Năm 2016, Thò Thị Dính (sinh năm 2005, dân tộc Mông) bẽn lẽn ôm ba lô quần áo, bước chân vào Đồn Biên phòng Lũng Cú, Bộ đội Biên phòng tỉnh Hà Giang và bắt đầu sinh sống ở đây, như ngôi nhà thứ 2 đầy thân thương của mình. Mồ côi cha mẹ từ bé, Dính ở với ông bà, lớn lên trong cảnh khó khăn, thiếu thốn. Dính nhiều lần muốn bỏ học, quanh quẩn đỡ đần được ông bà gì thì đỡ, cùng nuôi các em của mình. Thương em, các cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Lũng Cú đã quyết định đón Dính về nuôi trong dự án “Con nuôi đồn Biên phòng”.

Năm 2024, Dính, một lần lữa, lại bẽn lẽn ôm ba lô quần áo rời khỏi Đồn Biên phòng Lũng Cú, xuống Hà Nội. Em đã thực hiện được ước mơ bước chân vào cổng trường đại học. Và người chắp cánh ước mơ cho em, chính là những công sức, tâm huyết của các cán bộ, chiến sĩ của Đồn. Đời Dính được mở một trang mới, mà đến giờ, em vẫn nghĩ, đó là một phép màu kỳ diệu.

Với Hà Chung Kiên, giấc mơ trở thành một sĩ quan Biên phòng tựa như rất xa xôi đã trở thành hiện thực. Thuở còn bé, mỗi lần nhìn thấy các chiến sĩ Biên phòng, em cũng khao khát mặc bộ quân phục màu xanh kia, thực hiện nhiệm vụ gìn giữ biên cương Tổ quốc. Nhưng em biết lấy gì mà nuôi giấc mơ, khi cha, mẹ em đều mất sớm vào năm 2006 do bệnh hiểm nghèo. Đến năm 2021, em gái cũng đã mất do mắc bệnh ung thư, rồi tiếp đó bà nội – chỗ dựa duy nhất cũng bỏ em đi vì tuổi cao, bệnh trọng.

Quay lại thời điểm năm 2015 (khi đó Kiên đang học lớp 10), Kiên đã được cán bộ Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Trà Lĩnh xuống nhà động viên, thăm hỏi, tìm hiểu hoàn cảnh gia đình và lựa chọn đưa em vào Chương trình “Nâng bước em tới trường” và được Trung tướng Đỗ Danh Vượng, nguyên Chính ủy Bộ đội Biên phòng (khi đó là Đại tá, Chính ủy Bộ đội biên phòng tỉnh Cao Bằng) nhận đỡ đầu. Từ thời điểm đó, Kiên đã lấy lại tinh thần học tập; bỏ đi cái quyết định nghỉ học của mình và luôn xác định phải cố gắng học thật tốt để phấn đấu trở thành một người cán bộ biên phòng.

Tháng 3/2018, Kiên nhập ngũ vào lực lượng Bộ đội biên phòng, sau đó đăng ký thi và trúng tuyển vào Học viện Biên phòng. Quá trình học tập tại trường, với sự nỗ lực phấn đấu không ngừng, Kiên liên tục 4 năm liền đạt Danh hiệu chiến sĩ thi đua cơ sở. Đặc biệt, ngày 22/5/2021, Hà Chung Kiên được kết nạp vào Đảng Cộng sản Việt Nam. Ngày 17/8/2023, Kiên tốt nghiệp Học viện Biên phòng được phong quân hàm Trung úy. Đến ngày 7/9/2023, được điều động giữ chức vụ Đội trưởng Kiểm soát hành chính, Đồn Biên phòng cửa khẩu Lý Vạn, Bộ đội Biên phòng tỉnh Cao Bằng.

Những đứa trẻ, vốn trăm bề khó khăn trong cuộc sống, đối diện nguy cơ thất học, sống lay lắt bên đời, có thể bị mắc cạm bẫy cuộc sống, giờ đây, đã có một cuộc sống mới.

Là đơn vị đầu tiên triển khai thực hiện chương trình, từ năm 2014 đến nay Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Trà Lĩnh, Bộ đội Biên phòng tỉnh Cao Bằng đã trực tiếp nhận đỡ đầu 22 cháu theo Chương trình “Nâng bước em tới trường – con nuôi đồn Biên phòng”. Còn Đồn Biên phòng Lũng Cú, Bộ đội Biên phòng tỉnh Hà Giang cũng đã nhận đỡ đầu cho 15 trường hợp từ năm 2016 đến nay, trong đó có nhiều cháu người Mông có hoàn cảnh gia đình đặc biệt khó khăn.

Cũng như các em nhỏ lớn lên ở Đồn Biên phòng Lũng Cú và Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Trà Lĩnh…, trong 8 năm qua, có hàng nghìn em nhỏ đã sống trong tình yêu thương, chia sẻ, đùm bọc của các cán bộ, chiến sĩ đồn Biên phòng. Các cháu hầu hết đều thuộc diện khó khăn, đặc biệt khó khăn; 100% các gia đình là hộ nghèo, điều kiện lao động, sản xuất không bảo đảm cuộc sống, phải sống dựa vào trợ cấp xã hội và sự giúp đỡ của các nhà hảo tâm, trong đó, có nhiều cháu mồ côi cha, mẹ hoặc hoàn cảnh éo le phải sống nương tựa vào người thân, không được đến trường đúng độ tuổi, vừa đi học vừa lao động hoặc phải bỏ học.

