Phóng viên Báo Nhân Dân đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Trung Tiến, Phó Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Quảng Ninh về những dấu ấn trong chuyển đổi số của tỉnh Quảng Ninh.

NHIỀU CHỈ SỐ ĐỨNG ĐẦU TOÀN QUỐC

Phóng viên: Năm 2022, Quảng Ninh bứt phá, trở thành địa phương có mức xếp hạng cao, đứng thứ 3 về mức độ chuyển đổi số ở nhóm các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, đồng thời nhận được sự kỳ vọng lớn từ Trung ương để mô hình mẫu chuyển đổi số của cả nước, vậy năm 2023, tỉnh có định hướng phát triển như thế nào và ghi nhận thêm những thành tựu nào?

Ông Nguyễn Trung Tiến: Với sự nỗ lực không ngừng của cả hệ thống chính trị, người dân, doanh nghiệp, Quảng Ninh đã thực hiện công tác chuyển đổi số toàn diện theo Nghị quyết 09-NQ/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy và Kế hoạch 59/KH-UBND của UBND tỉnh, với quyết tâm cao, có lộ trình cụ thể, mục tiêu rõ ràng, sản phẩm cụ thể, tỉnh Quảng Ninh đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật.

Điều này được thể hiện rõ qua xếp hạng đánh giá mức độ chuyển đổi số (DTI) năm 2022 các tỉnh, thành phố. Theo đó, với điểm số DTI đạt 0,7024 (tăng 0,2052 điểm so với năm 2021), Quảng Ninh đã vươn lên đứng thứ 3 trong bảng xếp hạng chuyển đổi số năm 2022 ở nhóm các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, tăng 4 bậc so với năm 2021; kết quả cụ thể của 3 trụ cột là: Chính quyền số đứng vị trí thức 4, xã hội số đứng vị trí thứ 2 và kinh tế số đứng vị trí thứ 9.

Để tiếp tục duy trì và cải thiện thứ hạng DTI trong năm 2023, UBND tỉnh Quảng Ninh đã ban hành Kế hoạch số 37/KH-UBND về chuyển đổi số tỉnh Quảng Ninh năm 2023, để cụ thể hóa và chi tiết các mục tiêu, nhiệm vụ cần hoàn thành trong năm 2023; trong đó:

Kế hoạch đã đề ra 4 nhóm mục tiêu, cụ thể như sau: Phát triển dữ liệu số (7 mục tiêu); Phát triển chính quyền số (15 mục tiêu); Phát triển kinh tế số (8 mục tiêu); Phát triển xã hội số (14 mục tiêu). Các mục tiêu đưa ra đã bao quát toàn diện các nội dung về chuyển đổi số năm 2023 của tỉnh Quảng Ninh.

Kế hoạch đã đề ra 10 nhóm nhiệm vụ trọng tâm: Nhận thức số (8 nhiệm vụ); Thể chế số (8 nhiệm vụ); Phát triển hạ tầng số (9 nhiệm vụ); Dữ liệu số (7 nhiệm vụ); Nền tảng số (12 nhiệm vụ); Nhân lực số (7 nhiệm vụ); An toàn thông tin mạng (8 nhiệm vụ); Chính quyền số (11 nhiệm vụ); Phát triển kinh tế số (14 nhiệm vụ); Phát triển xã hội số (8 nhiệm vụ).

Với việc thực hiện đồng bộ các giải pháp từ đầu năm đến nay, tỉnh Quảng Ninh đã ghi nhận thêm những thành tựu nổi bật như: Tỷ lệ thanh toán trực tuyến qua cổng dịch vụ công quốc gia thuộc top đầu cả nước, tỷ lệ hồ sơ giải quyết trực tuyến toàn trình là một trong những địa phương đứng đầu cả nước, tỷ lệ số hóa hồ sơ giải quyết thủ tục hành chính cao nhất cả nước, hạ tầng số được thúc đẩy mạnh mẽ: vùng phủ sóng di động rộng khắp đến từng thôn, bản vùng sâu vùng đồng bào DTTS, biên giới hải đảo; 85% hộ gia đình có đường internet cáp quang băng rộng, 86% người dân trưởng thành có điện thoại thông minh; …

Phóng viên: Năm 2023 Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính – Chủ tịch Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số xác định là năm dữ liệu số quốc gia và đề ra một số chỉ tiêu quan trọng. Tính đến thời điểm này, Quảng Ninh đã đạt được những chỉ tiêu nào trong số đó?

Ông Nguyễn Trung Tiến: Năm 2023 Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính – Chủ tịch Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số xác định là năm dữ liệu số quốc gia và đề ra 9 chỉ tiêu quan trọng. Tính đến thời điểm này, Quảng Ninh đã đạt được 6/9 chỉ tiêu, cụ thể:

Quảng Ninh đã cung cấp dịch vụ chia sẻ dữ liệu trên nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu NDXP/LGSP.

