CHO TÂY NGUYÊN THÊM XANH

Lần nào cũng thế, có dịp về miền đất rừng núi nghĩa tình thời bom đạn giữa Chiến khu D, tôi đều ghé thăm cựu chiến binh, già làng Điểu K’Lộc. “Giờ đường lên Đồng Nai Thượng đã trải nhựa, xứ này không còn cô đơn nữa”, già Điểu K’Lộc tiếp tôi bằng câu chuyện về con đường. Cũng đúng thôi, cách đây chừng 15 năm, ai lên Đồng Nai Thượng đều trở thành những vị khách “cực quý” của buôn làng.

Ngày đó, Đồng Nai Thượng ẩn mình như một “ốc đảo” hoang vu giữa đại ngàn. Mùa mưa, phải đi xe máy bánh quấn xích mới lên được xứ này. Trong kháng chiến chống Mỹ, miền đất này là vùng căn cứ quan trọng thuộc Chiến khu D. Nhấp ngụm nước suối Đạ Roòng mát lạnh, già K’Lộc cười mãn nguyện: “Chuyện xưa không kể hết đâu. Giờ nhân dân xã anh hùng đang tự hào về sự đổi thay vượt bậc trên quê hương mình. Đảng, Nhà nước đã đưa cái chữ, ánh điện, y tế lên Đồng Nai Thượng rồi; xã đạt nông thôn mới năm 2019, giờ đang xây dựng xã nông thôn mới nâng cao".

Chuyện xưa buôn làng đói cơm thiếu áo, nhưng bà con vẫn cùng thức trắng, lo cho bộ đội từng hạt muối, bát cơm và vẫn bất khuất đứng lên chống giặc ngoại xâm. Đó là chuyện mà các già làng Tây Nguyên vẫn tự hào kể lại cho lũ trẻ nghe như một sự nhắc nhớ về lịch sử, tinh thần bất khuất của cha ông. Lâu rồi mới trở lại với buôn làng người Cơ Ho bên dòng Đạ Tianhil hiền hòa. Giữa buôn Bó Cao, xã Sơn Điền, huyện Di Linh, Lâm Đồng, tôi gặp già K’Mùng, người có tên trong danh sách 140 người tham gia cách mạng của chiến khu Sơn Điền năm xưa. “Kể không hết chuyện của vùng đất cách mạng này đâu”, già K’Mùng mở lời. “Xưa, vùng này hoang vu, nghèo khó lắm. Quanh năm quẩn quanh với rau rừng, đọt mây. Thời gian qua, nhờ Đảng, Nhà nước quan tâm, đời sống người dân khá lên nhiều rồi. Xã mình đã đạt nông thôn mới”.

Trên miền đất Tây Nguyên có ba ngọn núi là Bidoup, Chư Yang Sin và Ngọc Linh như ba “nóc nhà” choãi chân từ ba góc đại ngàn hùng vĩ, tạo nên một thế đứng vững chãi, biểu tượng của tinh thần đoàn kết, kiên trung và kiêu hãnh. Đồng bào Tây Nguyên kiêu hùng trong kháng chiến bảo vệ buôn làng, từ ngày nước nhà thống nhất, họ cùng nhau dựng xây quê hương “đàng hoàng hơn, to đẹp hơn” theo di nguyện của Bác Hồ. Chúng tôi từng được già làng Y Nghi Êban ở Cư M’Gar, Đắk Lắk dẫn dạo quanh buôn làng, già kể: Xưa, cái nghèo cứ đeo bám dân làng, bởi hầu như không có sinh kế; bộ mặt nông thôn buồn hiu. Giờ vùng đất khó một thuở đã cán đích nông thôn mới lâu rồi. “Tây Nguyên giàu tiềm năng, thế mạnh về rừng, nông nghiệp, khoáng sản, du lịch… Nhưng để phát huy được, phải nhờ Đảng, Nhà nước quan tâm và sự góp sức, trí tuệ của người dân. Đoàn kết là sức mạnh mà”, già Y Nghi Êban khảng khái.