Sống trong môi trường mới, các cháu được bố trí phòng ở, có cán bộ kèm cặp và hướng dẫn trong học tập, đưa, đón đến trường; được rèn luyện sức khỏe, vui chơi thể dục, thể thao cùng các chú bộ đội; được hỗ trợ toàn bộ chi phí ăn, uống đảm bảo chế độ, tiêu chuẩn như bộ đội; quần áo, đồ dùng học tập và các khoản chi phí đóng góp tại nhà trường do các đồn biên phòng bảo đảm.

Khi các cháu có nhu cầu về nhà thăm gia đình, các đồn biên phòng đều cử cán bộ đưa các cháu về nhà; tặng quà cho gia đình các cháu nhân dịp ngày lễ, ngày Tết. Khi gia đình các cháu vào mùa vụ, căn cứ vào tình hình thực tế các đồn biên phòng sẽ cử cán bộ, chiến sĩ xuống phụ giúp gia đình. Quá trình sinh hoạt tại đồn biên phòng sẽ được quân y khám, điều trị và theo dõi sức khỏe thường xuyên…

Các đồn biên phòng cử cán bộ giữ mối liên hệ thường xuyên, chặt chẽ với địa phương, gia đình và nhà trường nơi các cháu theo học để trao đổi thông tin, nắm bắt tình hình học tập, rèn luyện, ý thức, trách nhiệm của các cháu đối với trường, với lớp, gia đình và xã hội. Kịp thời động viên, khuyến khích những việc làm tích cực, những kết quả, thành tích tiêu biểu; đồng thời phát hiện, uốn nắn những việc làm chưa đúng, biểu hiện sai trái, lệch lạc, giúp các cháu trở thành con ngoan, trò giỏi.

Khi các cháu học cuối cấp 3, cán bộ đồn biên phòng sẽ tư vấn, hướng nghiệp trường thi, ngành nghề thi cho các cháu; một số đơn vị vận động các nhà hảo tâm tiếp tục hỗ trợ, giúp đỡ các cháu khi vào các trường đại học, cao đẳng, trung cấp. Tiếp tục giữ mối liên hệ với các cháu với gia đình và theo dõi kết quả học tập, trưởng thành của từng cháu.

Thiếu tá Dương Văn Giang, Chính trị viên phó Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Trà Lĩnh, Cao Bằng chia sẻ: Quá trình nuôi dạy, chăm sóc các cháu có nhiều thuận lợi do có sự quan tâm, giúp đỡ của cấp ủy, chính quyền địa phương, nhà trường, gia đình cũng như sự tận tâm, chu đáo, nhiệt tình, trách nhiệm của cán bộ, chiến sĩ toàn đơn vị. Nhưng do các cháu trong Chương trình đều còn nhỏ và đều là con em đồng bào dân tộc thiểu số, do đó các cháu có thói quen sinh hoạt tự do. Cùng với đó, do đặc thù công việc và cán bộ được giao phụ trách nhiệm vụ này tuổi đời còn trẻ, chưa có nhiều kinh nghiệm, nhất là việc cập nhật kiến thức theo chương trình mới hiện nay nên cũng có những khó khăn nhất định trong nuôi dạy và kèm cặp.

Tuy nhiên, bằng lòng nhiệt tình và tinh thần, trách nhiệm cao nhất với đồng bào các dân tộc nơi biên giới, cán bộ, chiến sĩ đơn vị đã chủ động khắc phục khó khăn, trực tiếp liên hệ với các thầy, cô giáo; cũng như tìm hiểu trên Internet để cập nhật, bổ sung kiến thức dạy học và nắm bắt tâm sinh lý lứa tuổi để có phương pháp chăm sóc, dạy dỗ các cháu cho phù hợp.

Việc được quây quần, gắn bó cùng các cháu đang ở lứa tuổi cùng với con mình cũng làm chúng tôi với bớt nỗi nhớ nhà, người thân.

Chương trình "Nâng bước em tới trường – con nuôi đồn biên phòng" đó không phải là việc làm chốc lát, hình thức, mà đó là việc làm thường xuyên, tự giác thể hiện tình cảm, sự tri ân của cán bộ, chiến sĩ bộ đội biên phòng đối với đồng bào các dân tộc nơi biên giới. Thông qua việc làm này, không chỉ tạo điểm tựa, động lực tiếp sức cho các cháu học sinh có hoàn cảnh khó khăn tiếp tục được đến trường, viết tiếp những ước mơ của mình, với những hy vọng, cơ hội thay đổi số phận, thay đổi cuộc sống. Qua đó, góp phần nâng cao dân trí, cải thiện dân sinh, cũng như tăng cường tình đoàn kết, gắn bó giữa cán bộ, chiến sĩ bộ đội biên phòng với chính quyền và nhân dân trên địa bàn, thiết thực góp phần củng cố nền biên phòng toàn dân vững chắc”, Thiếu tá Dương Văn Giang bày tỏ.

Đặc biệt, là những người lính biên phòng quanh năm suốt tháng sống xa nhà để thực hiện nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới quốc gia. Chính vì vậy, việc được quây quần, gắn bó cùng các cháu đang ở lứa tuổi cùng với con mình cũng làm chúng tôi với bớt nỗi nhớ nhà, người thân. Đồng thời, cũng tạo động lực để các chiến sĩ biên phòng thêm yêu và gắn bó với biên cương Tổ quốc; cũng như nỗ lực, cố gắng hơn nữa để mang lại tương lai tươi sáng hơn cho những trẻ em nghèo ở khu vực biên giới, Thiếu tá Dương Văn Giang chia sẻ thêm.