bảo đảm an toàn cho lực lượng pháo binh hành quân theo hướng từ Trung Quốc-Lào Cai-Bảo Hà-Đèo Khau Co-Than Uyên-Quỳnh Nhai để đưa quân lương và pháo binh vào trận địa.
Đoàn xe đạp thồ trên đường vào chiến dịch Điện Biên Phủ. (Ảnh: TTXVN)
Đoàn xe đạp thồ trên đường vào chiến dịch Điện Biên Phủ. (Ảnh: TTXVN)
Quân và dân tỉnh Lào Cai cũng đã đóng góp vào Chiến dịch Điện Biên Phủ 89.215 công người, 25.934 công ngựa thồ, 2.700 công thuyền, 511 xe trâu kéo, 615 xe đạp thồ và sửa chữa 38km đường Lào Cai đi Sa Pa với 16 chiếc cầu lớn, nhỏ góp phần vào thắng lợi của toàn chiến dịch.
Về trang bị vũ khí cho các đơn vị chủ lực, địa phương, tính đến năm 1952, quân chủ lực có 90 súng trường, 10 trung liên, 27 tiểu liên, và một số trang bị khác; Bộ đội địa phương Mường Khương-Bắc Hà có 55 súng trường, 4 trung liên, 8 tiểu liên; Bản Lầu có 120 súng trường; Bắc Hà có 140 ; Bảo Thắng có 140; Bát Xát có 60, Sa Pa có 43 súng trường.
Thực hiện theo Mệnh Lệnh số 01/ML, ngày 28/2/1952 của đoàn 300 về chuẩn bị cho chiến dịch năm 1952, Tỉnh đội bộ dân quân Lào Cai di chuyển 250 quân của 2 đại đội chủ lực 965 và 962 ra Sa Pa để tiện việc phối hợp với Trung đoàn 148 chuẩn bị chiến trường và chuẩn bị vũ khí trang bị: 4 khẩu Cối 60 ly; 12 khẩu trung liên; tiểu liên, súng trường trang bị đầy đủ nhưng thiếu: đạn cối 1.000 quả, lựu đạn 2.500 quả, đạn tiểu liên 15.000 viên, trung liên 51.000 viên, súng trường 54.000 viên. Để đáp ứng yêu cầu của chiến dịch, Tỉnh đề nghị bổ sung số đạn còn thiếu, tài chính ngân sách, vật chất quân dụng, muối bảo đảm cho chiến dịch.
Bộ đội xung phong vào Đồn Phố Lu ngày 13/2/2950. (Ảnh Tư liệu Bảo tàng tỉnh Lào Cai)
Bộ đội xung phong vào Đồn Phố Lu ngày 13/2/2950. (Ảnh Tư liệu Bảo tàng tỉnh Lào Cai)
Việc xây dựng lực lượng vũ trang về số lượng cũng được tỉnh đội chú trọng. Đến cuối năm 1953, toàn tỉnh đã phát triển được 3.884 dân quân và 975 du kích; xây dựng được một tiểu đoàn chủ lực của tỉnh với 3 đại đội (961,962,965), kiện toàn được 3 đại đội ở Bắc Hà, Mường Khương, Bảo Thắng, xây dựng được ở Phong Thổ 2 trung đội, Bát Xát 1 trung đội và tuyển quân bổ sung cho Khu 1 đại đội.
Lực lượng dân quân du kích phát triển khá nhanh cả về số lượng và chất lượng. Nhiều đội du kích tiêu biểu như Tà Lèng, Hồ Thầu, Chung Chải (Phong Thổ), Y Tý, Sài Ruồn, Kho Tau (Bát Xát), đội du kích thị trấn, Thanh Phú (Sa Pa), Cam Đường, Gia Phú, Lê Lợi (Bảo Thắng), Pha Long, Chính Nghĩa, Thống Nhất (Mường Khương), Tà Chải (Si Ma Cai), Di Thầu Vân, Sín Hồ Sán, Bảo Nhai (Bắc Hà), đội du kích thị xã Lào Cai và một số đội khác của các địa phương trong tỉnh.
Quân và dân tỉnh Lào Cai cũng đã đóng góp vào Chiến dịch Điện Biên Phủ 89.215 công người, 25.934 công ngựa thồ, 2.700 công thuyền, 511 xe trâu kéo, 615 xe đạp thồ và sửa chữa 38km đường Lào Cai đi Sa Pa với 16 chiếc cầu lớn, nhỏ góp phần vào thắng lợi của toàn chiến dịch.
Năm 1954, Lào Cai đã tổ chức được Tiểu đoàn 289 chủ lực của tỉnh, cùng 6 đại đội bộ đội địa phương các huyện, 1 Trung đội cầu đường với quân số 904 cán bộ, chiến sỹ, tuyển quân bổ xung cho Quân khu 1 Đại đội, củng cố xây dựng 4.175 dân quân du kích. Nhiều địa phương có lực lượng du kích như; Tà Lèng, Hồ Thầu, Chung Chải (Phong Thổ), Sài Duồm, Y Tý, Bản Vược (Bát Xát), Thanh Phú (Sa Pa), Cam Đường, Gia Phú (Bảo Thắng), Tà Chải, Bảo Nhai (Bắc Hà).
Theo Đại tá Nguyễn Văn Đô, Tham mưu trưởng Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Lào Cai: Nhân dịp kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ, trong năm 2024 Bộ chỉ huy quân sự tỉnh đã phối hợp với Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai và nhiều sở, ngành liên quan tổ chức nhiều đợt kỷ niệm, tuyên truyền sâu rộng, nhằm tuyên truyền, giáo dục cho cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang và nhân dân Lào Cai hiểu sâu sắc về tầm vóc, ý nghĩa lịch sử của Chiến thắng Điện Biên Phủ, những đóng góp to lớn của lực lượng vũ trang Quân khu 2 nói chung và lực lượng vũ trang Lào Cai nói riêng trong các cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm bảo vệ Tổ quốc.
Đại tá Nguyễn Văn Đô, Tham mưu trưởng Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Lào Cai.
Đại tá Nguyễn Văn Đô, Tham mưu trưởng Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Lào Cai.
Qua đó góp phần nâng cao tinh thần yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, cổ vũ động viên cán bộ chiến sĩ, nhân dân trong tỉnh tuyệt đối tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, sự nghiệp đổi mới đất nước, tiếp bước các thế hệ cha anh xây dựng lực lượng vũ trang Lào Cai vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu” hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong tình hình mới. Tôn vinh và tri ân các anh hùng liệt sĩ, các tướng lĩnh, cán bộ, chiến sĩ, thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến và quân dân cả nước đã anh dũng chiến đấu, hy sinh trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Các huyện, thị xã, thành phố tại tỉnh Lào Cai lãnh đạo, chỉ đạo việc tu sửa, viếng nghĩa trang liệt sĩ, thăm hỏi tặng quà gia đình liệt sĩ, người có công với cách mạng. Tiếp tục thực hiện các chế độ, chính sách đối với quân nhân và dân công hỏa tuyến tham gia kháng chiến chống Pháp, tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ theo các quyết định của Thủ tướng Chính phủ.
Nhân dịp này, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Lào Cai cũng tham mưu tổ chức phát động Đợt thi đua cao điểm với chủ đề “70 ngày đêm hành động Quyết thắng chào mừng 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ…”
Nội dung: TÂM THỜI
Trình bày: TRẦN LAM
Built with Shorthand