Australia:
Chiến lược 4 giai đoạn để tái lập trạng thái bình thường

Chuyên đề Chiến lược chống dịch Covid-19 nào đối phó “bão Delta? cung cấp góc nhìn đa chiều về sự điều chỉnh, thay đổi chiến lược chống dịch trên thế giới, ngay cả ở những nơi từng là “hình mẫu” trong giai đoạn đầu.

Ngày 30/8, Australia ghi nhận hơn 1.300 ca mắc Covid-19 lây nhiễm trong cộng đồng, mức cao nhất trong 24 giờ kể từ khi dịch bùng phát vào năm ngoái. Vốn là điểm sáng về phòng, chống dịch kể từ đầu dịch, Australia hiện đang phải điều chỉnh chiến lược ứng phó trong bối cảnh tình hình dịch bệnh diễn biến xấu đi.
Kể từ khi đại dịch Covid-19 bắt đầu bùng phát, Australia đã theo đuổi chiến lược “không ca nhiễm”, tập trung dập tắt các đợt bùng phát với các biện pháp cách ly, giãn cách, phong tỏa, truy vết, dập dịch… mạnh mẽ.
Đầu đại dịch, Australia đã đóng cửa biên giới và thiết lập các khu cách ly để ngăn ngừa virus xâm nhập cho đến khi có vaccine.
Trong phần lớn năm 2020, cuộc sống ở Australia vẫn diễn ra gần như bình thường, với các trường học, nhà hàng, rạp hát… được phép mở cửa. Bất cứ ca nhiễm mới nào đều được truy vết triệt để, qua đó giúp ngăn chặn những đợt bùng phát lớn.

Người dân Sydney ngồi giãn cách ở khu vực cảng Circular Quay, ngày 22/6/2021, trong bối cảnh bang New South Wales đang trải qua đợt bùng phát dịch mới. (Ảnh: Reuters)
Người dân Sydney ngồi giãn cách ở khu vực cảng Circular Quay, ngày 22/6/2021, trong bối cảnh bang New South Wales đang trải qua đợt bùng phát dịch mới. (Ảnh: Reuters)
Tuy nhiên, với sự xuất hiện của biến thể Delta có khả năng lây nhiễm cao kể từ những ca nhiễm đầu tiên hồi tháng 6, Australia đang phải đối mặt với thách thức lớn khi số ca nhiễm đang liên tục tăng lên trong những tuần gần đây, với số ca mắc mới theo ngày cao gấp hàng chục lần so với nhiều tháng trước, chủ yếu tập trung ở bang New South Wales, bang đông dân nhất nước này.

Biểu đồ các ca mắc Covid-19 ở bang New South Wales cho thấy số lượng ca mắc mới đã tăng vọt kể từ cuối tháng 6/2021. (Nguồn: nsw.gov.au)
Biểu đồ các ca mắc Covid-19 ở bang New South Wales cho thấy số lượng ca mắc mới đã tăng vọt kể từ cuối tháng 6/2021. (Nguồn: nsw.gov.au)
Ngày 30/8, thêm bốn ca tử vong đã được ghi nhận, nâng tổng số người chết vì Covid-19 tại Australia chính thức vượt qua mốc 1.000 ca. Trong khi số ca tử vong vẫn đang tăng, các ca nhiễm mới thậm chí còn liên tiếp xô đổ kỷ lục, với trung bình trên 1.200 ca mắc mới mỗi ngày. Hiện tổng số ca nhiễm tại Australia đã lên tới 56.565 ca, với 1.019 ca tử vong liên quan kể từ đầu dịch.

Bản đồ tổng các ca nhiễm Covid-19 ở các bang của Australia kể từ đầu dịch. (Nguồn: covid-19-au.com)
Bản đồ tổng các ca nhiễm Covid-19 ở các bang của Australia kể từ đầu dịch. (Nguồn: covid-19-au.com)

Chuyển hướng chiến lược
Trước bối cảnh tình hình dịch đang diễn biến xấu đi nhanh chóng, chính phủ Australia đang cân nhắc chuyển từ chiến lược “không ca nhiễm” mà nước này theo đuổi từ đầu dịch đến nay sang chiến lược hạn chế số ca nhập viện và tử vong, trong khi tiếp tục đẩy nhanh tốc độ tiêm vaccine.
Thủ tướng Australia, Scott Morrison kêu gọi các bang mở cửa trở lại sau khi đạt được mục tiêu tiêm chủng cho 70% người dân từ 16 tuổi trở lên.

Thủ tướng Australia Scott Morrison khẳng định đã đến lúc nước này cần chuyển hướng chiến lược phòng, chống Covid-19. (Ảnh: Reuters)
Thủ tướng Australia Scott Morrison khẳng định đã đến lúc nước này cần chuyển hướng chiến lược phòng, chống Covid-19. (Ảnh: Reuters)
“Chúng ta không thể đóng cửa mãi và đến một lúc nào đó, chúng ta cần phải thay đổi, và điều đó sẽ đạt được khi 70% dân số được tiêm chủng”.
Các biện pháp phong tỏa là nhân tố chính trong chiến lược của chính phủ Australia nhằm kiềm chế bùng phát dịch bệnh cho đến khi tỷ lệ tiêm chủng đạt mức 70%, với các lệnh phong tỏa dần được nới lỏng khi con số này tăng lên 80%.

Các nhân viên cảnh sát tăng cường tuần tra trong bối cảnh thành phố Sydney đang trong đợt phong tỏa để hạn chế sự lây lan của dịch bệnh, ngày 18/8/2021. (Ảnh: Reuters)
Các nhân viên cảnh sát tăng cường tuần tra trong bối cảnh thành phố Sydney đang trong đợt phong tỏa để hạn chế sự lây lan của dịch bệnh, ngày 18/8/2021. (Ảnh: Reuters)
Nhưng khi bàn đến vấn đề thay đổi chiến lược không ca nhiễm được áp dụng kể từ đầu dịch đến nay, ông Morrison cũng cho biết rất khó để Australia đạt được mục tiêu giảm tối đa các ca nhiễm trước khi các biện pháp hạn chế có thể được nới lỏng.
“Phong tỏa không phải là một cách bền vững để đối phó với Covid-19 và đó là lý do tại sao chúng ta phải đạt được mốc tiêm chủng 70% và 80% để có thể bắt đầu sống chung với virus”.

Người dân xếp hàng chờ tiêm phòng Covid-19 ở Bankstown, ngoại ô Sydney, ngày 25/8/2021. (Ảnh: Reuters)
Người dân xếp hàng chờ tiêm phòng Covid-19 ở Bankstown, ngoại ô Sydney, ngày 25/8/2021. (Ảnh: Reuters)
Bốn giai đoạn tiến tới tái lập trạng thái bình thường
Hiện Australia đang áp dụng chiến lược gồm 4 giai đoạn để dần hướng tới mục tiêu mở cửa lại biên giới sau khi hoàn thành kế hoạch tiêm chủng.
Australia hiện đang ở giai đoạn đầu của kế hoạch này, với khoảng 60% dân số trên cả nước đang được đặt dưới lệnh phong tỏa chặt chẽ để tập trung dập dịch.
Ở giai đoạn 2, Australia đặt mục tiêu tiêm chủng cho 70% dân số, và trong giai đoạn 3 của kế hoạch, Thủ tướng Morrison cho biết, biên giới sẽ dần được mở lại khi 80% người từ 16 tuổi trở lên được tiêm phòng. Ông Morrison cũng bày tỏ tin tưởng tỷ lệ tiêm chủng 70% có thể đạt được vào cuối năm nay.
Trên toàn quốc, khoảng 60,5% những người đủ điều kiện đã được tiêm phòng ít nhất 1 liều, trong đó khoảng 36,4% đã tiêm đủ 2 mũi. Với tốc độ tiêm chủng hiện tại, nhiều khả năng mốc 80% có thể đạt được vào giữa tháng 11.

Tiêm vaccine phòng Covid-19 cho lực lượng tuyến đầu chống dịch ở bang Victoria. ngày 22/2/2021. (Ảnh: Reuters)
Tiêm vaccine phòng Covid-19 cho lực lượng tuyến đầu chống dịch ở bang Victoria. ngày 22/2/2021. (Ảnh: Reuters)
Giai đoạn thứ tư cuối cùng trong kế hoạch 4 bước là giai đoạn sau tiêm chủng. Khi đó, Chính phủ Australia phấn đấu đưa cuộc sống trở về trạng thái "bình thường" nhất có thể, với việc mở cửa lại biên giới và điều trị Covid-19 như bất kỳ bệnh truyền nhiễm nào khác, với mục tiêu giảm thiểu các ca mắc mà không cần phải áp dụng các lệnh hạn chế hoặc phong tỏa liên tục.
Tuy nhiên, ở giai đoạn này, một số hạn chế có thể vẫn sẽ tiếp tục được duy trì, bao gồm cách ly khách du lịch quốc tế có nguy cơ cao và tiêm bổ sung liều vaccine phòng Covid-19 tiếp theo khi cần thiết.
Ông Morrison cũng cho biết, chính phủ không đưa ra mốc thời gian cụ thể cho các giai đoạn này, bởi "các mốc thời gian hiện nằm trong tay của tất cả người dân Australia cùng chính quyền các cấp”. "Chúng tôi sẽ chạm tới những cột mốc đó khi thời điểm đến. Và tôi hy vọng rằng điều đó sẽ đến sớm nhất có thể", Thủ tướng Australia nói.

