Trải qua gần 80 năm phát triển, Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV) không chỉ là một cơ quan báo chí chủ lực, mà còn là “người kể chuyện quốc gia”, người bạn đồng hành của công chúng trên mọi miền Tổ quốc. Trong bối cảnh báo chí thế giới đang bước vào giai đoạn chuyển mình chưa từng có, VOV - với vai trò nòng cốt trong hệ thống truyền thông quốc gia - đã và đang đổi mới mạnh mẽ, chủ động hội nhập, làm chủ công nghệ, nâng tầm nội dung, để vừa gìn giữ truyền thống, vừa định hình tương lai phát thanh số Việt Nam.
Ngày 3/2/1999, trước sự phát triển nhanh chóng của Internet, Đài Tiếng nói Việt Nam (TNVN) đã quyết định ra mắt Báo Điện tử VOVNews tại địa chỉ www.vov.org. vn bằng tiếng Việt và tiếng Anh. Mục đích ra đời VOVNews không chỉ là tờ báo điện tử đơn thuần, mà là cánh tay nối dài cánh sóng VOV đến mọi miền trong nước và thế giới, chính vì vậy tháng 7/2011, Báo điện tử VOV đã phát thử nghiệm theo dạng phát thanh trực tuyến theo yêu cầu (live on-demand) 2 chương trình thời sự chính trong ngày phát trên Hệ VOV1 (vào 6 giờ sáng và 6 giờ chiều) cùng bản tin hằng ngày các chương trình phát thanh tiếng Anh, tiếng Đức, tiếng Nhật, tiếng Trung Quốc. Số lượng người nghe VOV trên internet tăng mạnh chính là lý do để đến thời đểm này vov.vn đã cung cấp 6 kênh phát thanh trực tuyến (gồm tiếng Việt và 13 thứ tiếng dân tộc, 12 thứ tiếng nước ngoài) đến công chúng.
Số lượng người nghe VOV trên internet tăng mạnh chính là lý do để đến thời đểm này vov.vn đã cung cấp 6 kênh phát thanh trực tuyến (gồm tiếng Việt và 13 thứ tiếng dân tộc, 12 thứ tiếng nước ngoài) đến công chúng.
Quá trình chuyển đối số của VOV phải kể từ năm 1995, khi đưa vào khai thác và vận hành các trạm máy vi tính viết tin, bài thay cho việc đánh máy chữ. Năm 2003, Đài bắt đầu sử dụng rộng hệ thống máy tính và số hóa các studio cho dây chuyền sản xuất và truyền âm sóng phát thanh đối nội, rồi sau đó là đối ngoại. “Việc đưa vào khai thác hệ thống tổng khống chế và các studio theo công nghệ digital được coi là cuộc cách mạng về công nghệ của VOV”, ông Nguyễn Năng Khang, Phó Giám đốc Trung tâm Sản xuất và Lưu trữ chương trình VOV khẳng định.
Một bước tiến khác, là năm 2007, VOV đã bắt đầu số hóa toàn bộ kho lưu trữ âm thanh với hàng nghìn giờ tư liệu quý có từ những năm chống thực dân Pháp đến nay. Như vậy, đến năm 2010, VOV cơ bản đã hoàn thành giai đoạn số hóa toàn bộ dây chuyền sản xuất từ thu thập tin bài, đến sản xuất chương trình trong studio và lưu trữ, phát sóng.
Thực hiện Nghị quyết số 52-NQ/ TW của Bộ Chính trị về “Một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư”, Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Đài TNVN đã chủ động xây dựng chiến lược chuyển đổi số toàn diện. Các nền tảng số như VOVMedia, VOVlive, Báo điện tử VOV, TCnews đã được phát triển đồng bộ, từng bước hình thành hệ sinh thái số đa tầng. Là cơ quan chuyên sâu về âm thanh và giọng nói, nhận thấy công chúng ngày nay đã và đang dịch chuyển sang nhu cầu nghe, VOV đẩy mạnh sản xuất các kênh podcast chuyên biệt. Nhiều kênh podcast như Sự kiện luận bàn, Chill thể thao, Đọc truyện, Chuyện thầm kín, Tư vấn... đã thu hút hàng triệu lượt nghe và được chia sẻ trên các nền tảng số.
Đài cũng bước đầu ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) vào các công đoạn sản xuất như chuyển giọng nói thành văn bản, dùng trợ lý ảo hỗ trợ sản xuất nội dung và khai thác kho tư liệu... Hiện nay, Đài TNVN đang từng bước ứng dụng AI vào các công đoạn biên tập, sản xuất, phân phối và lưu trữ, Đài cũng đang xây dựng và huấn luyện AI để tạo dựng lại những giọng đọc của các phát thanh viên huyền thoại của Đài như Tuyết Mai, Hoàng Yến, Kim Cúc, Hà Phương... cho các chương trình chính luận, đọc truyện đêm khuya, văn nghệ…
Tổng Giám đốc VOV Đỗ Tiến Sỹ nghe phân tích thông tin chỉ số hoạt động theo thời gian thực của Báo Điện tử VTC News.
