Tiêu diệt toàn bộ quân địch ở Điện Biên Phủ giành toàn thắng cho Chiến dịch Đông Xuân

Các đồng chí!
Bước vào Đông Xuân 1953-1954, thực hiện chủ trương quân sự của Trung ương Đảng và Hồ Chủ tịch, chúng ta đã thu được nhiều thắng lợi lớn. Ở đồng bằng Bắc Bộ, chúng ta đã phá tan cuộc càn quét của địch ở phía bắc sông Luộc (Brochet) và đánh bại cuộc tấn công của địch ra tây nam Ninh Bình. Ở Tây Bắc, chúng ta đã chiến thắng quân địch và giải phóng Lai Châu. Ở Trung Lào, Quân đội nhân dân Việt Nam chúng ta đã cùng Quân đội giải phóng Pathét Lào chiến thắng quân địch trên đường số 12, giải phóng toàn tỉnh Thà Khẹt.
Những thắng lợi đó làm cho quân và dân ta thêm phấn khởi, buộc quân địch phải đối phó lúng túng, đặc biệt là phải phân tán chủ lực lên Điện Biên Phủ và sang Thượng Lào. Như vậy là không những quân địch bị tiêu diệt sinh lực, bị mất đất đai, mà lại bị thất bại trong âm mưu tập trung bộ đội cơ động, buộc phải phân tán bộ đội cơ động lên chiến trường rừng núi để cho quân ta tiêu diệt.
Có thể nói rằng: những điều kiện của chiến dịch Điện Biên Phủ chính là do đường lối quân sự chính xác của Trung ương và những thắng lợi liên tiếp của quân ta đã tạo nên.
Bản kết luận của tôi gồm 3 phần:
1. Chiến dịch này là chiến dịch lớn nhất của Quân đội nhân dân Việt Nam chúng ta từ trước đến nay.
2. Kế hoạch tác chiến của Tổng quân ủy rất chính xác.
3. Chúng ta phải phát huy mọi điều kiện tất thắng, khắc phục mọi khó khăn, tranh thủ toàn thắng cho chiến dịch.
CHIẾN DỊCH NÀY LÀ CHIẾN DỊCH LỚN NHẤT CỦA QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN VIỆT NAM CHÚNG TA TỪ TRƯỚC ĐẾN NAY

Chiến dịch Điện Biên Phủ nhằm hai mục đích:
1. Tiêu diệt một bộ phận quan trọng sinh lực của địch gồm 13 tiểu đoàn đóng thành tập đoàn cứ điểm, trong đó có 12 tiểu đoàn cơ động tức là 1/3 lực lượng cơ động của địch ở Bắc Bộ, 1/5 lực lượng cơ động của địch trên toàn chiến trường Việt-Miên-Lào.
2. Giải phóng toàn bộ lãnh thổ Tây Bắc và đặt cơ sở để giúp nước bạn giải phóng miền Bắc Thượng Lào, mở rộng và củng cố căn cứ địa kháng chiến của nước bạn ở Thượng Lào.
Ý nghĩa của chiến dịch rất to lớn:
a) Đây là trận công kiên lớn nhất trong lịch sử quân đội ta từ trước đến nay.
Chiến thắng trận này, quân ta tiến từ đánh công kiên với 1, 2 trung đoàn tập trung đến mấy đại đoàn tập trung, từ chưa đánh công kiên có bộ pháo hợp đồng trên một quy mô lớn đến đánh công kiên có nhiều binh chủng phối hợp trên một quy mô lớn, từ tiêu diệt từng cứ điểm 1, 2 đại đội, nhiều nhất là một tiểu đoàn đến tiêu diệt một tập đoàn cứ điểm của địch có 13 tiểu đoàn.