Nhân viên y tế chuẩn bị tiêm một liều vaccine Pfizer-BioNTech, Melbourne, Australia, ngày 22/2/2021. (Ảnh: Reuters)
Nhân viên y tế chuẩn bị tiêm một liều vaccine Pfizer-BioNTech, Melbourne, Australia, ngày 22/2/2021. (Ảnh: Reuters)

Người dân tại bang New South Wales xếp hàng chờ tiêm phòng Covid-19. (Ảnh: Reuters)
Người dân tại bang New South Wales xếp hàng chờ tiêm phòng Covid-19. (Ảnh: Reuters)
Sự thay đổi trong chiến lược phòng, chống dịch của chính phủ cũng nhận được sự đồng tình từ giới chuyên gia nước này.
Viện nghiên cứu Doherty, cơ quan cố vấn cho chính phủ trong đại dịch Covid-19 có trụ sở tại Melbourne cho rằng, Australia có thể xúc tiến các kế hoạch tái mở cửa khi nước này đạt tỷ lệ tiêm chủng 70-80%.

Biểu đồ tỷ lệ dân số đã tiêm phòng Covid-19 tại Australia tính đến ngày 2/9. (Nguồn: abc.net.au)
Biểu đồ tỷ lệ dân số đã tiêm phòng Covid-19 tại Australia tính đến ngày 2/9. (Nguồn: abc.net.au)
Theo khuyến cáo của viện trên, chính phủ nên chuyển từ chiến lược không ca nhiễm sang chiến lược hạn chế số ca tử vong và nhập viện khi ít nhất 70% dân số trên 16 tuổi được tiêm phòng đầy đủ.
“Mức tiêm phòng này sẽ tạo điều kiện cho việc sống chung với virus giống như từng làm với các loại virus khác như virus cúm. Khi có tới 70% người được tiêm chủng, khoảng vài chục hay 100 ca nhiễm/ngày trên cả nước là mức chấp nhận được”.
Khi đất nước mở cửa trở lại, các nhà chức trách Australia hy vọng sẽ tránh được tình trạng lây nhiễm tăng vọt và các ca tử vong gia tăng như đã xảy ra ở Anh và Mỹ, nơi gần đây đã ghi nhận hơn 1.000 trường hợp tử vong chỉ trong 1 ngày.
Theo nhà dịch tễ học Raina MacIntyre, bài học cho Australia là không nên bỏ quy định bắt buộc đeo khẩu trang khi ra ngoài và các lớp học nên được thông khí tốt hơn để bảo vệ học sinh trước virus.
Bà MacIntyre, người đứng đầu chương trình nghiên cứu an toàn sinh học tại Viện Kirby thuộc Đại học New South Wales cho biết: “Đeo khẩu trang là một biện pháp phòng bệnh bổ sung hiệu quả với chi phí thấp. Ngoài ra chúng ta cũng cần một chiến lược tiêm bổ sung vaccine cũng như hệ thống thông gió tốt hơn cho các lớp học".
Xúc tiến mở cửa
Hiện làn sóng lây nhiễm do biến thể Delta gây ra đã khiến những thành phố lớn nhất Australia gồm Sydney, Melbourne và Thủ đô Canberra phải phong tỏa nhiều tuần.
Bang New South Wales, trung tâm của đợt bùng phát dịch bệnh do biến chủng Delta đang lên kế hoạch nới lỏng các hạn chế sau 9 tuần phong tỏa. Dự kiến lệnh phong tỏa sẽ kéo dài đến cuối tháng 9.
Thủ hiến bang New South Wales, bà Gladys Berejiklian tuyên bố sẽ mở cửa trở lại sau khi 70% người từ 16 tuổi trở lên được tiêm ngừa.

Thủ hiến bang New South Wales, bà Gladys Berejiklian. (Ảnh: Reuters)
Thủ hiến bang New South Wales, bà Gladys Berejiklian. (Ảnh: Reuters)
Bà Berejiklian kêu gọi người dân tập trung tiêm phòng, đồng thời cho biết mục tiêu 70% hiện đã đạt được một nửa vào cuối tuần trước, tương đương 35% người tại bang New South Wales đã được tiêm đủ 2 mũi.
Trong khi đó, bang Victoria, bang đông dân thứ hai ở nước này hiện đang trong đợt phong tỏa thứ sáu kể từ đầu dịch. Hôm chủ nhật tuần trước, bang này đã ghi nhận 92 ca nhiễm mới, mức cao nhất trong gần một năm.
Thủ hiến bang Victoria, ông Daniel Andrews cho biết, lệnh phong tỏa dự kiến kết thúc vào thứ năm tuần này sẽ được gia hạn thêm.

Thủ hiến bang Victoria, Daniel Andrews. (Ảnh: Reuters)
Thủ hiến bang Victoria, Daniel Andrews. (Ảnh: Reuters)
“Vẫn có nhiều ca nhiễm mới buộc chúng tôi phải xem xét nghiêm túc việc nới lỏng”.
Tổ chức sản xuất: VIỆT ANH
Thực hiện: TRUNG HƯNG, HỒNG VÂN, PHAN ANH
Ảnh: Reuters
Nguồn tin và dữ liệu: Reuters, The Economist, ABC News, Bộ Y tế Australia, TTXVN
