Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025 – 2035 được Chính phủ (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL) được giao là cơ quan soạn thảo) trình Quốc hội xem xét thông qua tại Kỳ họp thứ 8 (tháng 11/2024) với 7 mục tiêu tổng quát, 9 nhóm mục tiêu cụ thể đến năm 2030 và 2035, và 10 nội dung thành phần với 153 chỉ tiêu, 42 nhiệm vụ cụ thể và 186 hoạt động chi tiết.

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày tờ trình trước Quốc hội tại Kỳ họp thứ 8, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng VH-TT&DL Nguyễn Văn Hùng cho biết, các mục tiêu hướng tới việc tạo chuyển biến mạnh mẽ trong phát triển văn hóa, xây dựng con người Việt Nam, nâng cao đời sống tinh thần Nhân dân, bảo tồn di sản, phát triển công nghiệp văn hóa và nâng cao vị thế đất nước trên trường quốc tế…

Về sự cần thiết xây dựng Chương trình, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cho biết, mặc dù văn hóa được Đảng xác định là một trong ba mặt trận (cùng với Kinh tế, Chính trị) từ Đề cương về văn hóa Việt Nam 1943, nhưng việc đầu tư phát triển văn hóa những năm qua vẫn chưa tương xứng với kinh tế, nguồn lực còn hạn chế và chưa đạt mục tiêu đề ra (ví dụ: mục tiêu chi đầu tư cho văn hóa đạt 1,8% tổng chi ngân sách nhà nước chưa thực hiện được).

Vì vậy, Chương trình này nhằm cụ thể hóa định hướng của Đại hội XIII về phát triển con người toàn diện, xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, để văn hóa thực sự là sức mạnh nội sinh, động lực phát triển đất nước và tăng đầu tư cho sự nghiệp văn hóa.

Về căn cứ xây dựng Chương trình, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cho biết, Chương trình được xây dựng dựa trên các văn kiện Đại hội Đảng XIII, các Nghị quyết chuyên đề của Trung ương về phát triển văn hóa, Kết luận số 42-KL/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Kết luận chỉ đạo của Tổng Bí thư tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021, Nghị quyết số 68/2022/QH15 của Quốc hội, và các Nghị quyết của Chính phủ giao Bộ VH-TT&DL xây dựng.

Tạo bước chuyển biến mạnh mẽ, toàn diện trong phát triển văn hóa và xây dựng, hoàn thiện, chuẩn mực đạo đức, bản sắc, bản lĩnh, hệ giá trị con người, gia đình Việt Nam

Về mục tiêu tổng quát, Chương trình đề ra 7 mục tiêu tổng quát nhằm: Tạo bước chuyển biến mạnh mẽ, toàn diện trong phát triển văn hóa và xây dựng, hoàn thiện, chuẩn mực đạo đức, bản sắc, bản lĩnh, hệ giá trị con người, gia đình Việt Nam; Nâng cao đời sống tinh thần, khả năng tiếp cận, thụ hưởng văn hóa của Nhân dân; Bảo tồn và phát huy giá trị các di sản văn hóa đặc sắc của dân tộc; Tập trung nguồn lực đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, chất lượng, hiệu quả cho phát triển văn hóa; Xây dựng đội ngũ văn nghệ sỹ, chuyên gia đầu ngành, lực lượng người lao động chuyên nghiệp, chất lượng cao; Phát huy tính đại chúng, tính khoa học, tính dân tộc của văn hóa thông qua đổi mới sáng tạo; Nâng cao vị thế của đất nước trên trường quốc tế thông qua phát huy sức mạnh mềm văn hóa Việt Nam, hội nhập quốc tế về văn hóa, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại.

Về nguồn vốn, tổng các nguồn lực huy động để thực hiện Chương trình giai đoạn 2025-2030 là 122.250 tỷ đồng; trong đó, vốn ngân sách Trung ương hỗ trợ trực tiếp tối thiểu khoảng 77.000 tỷ đồng (chiếm 63%), bao gồm 50.000 tỷ đồng vốn đầu tư phát triển và 27.000 tỷ đồng vốn sự nghiệp. Chính phủ sẽ ưu tiên hỗ trợ thêm để đảm bảo tính bền vững và hiệu quả.

Vốn ngân sách địa phương: Khoảng 30.250 tỷ đồng (chiếm 24,6%), gồm 18.000 tỷ đồng vốn đầu tư phát triển và 12.250 tỷ đồng vốn sự nghiệp.

Vốn huy động hợp pháp khác: Dự kiến khoảng 15.000 tỷ đồng (chiếm 12,4%).

Về thời gian: Thực hiện Chương trình trong giai đoạn 2025-2035, trong đó, năm 2025 tập trung xây dựng cơ chế chính sách, hệ thống văn bản hướng dẫn, giám sát, đánh giá, bồi dưỡng cán bộ và chuẩn bị đầu tư. Chỉ đề xuất nguồn ngân sách sự nghiệp cho năm này.

Kỳ trung hạn 2026-2030: Tập trung giải quyết các vấn đề hạn chế, thách thức.

Giai đoạn 2031-2035: Tiếp tục phát triển văn hóa trở thành sức mạnh nội sinh của nền kinh tế Việt Nam.

Phát biểu về vấn đề này, đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Trí (Đoàn ĐBQH thành phố Hà Nội) bày tỏ sự nhất trí cao cần phải có một Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035. Đại biểu đánh giá cao Chính phủ, cụ thể là Bộ VH-TT&DL đã chuẩn bị được một chương trình cơ bản, toàn diện, thể hiện được tầm nhìn hoài bão và trách nhiệm. Đại biểu cũng bày tỏ sự nhất trí với 7 mục tiêu tổng quát của chương trình, đặc biệt ấn tượng với mục tiêu 1 và mục tiêu 7.

“Về mục tiêu tổng quát, tôi xin nhất trí với 7 mục tiêu của chương trình, trong đó rất ấn tượng với mục tiêu 1, tạo bước chuyển biến mạnh mẽ, toàn diện trong phát triển văn hóa và xây dựng, hoàn thiện chuẩn mực đạo đức, bản sắc, bản lĩnh, hệ giá trị con người, gia đình Việt Nam, đây phải là mục tiêu quan trọng nhất, cấp thiết nhất. Mục tiêu 7 là nâng cao vị thế của đất nước trên trường quốc tế thông qua phát huy sức mạnh mềm của văn hóa Việt Nam, hội nhập quốc tế về văn hóa, tiếp thu văn hóa, mục tiêu này khẳng định được tầm nhìn và tôi thấy Việt Nam ta có một nền văn hóa sâu sắc, đã hàng nghìn năm đa dân tộc, rất có khả năng làm được”, đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Trí bày tỏ.

Đồng quan điểm, đại biểu Quốc hội Nguyễn Minh Hoàng (Đoàn ĐBQH Thành phố Hồ Chí Minh) khẳng định, việc xây dựng và tổ chức triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035 là cần thiết nhằm góp phần đưa đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về phát triển văn hóa, xây dựng con người Việt Nam, đáp ứng kịp thời yêu cầu xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước ta; góp phần khơi dậy khát vọng phát triển, bồi đắp hào khí dân tộc, làm cho văn hóa thực sự trở thành nền tảng tinh thần vững chắc của xã hội và còn là nguồn lực nội sinh quan trọng trực tiếp thúc đẩy quá trình phát triển nhanh, bền vững của nền kinh tế xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và hội nhập quốc tế sâu rộng của đất nước ta trong thời kỳ mới…