Trận này thắng lợi sẽ đánh dấu một bước tiến vượt bậc trong quá trình trưởng thành của quân đội chúng ta và do bước tiến đó, trận công kiên này sẽ có ảnh hưởng nhiều đối với tình hình quân sự sau này.
b) Tiêu diệt được một bộ phận quan trọng sinh lực của địch như vậy, giải phóng được một vùng đất đai rộng lớn. Như vậy, chúng ta sẽ phá được kế hoạch của tên tướng giặc Na-va, tức là kế hoạch mở rộng chiến tranh của đế quốc Pháp-Mỹ, tạo nhiều điều kiện để tiêu diệt sinh lực địch trên khắp các chiến trường toàn quốc.
Phá kế hoạch Nava như thế nào?
Âm mưu của địch là tập trung bộ đội cơ động ở đồng bằng; ta buộc chúng phải phân tán bộ đội cơ động lên rừng núi để tiêu diệt từng bộ phận.
Âm mưu của địch là phát triển ngụy quân và tiếp viện từ Pháp sang để tăng cường binh lực; ta tiêu diệt một bộ phận quan trọng sinh lực của địch, làm cho binh lực của chúng càng thiếu thốn, làm cho chúng không thoát khỏi nhược điểm căn bản đó.
Âm mưu của địch là ra sức bình định đồng bằng Bắc Bộ và các chiến trường miền Nam; thắng lợi của trận này giúp cho các chiến trường đó hoạt động mạnh, tạo điều kiện để tiêu diệt nhiều sinh lực địch và phá âm mưu bình định của địch trên các chiến trường đó.
Âm mưu của địch là cố gắng giành lại chủ động; thắng lợi của trận này làm cho quân địch càng đi sâu vào con đường bị động, làm cho thế chủ động của quân ta ngày càng thêm vững chắc.
c) Về chính trị, trận này có ảnh hưởng rất lớn.
Đối với tình hình trong nước, nó củng cố thêm hậu phương rộng lớn của chúng ta, bảo đảm cho cuộc cải cách ruộng đất thành công. Thắng lợi của trận này là một hưởng ứng đắc lực và xứng đáng của quân đội nhân dân chiến đấu chống chủ nghĩa đế quốc ở tiền tuyến đối với cuộc tranh đấu vĩ đại của hàng triệu nông dân lao động chống giai cấp phong kiến địa chủ ở hậu phương.
Trận này diễn ra trong lúc đế quốc Pháp đang gặp nhiều khó khăn ở Việt-Lào-Miên, trong lúc phong trào đấu tranh của nhân dân Pháp đòi chấm dứt chiến tranh ở Việt Nam đang sôi nổi, trong lúc phong trào đấu tranh của nhân dân thế giới bảo vệ hòa bình và đòi chấm dứt chiến tranh ở Việt Nam đang lên cao chưa từng thấy, thắng lợi của trận này là một đòn rất nặng đánh vào âm mưu gây chiến của đế quốc Pháp-Mỹ, đồng thời là một cống hiến lớn của quân dân ta cho sự nghiệp bảo vệ hòa bình thế giới.
Tóm lại, do mục đích của chiến dịch, do ý nghĩa quan trọng của nó đối với sự tiến bộ của bộ đội, đối với tình hình quân sự và chính trị trong nước và trên thế giới và do phạm vi phối hợp chiến trường trên toàn quốc, đặc điểm của chiến dịch này là một chiến dịch lớn nhất trong lịch sử Quân đội nhân dân Việt Nam chúng ta từ trước đến nay.