Tây Nguyên gồm năm tỉnh Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk, Đắk Nông và Lâm Đồng. Vùng đất chất chứa nhiều huyền thoại là nơi sinh sống của gần 6 triệu người, gồm 54 dân tộc anh em; đồng bào dân tộc thiểu số gần 2,2 triệu người.

Vùng đất này có nhiều tiềm năng, lợi thế để “kích hoạt” trở thành nguồn lực phát triển mạnh mẽ. Tổng diện tích đất nông nghiệp hơn 5 triệu ha, chiếm hơn 91% diện tích đất tự nhiên, trong đó khoảng 1/3 đất đỏ bazan màu mỡ. Vùng có tiềm năng lớn về phát triển công nghiệp năng lượng, giàu khoáng sản và là trung tâm sản xuất bô-xít cả nước.

Diện tích rừng hơn 3 triệu ha, đa dạng cảnh quan, địa hình, sông suối, thác nước cùng với nền văn hóa dân tộc đa dạng là tiềm năng lớn phát triển kinh tế lâm nghiệp và du lịch sinh thái, văn hóa… Tiềm năng, lợi thế là thế, nhưng Tây Nguyên vẫn đang là “vùng lõm” trong bản đồ phát triển của đất nước.

Thời gian qua, Đảng và Nhà nước, Chính phủ luôn dành sự quan tâm đặc biệt đến sự phát triển của Tây Nguyên. Đã có nhiều quyết sách, chính sách, tập trung nguồn lực lớn để từng bước khơi dậy tiềm năng, lợi thế vùng đất Tây Nguyên, đưa Tây Nguyên phát triển ngang tầm với các vùng kinh tế trên cả nước.

Sau 20 năm thực hiện Nghị quyết 10 của Bộ Chính trị, vùng đất đại ngàn đã đổi thay mạnh mẽ. Quy mô kinh tế vùng tăng nhanh, năm 2020 đạt khoảng 287 nghìn tỷ đồng, gấp 14 lần năm 2002; GRDP bình quân đầu người năm 2020 đạt 48 triệu đồng, gấp 10,6 lần. Hệ thống giao thông liên vùng tương đối phát triển, với 19 km đường cao tốc và hơn 3,1 nghìn km đường quốc lộ kết nối với các tỉnh duyên hải miền trung, Đông Nam Bộ và các cảng biển; toàn vùng có 3 sân bay.

Cùng với dấu ấn Nghị quyết 10, gần đây, Nghị quyết số 23 của Bộ Chính trị về “Phương hướng phát triển kinh tế-xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Tây Nguyên đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”, Đề án của Chính phủ về phát triển kinh tế-xã hội gắn với bảo vệ an ninh, quốc phòng vùng Tây Nguyên; cùng Quy hoạch vùng thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050… thực sự đã tạo cho miền đất bazan sinh khí mới, “đường băng” mới và “bộ khung” mang tính tổng thể, khoa học để tiếp tục kích hoạt tiềm năng, lợi thế, phát triển nhanh và bền vững. Những con số tại phiên họp Hội đồng điều phối vùng Tây Nguyên mới đây, là minh chứng rõ nét về sự phát triển của vùng đất này.

Năm 2024, quy mô GRDP theo giá hiện hành hơn 484,5 nghìn tỷ đồng, cao hơn 68 nghìn tỷ đồng so năm 2023; GRDP bình quân đầu người khoảng 78,5 triệu đồng, tăng 16%. Toàn vùng có 362 xã nông thôn mới, chiếm tỷ lệ 61,5%; tổng vốn đầu tư đăng ký trực tiếp nước ngoài đạt 1.933 triệu USD, với 170 dự án; hơn 26,8 nghìn doanh nghiệp đang hoạt động, tăng hơn 26,2 nghìn doanh nghiệp so với năm 2023…

Hiện, nhiều dự án đường cao tốc nối Tây Nguyên với các tỉnh miền Đông Nam Bộ, miền trung đang được triển khai và chuẩn bị khởi công; qua đó, mở rộng cơ hội giao thương với các trung tâm lớn trong nước, các nước trong khu vực và trên thế giới.