Tổng Giám đốc VOV Đỗ Tiến Sỹ nghe phân tích thông tin chỉ số hoạt động theo thời gian thực của Báo Điện tử VTC News.
Theo Tổng Giám đốc Đài TNVN Đỗ Tiến Sỹ: “VOV đang từng bước chuyển đổi mạnh mẽ mô hình hoạt động từ một đài phát thanh truyền thống sang một tổ hợp truyền thông hiện đại, tích hợp công nghệ số, phục vụ người dân mọi lúc, mọi nơi, trên mọi thiết bị”.
Không dừng lại ở số hóa nội dung, VOV đã thực hiện chỉ đạo của Chính phủ xây dựng đề án nền tảng phát thanh số quốc gia - một hạ tầng chiến lược để mở rộng tiếp cận và khẳng định chủ quyền thông tin trong môi trường số. Theo TS Vũ Hải Quang, Phó Tổng Giám đốc Đài TNVN, đây là một trong những đề án quan trọng khẳng định vai trò của VOV trong việc dẫn dắt, định hướng phát triển số trong hệ thống phát thanh Việt Nam. Nền tảng phát thanh số quốc gia có những đặc điểm nổi bật như: Tích hợp tất cả các kênh phát thanh của VOV và đài phát thanh tỉnh, thành phố tạo nên một hệ sinh thái nội dung phong phú, đáng tin cậy. Người dùng có thể nghe trực tiếp (live) tất cả các đài phát thanh cả nước, có thể nghe lại theo chủ đề, theo sở thích, có thể tương tác, bình luận...
VOV đang từng bước chuyển đổi mạnh mẽ mô hình hoạt động từ một đài phát thanh truyền thống sang một tổ hợp truyền thông hiện đại, tích hợp công nghệ số, phục vụ người dân mọi lúc, mọi nơi, trên mọi thiết bị.
Chuyển đổi số không chỉ là xu hướng công nghệ, mà là yêu cầu sống còn đối với cơ quan báo chí của Nhà nước. Chuyển đổi số cũng là động lực quan trọng để Đài TNVN tiếp tục giữ vai trò đi đầu, dẫn dắt giúp phát thanh Việt Nam vươn mình trong kỷ nguyên mới.
Để thực hiện được sứ mệnh này, Đài TNVN xác định cần chuyển đổi từ “số hóa” sang “tư duy số”. Theo Phó Tổng Giám đốc Phạm Mạnh Hùng: “Không chỉ sử dụng công nghệ, mà còn phải thay đổi tư duy sản xuất nội dung, lấy công chúng số làm trung tâm”. Điều này đòi hỏi đội ngũ những người làm báo phải làm chủ công nghệ, hiểu hành vi công chúng số và biết khai thác dữ liệu hiệu quả.
Phó Tổng Giám đốc VOV Vũ Hải Quang cũng cho rằng: Để thích ứng với môi trường số thì các phóng viên, biên tập viên của VOV cần thay đổi tư duy, thói quen làm việc, nâng cao kỹ năng số để sản xuất nội dung đa phương tiện và quản trị các dữ liệu trên môi trường số. Đài cần chuyển đổi hạ tầng số, tích hợp công nghệ mới, tận dụng AI để phục vụ biên tập, sản xuất nội dung, quản trị dữ liệu, quản trị tác nghiệp, phân phối nội dung trên môi trường số và đa nền tảng.
Chính vì vậy, việc VOV xác định phát triển nội dung số gốc là hướng đi đúng đắn bởi các hình thức podcast, video ngắn, đồ họa tương tác của VOV sản xuất... được đầu tư chiều sâu về nội dung và hình thức, phù hợp xu hướng tiêu dùng truyền thông hiện đại, phù hợp với công chúng số.
Để đón bắt xu hướng hiện nay, VOV cũng cần xây dựng hệ sinh thái số “Make in VOV”. Song song với việc phân phối nội dung trên mạng xã hội, VOV phát triển các nền tảng số như VOV Media, VOVlive, Báo điện tử VOV, VTCnews theo hướng tích hợp đa phương tiện, đa dịch vụ trở thành không gian số, trung tâm nghe-xem-đọc toàn diện, cá nhân hóa trải nghiệm người dùng, nơi VOV làm chủ toàn bộ dữ liệu và định hướng nội dung. Những sản phẩm số của VOV không chỉ là sản phẩm thông thường mà nó thật sự mang dấu ấn của sự sáng tạo, làm chủ công nghệ, khẳng định sự đi đầu, dẫn dắt của Đài TNVN trong kỷ nguyên số của ngành phát thanh Việt Nam.
Không chỉ sử dụng công nghệ, mà còn phải thay đổi tư duy sản xuất nội dung, lấy công chúng số làm trung tâm.
_Phó Tổng Giám đốc VOV Phạm Mạnh Hùng_
Đài cần chuyển đổi hạ tầng số, tích hợp công nghệ mới, tận dụng AI để phục vụ biên tập, sản xuất nội dung, quản trị dữ liệu, quản trị tác nghiệp, phân phối nội dung trên môi trường số và đa nền tảng.
_Phó Tổng Giám đốc VOV Vũ Hải Quang_
Trình bày: THÙY LÂM
Ảnh: VOV
Built with Shorthand