Bảo đảm thông tin liên lạc chiến dịch

Đợt 1 (từ ngày 13/3 đến 17/3/1954): Bảo đảm thông tin liên lạc cho chỉ huy tiêu diệt 2 cụm cứ điểm Him Lam, Độc Lập, bức hàng cụm cứ điểm Bản Kéo.

17 giờ 6 phút ngày 13/3/1954, tại Sở Chỉ huy Chiến dịch ở Mường Phăng, mệnh lệnh nổ súng mở màn chiến dịch tiến công Điện Biên Phủ được đồng chí Tư lệnh Chiến dịch truyền đi qua máy điện thoại. Đợt 1 của Chiến dịch diễn ra trong 4 ngày, Quân đội ta đã tiêu diệt 3 cụm cứ điểm, gồm: Him Lam, Độc Lập, Bản Kéo. Trận đánh mở màn Chiến dịch, Đại đoàn 312 và các đơn vị phối thuộc đã xóa bỏ trung tâm đề kháng Him Lam, tiêu diệt gần 300 tên địch, bắt sống hơn 200 tên.

Trong chiến công đó có sự đóng góp quan trọng của bộ đội Thông tin liên lạc. Sơ kết đợt 1, Bộ Chỉ huy Chiến dịch đã biểu dương bộ đội Thông tin chiến đấu dũng cảm, kiên quyết giữ vững thông tin liên lạc cho trận đánh, thực hiện tốt phương châm “đánh chắc, tiến chắc, thông tin vững chắc”¹. Ngay sau khi đợt 1 kết thúc, chỉ huy các đơn vị thông tin đã tăng cường công tác tuyên truyền giáo dục, xây dựng ý chí quyết tâm chiến đấu, không chủ quan, khinh địch, tiếp tục củng cố mọi mặt chuẩn bị phục vụ cho các đợt chiến đấu tiếp theo.

Đợt 2 (từ ngày 30/3 đến ngày 30/4/1954): Bảo đảm thông tin liên lạc cho chỉ huy đánh chiếm các ngọn đồi phía Đông và sân bay Mường Thanh, siết chặt vòng vây, hạn chế đến mức thấp nhất khả năng tiếp tế, tiếp viện cho Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ.

17 giờ 30 phút ngày 30/3/1954, pháo binh ta nổ súng mở đầu đợt 2 Chiến dịch, tiến công 9 mục tiêu trong 10 ngày đêm. Chiến sự diễn ra vô cùng ác liệt, nhất là ở các cao điểm phòng ngự phía Đông như các đồi Al, Cl, Dl, El, C2, D2 và các trận địa pháo, sân bay của địch.

Tại trận đánh Đồi A1 (trong đợt 2), bộ đội ta tập trung hỏa lực tiến công địch. Trong lúc pháo địch bắn dữ dội về phía đồi quân ta chiếm giữ, Tướng De Castries ra lệnh cho quân lính phải giữ Đồi A1 bằng mọi giá. Cuộc chiến đấu tại khu vực Đồi A1 diễn ra rất quyết liệt, nhiều tuyến hào ta với địch giành giật nhau từng tấc đất. Bằng 3 phương tiện chính là hữu tuyến điện, vô tuyến điện, chuyển đạt, cán bộ, chiến sĩ thông tin đã dũng cảm, sáng tạo, bám đội hình, chốt trụ tại cửa mở, tại trận địa; giữ vững thông tin liên lạc cho chỉ huy và cùng lực lượng bộ binh tiêu diệt địch. Đường dây thông tin bị hỏa lực đánh phá, cày xới, đứt nhiều lần, nhưng cán bộ, chiến sĩ thông tin đã dũng cảm, mưu trí, sáng tạo tìm mọi cách kịp thời khôi phục đường dây, bảo đảm thông tin liên lạc thông suốt.

Cùng với Đồi A1, các cao điểm Cl, Dl, El, C2, D2 là khu vực phòng ngự then chốt của địch, nếu để mất, địch sẽ không giữ nổi Điện Biên Phủ. Nắm chắc tình hình đó, Ban Thông tin Chiến dịch đã kịp thời hướng dẫn và chỉ đạo các đơn vị thông tin liên lạc toàn mặt trận bám sát lực lượng bộ binh và công binh. Với tinh thần: Chiến hào mở tới đâu đường dây điện thoại đặt tới đó, triển khai đường dây dọc đường hào trục và các đường hào nhánh, chuẩn bị cho xuất phát tiến công. Nhiều cao điểm, nhiều chiến tuyến, ta và địch giành giật nhau từng mét đất. Với tinh thần “một người, một máy cũng tiến công”, các chiến sĩ thông tin trên toàn Mặt trận Điện Biên Phủ đã khắc phục mọi khó khăn, dũng cảm chiến đấu, giữ vững thông tin thông suốt, càng chiến đấu càng trưởng thành, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ đợt 2 Chiến dịch.

Sau gần một tháng tiến hành đợt 2 Chiến dịch, theo chủ trương của Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Chiến dịch, các đơn vị tạm dừng lại để củng cố và nghiên cứu, triển khai cách đánh địch bằng cách kết hợp vây hãm, đánh lấn, bắn tỉa, tổ chức các đội dũng sĩ luồn sâu đánh phá kho tàng, đoạt dù tiếp tế của địch... gây cho địch tổn thất nặng nề về sinh lực, hoang mang căng thẳng về tinh thần và ngày càng lâm vào thế khốn quẫn.