Tỉnh Quảng Ninh đã hoàn thành việc triển khai chức năng kho dữ liệu điện tử của tổ chức, cá nhân trên hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính cấp bộ, cấp tỉnh để người dân, doanh nghiệp chỉ phải cung cấp thông tin một lần cho cơ quan nhà nước khi thực hiện dịch vụ công trực tuyến.

Tỉnh Quảng Ninh đã triển khai các hoạt động nâng cao năng lực phát triển và quản trị dữ liệu thuộc phạm vi quản lý như: Cử cán bộ tham gia các lớp đào tạo về phát triển và quản trị dữ liệu khi Bộ Thông tin và Truyền thông hoặc các bộ, ngành tổ chức.

Hàng năm, giao Sở Thông tin và Truyền thông đánh giá an toàn thông tin cho Cổng thông tin điện tử.

Tỉnh Quảng Ninh tổ chức triển khai, khai thác có hiệu quả các Hệ thống thông tin của Trung ương đã được kết nối vào Hệ thống Chính quyền điện tử của tỉnh, gồm: Cổng dịch vụ công Quốc gia (Văn phòng Chính phủ); Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư (Bộ Công an); Hệ thống hộ tịch, tư pháp của Bộ Tư pháp; Hệ thống cấp phiếu lý lịch tư pháp của Bộ Tư pháp; Hệ thống đăng ký doanh nghiệp của Bộ Kế hoạch và Đầu tư; Hệ thống thông tin quản lý danh mục điện tử dùng chung của các cơ quan nhà nước phục vụ phát triển Chính phủ điện tử Việt Nam (Bộ Thông tin và Truyền thông); Hệ thống phục vụ dịch vụ công của Tổng công ty Bưu điện Việt Nam; Hệ thống đánh giá chất lượng Cổng dịch vụ công và Cổng thông tin điện tử của Bộ Thông tin và Truyền thông; Hệ thống Đăng ký giải quyết chính sách trợ giúp xã hội trực tuyến của Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội.

Còn 4 chỉ tiêu, Ủy ban nhân dân tỉnh đang tập trung chỉ đạo triển khai gồm: Ban hành danh mục cơ sở dữ liệu thuộc phạm vi quản lý và kế hoạch, lộ trình cụ thể để xây dựng, triển khai các cơ sở dữ liệu trong danh mục. Hiện Sở Thông tin và Truyền thông đã tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành đề xuất danh mục; dự kiến hoàn thành trong tháng 11/2023.

Về Ban hành kế hoạch về dữ liệu mở, bao gồm danh mục dữ liệu mở, công bố dữ liệu mở của cơ quan nhà nước thuộc phạm vi quản lý và mức độ tối thiểu cần đạt được trong từng giai đoạn của kế hoạch; cung cấp lần đầu dữ liệu mở theo kế hoạch, hiện Sở Thông tin và Truyền thông đã tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành đề xuất danh mục dữ liệu mở; dự kiến hoàn thành việc ban hành danh mục trong tháng 12/2023 để tổ chức thực hiện trong năm 2024.

Về triển khai nền tảng phân tích, xử lý dữ liệu tổng hợp cấp tỉnh có ứng dụng trí tuệ nhân tạo để tối ưu hóa hoạt động, Sở Thông tin và Truyền thông đã tham mưu UBND tỉnh giao Văn phòng Ủy ban nhân dân tỉnh nghiên cứu, tham mưu, đề xuất triển khai nền tảng phân tích, xử lý dữ liệu tổng hợp của tỉnh, có ứng dụng trí tuệ nhân tạo, là một thành phần cốt lõi của Trung tâm điều hành thông minh (IOC) để tối ưu hóa hoạt động của nền hành chính tỉnh từ cấp tỉnh đến cấp xã (phân kỳ để thực hiện cho phù hợp với nguồn lực của tỉnh).

Về chương trình đào tạo, Sở đã tham mưu UBND tỉnh yêu cầu 100% các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn tỉnh tiến hành rà soát các chương trình đào tạo để xem xét bổ sung, lồng ghép nội dung, chuẩn đầu ra về dữ liệu lớn, thiết kế, phân tích, xử lý dữ liệu phù hợp với đặc thù tương ứng của từng ngành, nghề đào tạo.

Phóng viên: Việc ứng dụng chuyển đổi số diễn ra toàn diện và đồng bộ trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là y tế, giáo dục. Ông đánh giá thế nào về chuyển đổi số trong các lĩnh vực này?

Ông Nguyễn Trung Tiến: Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Quảng Ninh, với nhiệm vụ là cơ quan thường trực của Ban Chỉ đạo chuyển đổi số tỉnh Quảng Ninh và là cơ quan chuyên môn của UBND tỉnh tham mưu về lĩnh vực chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin. Sở đã luôn đồng hành, hỗ trợ các sở, ngành, địa phương chuyển đổi số trong tất cả các lĩnh vực và ưu tiên những lĩnh vực có tác động lớn đến người dân, doanh nghiệp như: y tế, giáo dục, du lịch, công thương, giao thông, nông nghiệp… Đến nay, các lĩnh vực này đã đạt được nhiều kết quả tích cực trong chuyển đổi số.

Theo đó, trong ngành y tế, trên 99% người dân đã có hồ sơ sức khỏe điện tử. Các cơ sở y tế đã thực hiện nâng cấp phần mềm quản lý thông tin khám chữa bệnh (HIS/LIS/PACS/EMR) tại các bệnh viện, trung tâm y tế; nâng cấp Hệ thống quản lý thông tin xã, phường, thị trấn trong quản lý thông tin y tế và khám chữa bệnh; ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) hỗ trợ chẩn đoán, điều trị trong một số chuyên ngành; ứng dụng triển khai các hệ thống đăng ký khám bệnh, trả kết quả trực tuyến.

Đến nay, 100% các cơ sở y tế trên địa bàn đã ứng dụng phần mềm trong công tác quản lý điều hành và quản lý dữ liệu thông tin khám chữa bệnh. Các phần mềm sử dụng đã đáp ứng tiêu chí kết nối liên thông dữ liệu khám chữa bệnh và thanh toán BHYT với các hệ thống thông tin của Bộ Y tế, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam, Cổng dịch vụ công quốc gia.

Đến nay, tỉnh Quảng Ninh đã có 5 đơn vị đạt đủ điều kiện triển khai bệnh án điện tử thay cho hồ sơ bệnh án giấy (gồm: Bệnh viện đa khoa tỉnh, Bệnh viện Bãi Cháy, Bệnh viện Sản Nhi, Trung tâm y tế huyện Hải Hà, Trung tâm y tế huyện Tiên Yên).

Trong ngành Giáo dục và Đào tạo, 100% cơ sở giáo dục phổ thông, thường xuyên đã triển khai thực hiện quản lý, sử dụng sổ điện tử (sổ theo dõi và đánh giá học sinh/ sổ gọi tên và ghi điểm, sổ đăng bộ, học bạ, sổ chủ nhiệm, sổ sinh hoạt chuyên môn) thay thế cho hồ sơ giấy.

100% cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông, giáo dục thường xuyên sử dụng phần mềm quản lý nhà trường để quản lý toàn diện học sinh, giáo viên, cơ sở vật chất, thiết bị, tài chính, tài sản.

100% các cơ sở giáo dục phổ thông, thường xuyên có kế hoạch, quy chế tổ chức dạy học trực tuyến được xây dựng lồng ghép trong Kế hoạch thực hiện nhiệm vụ ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số và thống kê giáo dục năm học 2022-2023...

*****

TRỞ THÀNH MÔ HÌNH MẪU VỀ CHUYỂN ĐỔI SỐ TOÀN DIỆN CẤP TỈNH

Phóng viên: Để trở thành địa phương mô hình mẫu về chuyển đổi số và xây dựng Chính quyền điện tử, Quảng Ninh có gặp khó khăn gì? Sở Thông tin-Truyền thông có những đề xuất nào với Chính phủ, Ủy ban chuyển đổi số quốc gia và Bộ Thông tin và Truyền thông để gỡ khó?

Ông Nguyễn Trung Tiến: Ngày 5/2/2023, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Ninh đã ban hành Nghị quyết số 09-NQ/TU về chuyển đổi số toàn diện tỉnh Quảng Ninh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Theo đó, tỉnh Quảng Ninh đã đặt mục tiêu: “Quảng Ninh nằm trong nhóm địa phương dẫn đầu về chuyển đổi số của cả nước; đi đầu trong chuyển đổi số các cơ quan Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị-xã hội; trở thành mô hình mẫu về chuyển đổi số toàn diện cấp tỉnh trên 3 trụ cột là chính quyền số, kinh tế số, xã hội số và lấy xây dựng Chính quyền số là khâu đột phá để phát triển kinh tế số và xây dựng xã hội số”.

Trong quá trình thực hiện để hoàn thành mục tiêu này đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, tỉnh Quảng Ninh đã nhận diện và xác định được những khó khăn.

Một là, việc triển khai các nền tảng số trong chuyển đổi số là cách tiếp cận mới, khác với việc triển khai các hệ thống thông tin trước đây nên nhiều sở, ban, ngành, địa phương trên địa bàn tỉnh còn lúng túng trong triển khai. Nhiều sở, ngành chưa xây dựng được nền tảng phần mềm và kho cơ sở dữ liệu dùng chung của đơn vị, ngành mình. Do vậy không tập trung, không liên kết, chia sẻ được với nhau.

Hai là, các bộ, ngành chậm triển khai các nền tảng chuyển số cốt lõi của bộ, ngành mình, dẫn đến các địa phương rất khó xác định và triển khai các nền tảng dùng chung tại địa phương.

Ba là, hạn chế về nhân lực số, phần lớn cán bộ làm công tác tham mưu về công nghệ thông tin, chuyển đổi số tại các cơ quan chỉ thực hiện nhiệm vụ phụ trách, kiêm nhiệm nên việc chủ động tham mưu triển khai xây dựng chính quyền số còn chưa kịp thời. Nhận thức về chuyển đổi số của một bộ phận đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức còn chưa đầy đủ nên chưa đáp ứng yêu cầu thực tế, nhất là ở cấp huyện, cấp xã.

Hiện nay, chưa có chính sách chuyên biệt, hấp dẫn để thu hút được nguồn nhân lực chất lượng cao về chuyển đổi số vào làm việc trong các cơ quan nhà nước, do vậy, trong khu vực nhà nước đang thiếu nguồn nhân lực chất lượng cao thực hiện nhiệm vụ chuyển đổi số.

Bốn là, khó khăn trong việc triển khai các ứng dụng số cơ bản, thiết thực đến người dân, đặc biệt là những người dân ở vùng sâu, vùng xa và người cao tuổi.

Do đó, tỉnh Quảng Ninh đề xuất Thủ tướng Chính phủ, Ủy ban Chuyển đổi số quốc gia chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương sớm ban hành danh mục và xây dựng các nền tảng dùng chung của quốc gia để làm căn cứ cho các địa phương triển khai, thực hiện.

Bộ Nội vụ cần sớm trình Chính phủ ban hành chế độ khuyến khích, thu hút cán bộ thực hiện nhiệm vụ chuyển đổi số trong các cơ quan nhà nước.

Đề nghị Bộ Thông tin và Truyền thông hỗ trợ các địa phương đào tạo nguồn nhân lực về chuyển đổi số, đặc biệt là đào tạo các chuyên gia về an toàn thông tin, phân tích xử lý dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo, quản trị hệ thống, quản trị dữ liệu…

Phóng viên: Trong những năm tới, Quảng Ninh tiếp tục có những giải pháp chiến lược nào để duy trì và phát triển chuyển đổi số trong tất cả các ngành, lĩnh vực của tỉnh?

Ông Nguyễn Trung Tiến: Trong những năm tới, Quảng Ninh tiếp tục đề ra nhiều giải pháp đột phá để duy trì và phát triển chuyển đổi số trong tất cả các ngành, lĩnh vực của tỉnh.

Khai thác có hiệu quả hạ tầng số của tỉnh (phấn đấu đứng trong Top 3 của cả nước về hạ tầng số), trong đó tập trung vào xây dựng Trung tâm tích hợp dữ liệu của tỉnh theo công nghệ điện toán đám mây, bảo đảm hạ tầng số để phát triển xã hội số và kinh tế số.

Tỉnh tập trung vào triển khai chuyển đổi số cho 8 lĩnh vực cốt lõi, ưu tiên gồm: y tế, giáo dục và đào tạo, du lịch, công nghiệp, giao thông vận tải và logistics, cửa khẩu số, lĩnh vực nông nghiệp.

Triển khai các nền tảng số quốc gia là 1 trong giải pháp đột phá nhằm đẩy nhanh tiến trình chuyển đổi số.

Thúc đẩy nhanh hơn nữa việc kết nối, chia sẻ, liên thông dữ liệu của các bộ, ngành góp phần đẩy nhanh chuyển đổi số, hình thành dữ liệu số, dữ liệu mở để giải quyết các bài toán phát triển kinh tế-xã hội trong thời gian tới

Thông qua Tổ công nghệ số cộng đồng đưa nền tảng số, công nghệ số, kỹ năng số đến người dân một cách nhanh nhất để thúc đẩy chuyển đổi số đến từng ngõ, ngách và các hộ gia đình, từng người dân, gắn với cuộc sống của người dân; tạo lập hành vi, thói quen số cho người dân trên môi trường số, thúc đẩy người dân tiên phong sử dụng nền tảng số, công nghệ số, qua đó, trở thành tác nhân thúc đẩy quá trình chuyển đổi số mạnh mẽ hơn

Xin cảm ơn Phó Giám đốc Nguyễn Trung Tiến!

- Ngày xuất bản: 10/10/2023
Thực hiện theo Hợp đồng số 04/2023/HĐHTTT/STTTT-BND