Dấu mốc lịch sử mới trong quan hệ Việt Nam-Triều Tiên

Nhận lời mời của Tổng Bí thư Đảng Lao động Triều Tiên, Chủ tịch Quốc vụ nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên Kim Jong Un, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Tô Lâm thăm cấp Nhà nước tới Triều Tiên và dự Lễ kỷ niệm 80 năm thành lập Đảng Lao động Triều Tiên từ ngày 9 đến 11/10. Đây là chuyến thăm đầu tiên của đồng chí Tô Lâm trên cương vị Tổng Bí thư và là chuyến thăm đầu tiên của Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam đến Triều Tiên sau 18 năm.

Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực tiếp tục có nhiều diễn biến phức tạp, khó lường, tác động lâu dài đến môi trường an ninh, phát triển của các quốc gia. Quan hệ nước lớn và tập hợp lực lượng trong quan hệ quốc tế có nhiều điều chỉnh. Châu Á-Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương tiếp tục phát huy vai trò ngày càng quan trọng trong đời sống chính trị-kinh tế quốc tế, là tâm điểm của cạnh tranh các nước lớn.

Trong khi đó, tình hình Triều Tiên duy trì ổn định. Vai trò, vị thế của Tổng Bí thư, Chủ tịch Quốc vụ Kim Jong Un và Đảng Lao động Triều Tiên không ngừng được củng cố và tăng cường. Kể từ khi thành lập ngày 10/10/1945 đến nay, Đảng Lao động Triều Tiên đã họp 8 kỳ Đại hội. Tại Đại hội VIII Đảng Lao động Triều Tiên diễn ra tháng 1/2021, Triều Tiên khẳng định chú trọng phát triển và mở rộng toàn diện quan hệ đối ngoại; kiên trì áp dụng nguyên tắc “có đi có lại”, tăng cường đoàn kết hữu nghị với các nước tôn trọng chủ quyền của Triều Tiên.

Triều Tiên đề ra Kế hoạch phát triển kinh tế quốc gia 5 năm giai đoạn 2021-2025; khẳng định tinh thần “tự lực tự cường, tự cung tự cấp” và yêu cầu xây dựng nền kinh tế có lộ trình, ổn định, không phụ thuộc vào bên ngoài; tập trung phát triển ngành công nghiệp luyện kim và công nghiệp hóa chất, coi trọng phát triển nông nghiệp. Theo đường lối đề ra tại Đại hội Đảng VIII, Triều Tiên tập trung phát triển kinh tế - xã hội thông qua chính sách “lấy người dân làm trung tâm”; tiếp tục ưu tiên giải quyết các vấn đề dân sinh cấp thiết như nhà ở, lương thực; thúc đẩy hoàn thành việc xây dựng 50.000 căn hộ tại thủ đô Bình Nhưỡng trong giai đoạn 2021-2025.

Tuy đất nước gặp khó khăn về kinh tế-xã hội do bị bao vây, cấm vận và chịu các lệnh trừng phạt, song vị thế quốc tế của Triều Tiên ngày càng được tăng cường. Lãnh đạo Triều Tiên vừa tham dự Lễ kỷ niệm 80 năm chiến thắng phát-xít tổ chức tại Trung Quốc. Triều Tiên cũng tăng cường hợp tác thực chất với Trung Quốc, đẩy mạnh quan hệ với Nga…

Trong khi đó, quan hệ liên Triều tiếp tục căng thẳng, song vẫn trong tầm kiểm soát. Chính quyền Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung cam kết giảm bớt căng thẳng quân sự, thúc đẩy trao đổi và hợp tác liên Triều nhằm khôi phục lòng tin và tạo bầu không khí hoà bình trên Bán đảo Triều Tiên. Về quan hệ Triều Tiên-Hoa Kỳ, Hoa Kỳ vẫn để ngỏ khả năng đối thoại với Triều Tiên.

Triều Tiên tham gia Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF) năm 2000, ký văn kiện tham gia Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á năm 2008. Triều Tiên là thành viên của các tổ chức quốc tế: Liên hợp quốc, Phong trào Không liên kết, Tổ chức Y tế thế giới, Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc.

