Trong kỷ nguyên số, khi xây dựng được một hạ tầng số tin cậy, an toàn, với một hạ tầng dữ liệu thống nhất, “đúng, đủ, sạch, sống” dùng chung thì có thể tổ chức lại bộ máy các ngành, các cấp gọn nhẹ và hiệu quả hơn hẳn về chất.

Đây là chia sẻ của đồng chí Nguyễn Huy Dũng, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Thái Nguyên trong cuộc trao đổi với phóng viên Báo Nhân Dân.

Phóng viên: Nhân dịp kỷ niệm 79 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Tổng Bí thư Tô Lâm có bài viết quan trọng:“Chuyển đổi số - động lực quan trọng phát triển lực lượng sản xuất, hoàn thiện quan hệ sản xuất đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới”. Xin đồng chí cho biết những quan điểm mới, cốt lõi của Tổng Bí thư Tô Lâm về chuyển đổi số?

Đồng chí Nguyễn Huy Dũng: Nhìn từ góc độ lý luận, quan điểm mới của Tổng Bí thư Tô Lâm về chuyển đổi số là: Lần đầu tiên chuyển đổi số được nhìn nhận dưới góc độ kinh tế-chính trị Mác-Lênin, được định nghĩa là “một cuộc cách mạng với những cải cách mạnh mẽ, toàn diện để điều chỉnh quan hệ sản xuất, tạo động lực mới cho phát triển. Đó là cuộc cách mạng chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ nhằm tái cấu trúc quan hệ sản xuất phù hợp với sự tiến bộ vượt bậc của lực lượng sản xuất”.

Dữ liệu được khẳng định là “tư liệu sản xuất mới” và lần đầu tiên xuất hiện khái niệm “phương thức sản xuất số”. Lần đầu tiên xuất hiện cụm từ “cách mạng chuyển đổi số”. Cuộc cách mạng này sẽ do Đảng lãnh đạo và có sự tham gia của toàn Đảng, toàn dân và đòi hỏi sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị.

Có thể thấy, trong 3 trụ cột của chuyển đổi số, lần lượt là chính quyền số, kinh tế số và xã hội số, thì cần chú trọng vào trụ cột kinh tế số. Ở đây là thay đổi cấu trúc kinh tế theo hướng kinh tế số, kiến tạo phương thức sản xuất số hay chuyển đổi số các ngành kinh tế, tạo đột phá về kinh tế. Chính quyền số và xã hội số như là kiến trúc thượng tầng phải được chuyển đổi cho phù hợp với phương thức sản xuất mới này.

Phóng viên: Theo đồng chí, chuyển đổi số sẽ thúc đẩy kiến trúc thượng tầng, tức bộ máy nhà nước, trong đó có Chính phủ và các bộ, ngành, chính quyền địa phương thay đổi như thế nào?

Đồng chí Nguyễn Huy Dũng: Mối quan hệ biện chứng giữa “cơ sở hạ tầng” và “kiến trúc thượng tầng” là yếu tố then chốt trong tổ chức, bộ máy.

Trong kỷ nguyên số, khi xây dựng được một hạ tầng số tin cậy, an toàn, với một hạ tầng dữ liệu thống nhất, “đúng, đủ, sạch, sống” dùng chung thì có thể tổ chức lại bộ máy các ngành, các cấp gọn nhẹ và hiệu quả hơn hẳn về chất.

Bộ máy chính quyền khi đó sẽ vận hành dựa trên dữ liệu thay cho tài liệu và mọi quyết định sẽ được lựa chọn dựa trên dữ liệu chính xác, khách quan và kịp thời.

Các hoạt động giám sát, kiểm tra trực tuyến, thực hiện trên môi trường số cho phép giám sát, kiểm tra thường xuyên, liên tục. Vì vậy, chuyển đổi số thúc đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, xác định rõ trách nhiệm giữa các cấp, các ngành, giữa Trung ương và địa phương.

Do đó, quá trình chuyển đổi số sẽ thúc đẩy cải cách thủ tục hành chính, xây dựng bộ máy nhà nước tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả.