Có thể thấy, những nỗ lực cải cách của các địa phương thời gian qua đã đem lại nhiều thay đổi tích cực đến chất lượng môi trường kinh doanh tại Việt Nam qua cảm nhận của cộng đồng doanh nghiệp.

Song xu hướng cải cách vẫn còn mang nặng tính hình thức, tình trạng “cài cắm” điều kiện kinh doanh trong các thông tư do cấp bộ ban hành vẫn còn nhiều,…

Việc cắt giảm danh mục điều kiện kinh doanh là có, nhưng chủ yếu dưới hình thức gộp tên ngành nghề hoặc sử dụng tên ngành nghề có phạm vi điều chỉnh rộng hơn, để rút gọn về số lượng.

Thủ tục về đất đai còn rất khó khăn, có nhiều sự mâu thuẫn, chồng chéo của quy định pháp luật, làm hạn chế quyền tự do kinh doanh của doanh nghiệp.

Có hiện tượng hừng hực khí thế cải cách ở cấp Trung ương nhờ sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ và trực tiếp là Thủ tướng, với những cải cách thể hiện một dụng ý chính sách tương đối rõ ràng, xuyên suốt, nhưng ở nhiều địa phương dường như vẫn chưa thực sự muốn cải cách một cách thực tâm; chưa triển khai thực hiện tốt các chính sách hỗ trợ.

Có hiện tượng hừng hực khí thế cải cách ở cấp Trung ương nhờ sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ và trực tiếp là Thủ tướng, với những cải cách thể hiện một dụng ý chính sách tương đối rõ ràng, xuyên suốt, nhưng ở nhiều địa phương dường như vẫn chưa thực sự muốn cải cách một cách thực tâm, chưa triển khai thực hiện tốt các chính sách hỗ trợ.

Tuy doanh nghiệp luôn than khó, nhưng có lúc có nơi, việc giải quyết các khó khăn, đề xuất của doanh nghiệp chỉ là lời hứa. Nhiều địa phương thực hiện cải cách vì sức ép chứ không thực tâm; chưa “lấy người dân, doanh nghiệp là trung tâm, là chủ thể và là mục tiêu, động lực”; chưa “lấy sự hài lòng của người dân và doanh nghiệp để đánh giá hiệu quả thực hiện”.

Thực tế này đã thể hiện trong PCI 2022, ở trong nhóm “đội sổ” ghi nhận một “gam màu tối” kmột số địa phương nhiều năm liền vẫn nằm ở nhóm cuối bảng xếp hạng hoặc thậm chí còn tụt hạng so các năm trước.

Tuy PCI tuy chỉ là bộ chỉ số được đánh giá trên cảm nhận của doanh nghiệp, có giá trị tham khảo, nhưng các địa phương phải coi đó là “chỉ số hành động” nhằm đưa ra những giải pháp, quyết tâm cải thiện thứ hạng, môi trường đầu tư, nâng cao năng lực cạnh tranh.

Thứ hạng PCI thường được người ta nhìn ngắm để ngẫm ra chất lượng năng lực cạnh tranh của chính quyền địa phương, tuy nhiên việc các chính quyền “vượt lên chính mình” còn quan trọng hơn “vượt qua tỉnh bạn”.

Thứ hạng cao hơn so với năm trước là cần thiết để phấn đấu, nhưng quan trọng hơn hết là môi trường đầu tư kinh doanh của địa phương phải được cải cách thực chất theo hướng tốt hơn, hấp dẫn hơn với năng lực cạnh tranh được nâng cao hơn. Đó là một chuỗi những nỗ lực không ngừng, là động lực có ý nghĩa để tăng cường “năng lực cạnh tranh chính quyền cấp tỉnh”.

Hành trình thay đổi thứ hạng PCI phải là nỗ lực liên tục nhiều năm, đòi hỏi tiếp tục và liên tục thay đổi tư duy - hành động, đồng hành cùng doanh nghiệp nhằm kiến tạo một môi trường tốt nhất cho hoạt động của doanh nghiệp.

Thứ hạng PCI thường được người ta nhìn ngắm để ngẫm ra chất lượng năng lực cạnh tranh của chính quyền địa phương, tuy nhiên việc các chính quyền “vượt lên chính mình” CÒN QUAN TRỌNG HƠN “vượt qua tỉnh bạn”.

Vì vậy, thời gian tới, các bộ, ngành, cơ quan liên quan cần tiếp tục nghiên cứu, tiếp thu, phản hồi và xử lý các ý kiến, kiến nghị xác đáng của cộng đồng doanh nghiệp, chuyên gia, các tổ chức, hiệp hội trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, giải quyết những bất cập, hạn chế trong khâu thực thi, tháo gỡ các rào cản về thể chế, quy định pháp luật.

Quan điểm phải tạo mọi điều kiện để có môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi nhất, an toàn nhất và minh bạch nhất cho các doanh nghiệp và nhà đầu tư nước ngoài yên tâm đầu tư lâu dài tại Việt Nam.

Cùng với đó, vai trò của các chính quyền địa phương phải được chú ý nhiều hơn với những kỳ vọng lớn hơn về tạo thuận lợi môi trường kinh doanh nhằm hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua các thách thức, phục hồi và phát triển ổn định.

Đồng thời, triển khai nghiêm túc, đầy đủ những nghị quyết về cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh đã ban hành, tạo ra những đột phá cho môi trường kinh doanh giai đoạn tới với tinh thần bình đẳng, cùng phát triển, cùng có lợi, cùng có trách nhiệm với xã hội, người lao động, bảo vệ môi trường; lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ. Từng bước đưa nền kinh tế Việt Nam đi lên phát triển nhanh và bền vững.