Quán triệt sâu sắc chỉ thị của Bộ Chính trị và của Đảng ủy Mặt trận, cấp ủy và chỉ huy các đơn vị thông tin đã kịp thời lãnh đạo, chỉ đạo triển khai đợt sinh hoạt chính trị nhằm đấu tranh chống tư tưởng hữu khuynh, tiêu cực trong toàn đơn vị. Đợt sinh hoạt chính trị tại mặt trận của các đơn vị thông tin đã đem lại hiệu quả thiết thực, giúp cho các đơn vị tăng cường sức mạnh chính trị tinh thần và sức mạnh vật chất, củng cố vững chắc hệ thống thông tin liên lạc, sẵn sàng bước vào đợt chiến đấu quyết định.

Cuối tháng 4/1954, Ban Thông tin Chiến dịch và các đơn vị thông tin Chiến dịch đã hoàn thành các bước chuẩn bị sẵn sàng bước vào chiến đấu đợt 3. 12 giờ ngày 1/5, hệ thống thông tin liên lạc bảo đảm cho Bộ Chỉ huy Chiến dịch chỉ đạo, chỉ huy tiến công đợt 3 đã hoàn thành.

Đợt 3 (từ ngày 1/5 đến ngày 7/5/1954): Bảo đảm thông tin liên lạc cho chỉ huy đánh chiếm những điểm cao cuối cùng ở phía Đông; nắm thời cơ, thực hành tổng công kích, tiêu diệt toàn bộ quân địch ở Điện Biên Phủ.

Đêm ngày 1/5/1954, thông qua hệ thống thông tin liên lạc, Bộ Tư lệnh Chiến dịch phát lệnh truyền đi tất cả các hướng, các mũi lệnh bắt đầu tiến công đợt 3. Sau bảy ngày đêm chiến đấu cực kỳ gay go, ác liệt, tuy có nhiều tổn thất về lực lượng, phương tiện, song cán bộ, chiến sĩ thông tin liên lạc đã dũng cảm bám sát các đại đội thọc sâu, bảo đảm hiệp đồng chặt chẽ cho lực lượng ta tiến công và làm chủ các cứ điểm phòng ngự vững chắc của địch tại Đồi Cl, các vị trí 505, 505A ở phía Đông, 311A ở phía Tây, tiêu diệt một bộ phận quan trọng của địch ở Đông Bắc Hồng Cúm, đánh lấn diệt cứ điểm 311B.

Ngày 7/5, các lực lượng thông tin liên lạc đã bảo đảm vững chắc cho Bộ Chỉ huy Chiến dịch chỉ huy các đơn vị đồng loạt tiến công và làm chủ hoàn toàn cứ điểm Đồi A1 (lúc 4 giờ 30 phút), Đồi C2 (lúc 9 giờ). Trên toàn Mặt trận Điện Biên Phủ, quân địch không còn tinh thần chiến đấu, vô cùng rối loạn, khắp khu trung tâm Mường Thanh đã xuất hiện binh lính địch vẫy cờ trắng ra hàng. Trước thời cơ mới, Đảng ủy, Bộ Chỉ huy Chiến dịch (thông qua tất cả các mạng thông tin liên lạc đã triển khai) ra lệnh cho các đơn vị: Không cần chờ đến tối ngày 7/5 như đã dự định, chuyển ngay sang tổng công kích, thời cơ tiêu diệt toàn bộ tập đoàn cứ điểm giành thắng lợi hoàn toàn cho chiến dịch đã xuất hiện. Các phân đội thông tin liên lạc đã bám sát chỉ huy, kịp thời bảo đảm thông tin cho các đơn vị chủ lực thừa thắng tiến công các vị trí còn lại của địch. Một phân đội của Đại đoàn 312 vượt nhanh qua cầu Mường Thanh tiến thẳng vào hầm chỉ huy tập đoàn cứ điểm, bắt sống Tướng De Castries và Bộ Tham mưu của địch vào lúc 17 giờ 30 phút ngày ngày 7/5/1954.

21 giờ 30 phút ngày 7/5/1954, Ban Thông tin Chiến dịch đã nhận bức điện của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Tư lệnh, kiêm Bí thư Đảng ủy Chiến dịch. Đội 101 thông qua hệ thống thông tin vô tuyến điện đã kịp thời chuyển bức điện báo cáo Bộ Chính trị, Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh: Quân ta đã đại thắng tại Điện Biên Phủ.

Sau 56 ngày đêm chiến đấu, Chiến dịch Điện Biên Phủ toàn thắng. Cùng với thắng lợi trên các chiến trường khác trong Đông Xuân 1953-1954, chiến thắng Điện Biên Phủ đã giáng đòn quyết định, góp phần đưa Hội nghị Geneva về Đông Dương (từ ngày 8/5 đến ngày 21/7/1954) thành công. Chiến dịch Điện Biên Phủ là đòn tiến công tiêu diệt lớn nhất, điển hình nhất của quân và dân Việt Nam; là sự phát triển đến đỉnh cao của nghệ thuật quân sự chiến dịch của quân sự Việt Nam trong kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.