KẾ HOẠCH TÁC CHIẾN CỦA TỔNG QUÂN ỦY LÀ CHÍNH XÁC

Các đồng chí đã thảo luận kế hoạch tác chiến. Càng thảo luận, chúng ta càng nhận thấy kế hoạch đó là chính xác, vì nó căn cứ vào sự phân tích đúng và nhận định về những chỗ mạnh chỗ yếu của địch, về khả năng của bộ đội ta.
1. Ở Điện Biên Phủ địch có 13 tiểu đoàn, bố trí thành tập đoàn cứ điểm.
a) Những chỗ mạnh của địch là binh lực nhiều, là pháo binh, phi cơ, cơ giới, bộ đội cơ động; là sự yểm hộ lẫn nhau của các cứ điểm; là sự chỉ huy thống nhất trong tập đoàn.
b) Tuy vậy, chúng bố trí tương đối phân tán.
Ở trong là khu vực tung thâm, khu vực quan trọng nhất, có chỉ huy sở, pháo binh, sân bay, bộ đội cơ động. Ở ngoài có tuyến đề kháng chính, phía đông và đông bắc thì tương đối mạnh, nhưng phía tây thì sơ hở.
Tinh thần chiến đấu của binh lính địch thì bạc nhược, vì chúng đã gặp nhiều thất bại trên chiến trường rừng núi.
c) Rồi đây địch tình có thể thay đổi không? Có thể.
Trước lúc chiến đấu, nếu ta không giữ bí mật, địch có thể thay đổi cách bố trí: chúng có thể tăng cường những vị trí hiện nay còn ít quân, những hướng hiện nay còn sơ hở. Địch cũng có thể tăng viện thêm bộ binh, pháo binh, hay cơ giới.
Trong khi chiến đấu, chúng cũng có thể thay đổi cách bố trí, có thể tổ chức những cuộc phản kích. Nếu chiến đấu kéo dài chúng có thể cho quân nhảy dù tiếp viện.
2. Căn cứ vào địch tình như vậy, kế hoạch tác chiến của ta là tập trung tuyệt đối ưu thế binh hỏa lực từ phía tây đột phá, đánh nhanh vào tung thâm Mường Thanh, đồng thời từ phía đông giáp công.
Trong bước đầu, nhanh chóng tiêu diệt toàn bộ quân địch ở tung thâm Mường Thanh và những cứ điểm ở phía tây và tây bắc, sang bước thứ hai, giải quyết bộ phận địch còn lại ở phía đông đông bắc và phía nam (hoặc đồng thời hoặc chia làm hai bước).
Nhiệm vụ cụ thể của các đơn vị như sau:
Đại đoàn 308 được phối thuộc thêm 2 tiểu đoàn bộ binh (d 910/148, 188/316), 1 đại đội sơn pháo, 1 đại đội 120mm, 1 đại đội 82mm làm nhiệm vụ chủ yếu đột phá vào tung thâm Mường Thanh ở phía tây và tây nam (phạm vi gồm khu vực Mường Thanh và Nà Noong).
Đại đoàn 312 được phối thuộc 1 đại đội sơn pháo, 1 đại đội 120mm, 1 đại đội 82mm có nhiệm vụ nhanh chóng tiêu diệt Độc Lập, Bản Kéo, Căng Na (311) rồi đột nhập tiêu diệt toàn bộ quân địch trong khu vực sân bay gồm các cứ điểm 105, 106, 203, 204, 205, 206, 207, 303, 309.
Đại đoàn 316 (thiếu le) được phối thuộc 1 đại đội sơn pháo, 1 đại đội 120mm, 8 khẩu 82mm có nhiệm vụ từ phía đông nhanh chóng tiêu diệt địch ở khu A để phối hợp với hướng chính tiêu diệt quân địch ở khu tung thâm Mường Thanh.
Sau khi đã tiêu diệt khu A sẽ tùy điều kiện nhanh chóng phát triển tiêu diệt địch ở khu C. Trong khi tác chiến đại đoàn tổ chức lực lượng kiềm chế địch ở đồi E, đồi D. Giám thị địch ở Him Lam.
Trung đoàn 45 và trung đoàn 367 tập trung ở phía bắc (Bản Nghịu, Nà Hi) yểm hộ cho bộ binh và pháo binh hoàn thành nhiệm vụ.
Thời gian bắt đầu hoạt động tùy theo sự chuẩn bị sẽ ấn định sau.
Chỉ huy sở chiến dịch ở phía bắc cây số 64 đường Tuần Giáo - Điện Biên, 3 cây số.
3. Kế hoạch đó là đúng.
Vì chúng ta tập trung binh hỏa lực mạnh nhất của ta đánh vào chỗ sơ hở nhất và quan trọng nhất của địch.
Vì chúng ta biết lợi dụng những sơ hở của địch để tiêu diệt từ lúc đầu những chỗ mạnh của chúng là đánh thẳng vào khu chỉ huy, làm tê liệt pháo binh, chiếm lĩnh và khống chế sân bay.
Kế hoạch tác chiến có hai bước, cả hai bước đều quan trọng, nhưng bước thứ nhất có một tác dụng quyết định. Vì vậy, chúng ta phải đem quyết tâm cao độ, khắc phục mọi khó khăn, đánh thắng trong bước thứ nhất; thắng lợi đó sẽ đặt cơ sở cho thắng lợi của toàn chiến dịch.
Hiện nay, địch tình chưa có triệu chứng thay đổi lớn, nhưng không phải hoàn toàn không có khả năng thay đổi lớn. Chúng ta cần ra sức nắm vững địch tình, để một khi địch tình biến hóa thì kịp thời nắm vững và kịp thời xử lý.