Quan hệ hữu nghị truyền thống Việt Nam-Triều Tiên do Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chủ tịch Kim Nhật Thành xây dựng và được các thế hệ lãnh đạo hai nước dày công vun đắp liên tục được củng cố, phát triển, nhất là sau chuyến thăm hữu nghị chính thức Việt Nam của Tổng Bí thư, Chủ tịch Quốc vụ Kim Jong Un tháng 3/2019. Ngay sau khi mở cửa lại biên giới sau dịch bệnh Covid-19, Triều Tiên đã xúc tiến một số hoạt động trao đổi đoàn với Việt Nam. Hai bên duy trì cơ chế Ủy ban liên Chính phủ về hợp tác kinh tế và khoa học kỹ thuật Việt Nam-Triều Tiên, lần gần đây là kỳ họp lần thứ 9 tổ chức năm 2014 tại Hà Nội. Hai nước cũng đã ký nhiều Hiệp định quan trọng.

Tháng 1/1955, Việt Nam quyết định đặt Đại sứ quán Việt Nam tại Bình Nhưỡng và đến tháng 4/1955, Triều Tiên đặt Đại sứ quán tại Hà Nội. Trong những năm 60 và 70 của thế kỷ trước, Triều Tiên giúp Việt Nam đào tạo hàng trăm sinh viên. Hai nước tiếp tục thúc đẩy ký Thỏa thuận hợp tác trong lĩnh vực giáo dục.

Việt Nam đã từng cử nhiều đoàn nghệ thuật sang Triều Tiên dự Liên hoan nghệ thuật mùa Xuân tháng 4 tổ chức tại Bình Nhưỡng. Năm 2019, Đoàn Nghệ thuật Quốc gia Việt Nam sang thăm Triều Tiên và biểu diễn hữu nghị. Trong thời gian Triều Tiên đóng cửa biên giới, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vẫn cử đoàn tham dự Liên hoan nghệ thuật Hữu nghị Mùa Xuân Bình Nhưỡng theo hình thức trực tuyến và đạt được nhiều giải thưởng cao. Năm 2019, Đoàn võ thuật Việt Nam và Đoàn Câu lạc bộ bóng đá Hà Nội sang thăm và giao lưu với Triều Tiên. Gần đây nhất, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam đã mời đoàn các võ sư Taekwondo Triều Tiên sang biểu diễn tại Việt Nam.

Diễn ra trong bối cảnh Việt Nam và Triều Tiên đang phối hợp triển khai các hoạt động kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (31/1/1950-31/1/2025) và lấy năm 2025 là “Năm Hữu nghị Việt-Triều”, cũng như trong bối cảnh Triều Tiên đang từng bước “bình thường hóa hoạt động đối ngoại” sau đại dịch Covid-19, chuyến thăm cấp Nhà nước của Tổng Bí thư Tô Lâm tới Triều Tiên và dự Lễ kỷ niệm 80 năm thành lập Đảng Lao động Triều Tiên tiếp tục khẳng định đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ đối ngoại, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng và hiệu quả của Việt Nam.

Với việc Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam thăm cấp Nhà nước tới Triều Tiên và dự Lễ kỷ niệm 80 năm thành lập Đảng Lao động Triều Tiên, Việt Nam tiếp tục khẳng định coi trọng quan hệ hữu nghị truyền thống với Triều Tiên. Việt Nam ủng hộ Triều Tiên phát triển kinh tế, cải thiện đời sống người dân, đồng thời mong muốn đóng góp vào việc đối thoại, thiết lập nền hòa bình lâu dài trên bán đảo Triều Tiên, góp phần duy trì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển trong khu vực và trên thế giới. Đây cũng là dịp để nêu bật các thành tựu phát triển kinh tế-xã hội và những tiềm năng, lợi thế, cơ hội của Việt Nam trong kỷ nguyên mới; khẳng định quyết tâm và nỗ lực của Việt Nam trong thực hiện mục tiêu tăng trưởng, những định hướng chiến lược của Việt Nam trong kỷ nguyên mới.

Chuyến thăm cấp Nhà nước tới Triều Tiên của Tổng Bí thư Tô Lâm và dự Lễ kỷ niệm 80 năm thành lập Đảng Lao động Triều Tiên là dấu mốc lịch sử mới trong quan hệ giữa hai Đảng, hai nước, góp phần thúc đẩy quan hệ Việt Nam-Triều Tiên tiếp tục phát triển. Với thiện chí, nỗ lực của cả hai bên, phía Việt Nam tin tưởng rằng chuyến thăm lịch sử này sẽ tạo ra thành quả mới cho quan hệ giữa hai nước. Đây cũng là một dịp rất quan trọng để hai bên có thể chia sẻ một cách thực chất, chân thành, thẳng thắn về tình hình quốc tế, khu vực cùng quan tâm, cùng có những đóng góp trách nhiệm và xây dựng trong việc thúc đẩy đối thoại, giữ gìn hòa bình, hợp tác và phát triển trên bán đảo Triều Tiên, trong khu vực và trên thế giới.