ChatGPT là ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) đang gây sốt trên toàn cầu. Nó là một sản phẩm của Công ty OpenAI được ra mắt ngày 30/11/2022. Để có 100 triệu người dùng ChatGPT chỉ cần 2 tháng, TikTok cần 9 tháng và Instagram mất tới 2,5 năm.
Về bản chất, ChatGPT là công cụ xử lý ngôn ngữ tự nhiên được điều khiển bởi công nghệ AI. Nó có thể trả lời các câu hỏi, tham gia đàm thoại về các chủ đề khác nhau, tạo văn bản theo yêu cầu, tổng hợp các văn bản dài, dịch từ một ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác, thực hiện các tính toán và nhiều thứ khác nữa.
Khi tôi đề nghị kể một chuyện cười về AI, thì ChatGPT lập tức trả lời:
“Được thôi! Nó đây:
- Tại sao AI lại đi qua đường?
- Thì là để đi sang phía bên kia của thuật toán”.
Rất hóm! Tuy nhiên, có sự chênh lệch khá lớn về chất lượng các câu trả lời cũng như các mẫu soạn thảo giữa tiếng Anh và tiếng Việt. Khi tôi đề nghị ChatGPT soạn thảo một bài phát biểu tại nghị trường về cải cách thể chế, thì phiên bản tiếng Việt chỉ khá ổn, còn phiên bản tiếng Anh đúng là xuất sắc.
Sự chênh lệch về chất lượng giữa tiếng Anh và tiếng Việt được ChatGPT giải thích như sau: Là một AI, nó được luyện tập trên các dự liệu ngôn ngữ và dự liệu ngôn ngữ tiếng Anh nhiều hơn nên được luyện tập nhiều hơn.
Với chức năng học máy (machine learning), khi có hàng triệu người Việt tương tác với ChatGPT bằng tiếng Việt, khuyết điểm nói trên có lẽ sẽ nhanh chóng được khắc phục.
Dịch vụ mua bán tài khoản ChatGPT đang nở rộ tại Việt Nam. (Ảnh: Trọng Đạt)
Dịch vụ mua bán tài khoản ChatGPT đang nở rộ tại Việt Nam. (Ảnh: Trọng Đạt)
Hiện nay, ChatGPT đang trong giai đoạn thử nghiệm và chưa hỗ trợ thị trường Việt Nam, nhưng rất nhiều người Việt vẫn có thể đăng ký tài khoản và sử dụng AI này khá dễ dàng.
Điều đáng nói là ChatGPT được lập trình để tuân thủ cả các chuẩn mực về đạo đức. Khi có người hỏi về cách kiếm tiền mà không phải làm gì cả, AI này đã từ chối trả lời, nó cho rằng đây là một câu hỏi vi phạm đạo đức.
Chắc sẽ cần có thêm thời gian để thấy hết tác động của ChatGPT, nhưng một số cơ hội và thách thức cũng đã dễ dàng nhận biết.
Về cơ hội, chúng ta có thể tận dụng các tính năng của ChatGPT để phục vụ công việc và đời sống của mình. Chúng ta có thể tương tác với ChatGPT để học tập, nâng cao kiến thức.
Những khái niệm phức tạp về nhà nước pháp quyền, về cải cách thể chế, về kinh tế vĩ mô... đều được ChatGPT trả lời khá mạch lạc, sáng tỏ và dễ hiểu. Học qua ChatGPT không khéo dễ dàng hơn học qua sách giáo khoa.
Chúng ta có thể sử dụng ChatGPT như một trợ lý ảo. Khả năng cung cấp thông tin, phân tích, tính toán và dự thảo văn bản của AI này là khá ổn, đề bài cho càng cụ thể, nó càng có thể soạn thảo hay hơn.
Tất nhiên, phương án ChatGPT dự thảo được sử dụng đến đâu là quyền của người dùng, hoàn toàn có thể bổ sung, sửa đổi cho phù hợp ngữ cảnh và phong cách của mình. Rất tiếc, đến thời điểm này, ChatGPT chỉ mới xuất sắc trong soạn thảo các bài phát biểu như vậy bằng tiếng Anh.
Chúng ta có thể tương tác với ChatGPT để nhờ tư vấn. Lời khuyên của AI này về việc làm thế nào để vượt qua trạng thái cô đơn có vẻ thuyết phục và chuyên nghiệp. Chúng ta có thể tương tác với ChatGPT chỉ đơn giản để giải trí. AI này có thể kể chuyện cười, làm thơ, trao đổi ý kiến với chúng ta. Điều đáng nói là nó luôn luôn lịch sự và nhã nhặn.
Thách thức ChatGPT mang lại không ít.
Trước hết, thông tin, ý kiến tư vấn mà ChatGPT đưa ra có thể không chính xác. Google chỉ dẫn nguồn thông tin, chúng ta tự mình tìm hiểu và lựa chọn, còn ChatGPT tự xử lý dự liệu ngôn ngữ và đưa ra câu trả lời. Chúng ta không biết nguồn thông tin lấy từ đâu và cũng không chắc chắn thông tin AI này cung cấp chính xác đến đâu.
Thứ hai, ChatGPT có thể tạo điều kiện cho sự gian lận trong học tập và nghiên cứu. Một sinh viên đã nhờ ChatGPT viết luận án tốt nghiệp và đã “bảo vệ xuất sắc”, chứ không phải do mình viết.
Thứ ba, quá phụ thuộc vào ChatGPT có thể làm suy giảm năng lực tư duy. Tình trạng thay vì tự suy nghĩ, tìm tòi và đề ra giải pháp, cái gì chúng ta cũng hỏi ChatGPT quả thực sẽ là một khởi đầu cho quá trình suy thoái về trí tuệ.
Ngoài ra, người Việt với ChatGPT và người Việt không có ChatGPT có thể không bình đẳng với nhau. Trước đây, chúng ta nói nhiều về sự phân cách số, giờ đây có lẽ cần bắt đầu nhắc tới sự phân cách về AI.
Cuối cùng, cơ hội và thách thức là hai mặt của một tấm huân chương và ChatGPT cũng vậy. Vấn đề là chúng ta phải biết tận dụng cơ hội và vượt qua thách thức của mọi tấm huân chương.
Built with Shorthand