PHẢI PHÁT HUY MỌI ĐIỀU KIỆN TẤT THẮNG, KHẮC PHỤC MỌI KHÓ KHĂN, TRANH THỦ TOÀN THẮNG CHO CHIẾN DỊCH

Các đồng chí đã thảo luận kế hoạch tác chiến. Càng thảo luận, chúng ta càng nhận thấy kế hoạch đó là chính xác, vì nó căn cứ vào sự phân tích đúng và nhận định về những chỗ mạnh chỗ yếu của địch, về khả năng của bộ đội ta.
1. Ở Điện Biên Phủ địch có 13 tiểu đoàn, bố trí thành tập đoàn cứ điểm.
a) Những chỗ mạnh của địch là binh lực nhiều, là pháo binh, phi cơ, cơ giới, bộ đội cơ động; là sự yểm hộ lẫn nhau của các cứ điểm; là sự chỉ huy thống nhất trong tập đoàn.
b) Tuy vậy, chúng bố trí tương đối phân tán.
Ở trong là khu vực tung thâm, khu vực quan trọng nhất, có chỉ huy sở, pháo binh, sân bay, bộ đội cơ động. Ở ngoài có tuyến đề kháng chính, phía đông và đông bắc thì tương đối mạnh, nhưng phía tây thì sơ hở.
Tinh thần chiến đấu của binh lính địch thì bạc nhược, vì chúng đã gặp nhiều thất bại trên chiến trường rừng núi.
c) Rồi đây địch tình có thể thay đổi không? Có thể.
Trước lúc chiến đấu, nếu ta không giữ bí mật, địch có thể thay đổi cách bố trí: chúng có thể tăng cường những vị trí hiện nay còn ít quân, những hướng hiện nay còn sơ hở. Địch cũng có thể tăng viện thêm bộ binh, pháo binh, hay cơ giới.
Trong khi chiến đấu, chúng cũng có thể thay đổi cách bố trí, có thể tổ chức những cuộc phản kích. Nếu chiến đấu kéo dài chúng có thể cho quân nhảy dù tiếp viện.
2. Căn cứ vào địch tình như vậy, kế hoạch tác chiến của ta là tập trung tuyệt đối ưu thế binh hỏa lực từ phía tây đột phá, đánh nhanh vào tung thâm Mường Thanh, đồng thời từ phía đông giáp công.
Trong bước đầu, nhanh chóng tiêu diệt toàn bộ quân địch ở tung thâm Mường Thanh và những cứ điểm ở phía tây và tây bắc, sang bước thứ hai, giải quyết bộ phận địch còn lại ở phía đông đông bắc và phía nam (hoặc đồng thời hoặc chia làm hai bước).
Nhiệm vụ cụ thể của các đơn vị như sau:
Đại đoàn 308 được phối thuộc thêm 2 tiểu đoàn bộ binh (d 910/148, 188/316), 1 đại đội sơn pháo, 1 đại đội 120mm, 1 đại đội 82mm làm nhiệm vụ chủ yếu đột phá vào tung thâm Mường Thanh ở phía tây và tây nam (phạm vi gồm khu vực Mường Thanh và Nà Noong).
Đại đoàn 312 được phối thuộc 1 đại đội sơn pháo, 1 đại đội 120mm, 1 đại đội 82mm có nhiệm vụ nhanh chóng tiêu diệt Độc Lập, Bản Kéo, Căng Na (311) rồi đột nhập tiêu diệt toàn bộ quân địch trong khu vực sân bay gồm các cứ điểm 105, 106, 203, 204, 205, 206, 207, 303, 309.
Đại đoàn 316 (thiếu le) được phối thuộc 1 đại đội sơn pháo, 1 đại đội 120mm, 8 khẩu 82mm có nhiệm vụ từ phía đông nhanh chóng tiêu diệt địch ở khu A để phối hợp với hướng chính tiêu diệt quân địch ở khu tung thâm Mường Thanh.
Sau khi đã tiêu diệt khu A sẽ tùy điều kiện nhanh chóng phát triển tiêu diệt địch ở khu C. Trong khi tác chiến đại đoàn tổ chức lực lượng kiềm chế địch ở đồi E, đồi D. Giám thị địch ở Him Lam.
Trung đoàn 45 và trung đoàn 367 tập trung ở phía bắc (Bản Nghịu, Nà Hi) yểm hộ cho bộ binh và pháo binh hoàn thành nhiệm vụ.
Thời gian bắt đầu hoạt động tùy theo sự chuẩn bị sẽ ấn định sau.
Chỉ huy sở chiến dịch ở phía bắc cây số 64 đường Tuần Giáo - Điện Biên, 3 cây số.
3. Kế hoạch đó là đúng.
Vì chúng ta tập trung binh hỏa lực mạnh nhất của ta đánh vào chỗ sơ hở nhất và quan trọng nhất của địch.
Vì chúng ta biết lợi dụng những sơ hở của địch để tiêu diệt từ lúc đầu những chỗ mạnh của chúng là đánh thẳng vào khu chỉ huy, làm tê liệt pháo binh, chiếm lĩnh và khống chế sân bay.
Kế hoạch tác chiến có hai bước, cả hai bước đều quan trọng, nhưng bước thứ nhất có một tác dụng quyết định. Vì vậy, chúng ta phải đem quyết tâm cao độ, khắc phục mọi khó khăn, đánh thắng trong bước thứ nhất; thắng lợi đó sẽ đặt cơ sở cho thắng lợi của toàn chiến dịch.
Hiện nay, địch tình chưa có triệu chứng thay đổi lớn, nhưng không phải hoàn toàn không có khả năng thay đổi lớn. Chúng ta cần ra sức nắm vững địch tình, để một khi địch tình biến hóa thì kịp thời nắm vững và kịp thời xử lý.

Nguồn: Sách "Một số văn kiện chỉ đạo chiến cuộc Đông Xuân 1953-1954 và Chiến dịch Điện Biên Phủ", NXB Quân đội nhân dân, 2004, tr297-tr313)
Ảnh: TTXVN, Nhân Dân
Trình bày: Diệp Linh