Covid-19 không còn là mối đe dọa, Đan Mạch từng bước tái mở cửa

Chuyên đề “Chiến lược tái mở cửa, phục hồi kinh tế trong dịch Covid-19” cung cấp góc nhìn đa chiều, bài học kinh nghiệm của những quốc gia có chỉ số phục hồi kinh tế khả quan trên thế giới, mặc dù nguy cơ dịch bệnh vẫn tiềm ẩn.

Với chương trình tiêm chủng trên diện rộng, các biện pháp nới lỏng và siết chặt linh hoạt, cùng những phản ứng chính sách kinh tế kịp thời, Đan Mạch được đánh giá là một trong những quốc gia sẽ phục hồi nhanh nhất sau đại dịch Covid-19.

Cán mốc 80% dân số trên 12 tuổi được tiêm cả hai mũi vaccine ngừa Covid-19, ngày 10/9, Đan Mạch đã dỡ bỏ quy định sử dụng “hộ chiếu vaccine” khi vào các câu lạc bộ đêm, chấm dứt việc áp đặt các biện pháp hạn chế trong phòng, chống dịch Covid-19.

SARS-CoV-2 không còn là mối đe dọa

Theo giới chức Đan Mạch, lý do khiến nước này có thể dỡ bỏ mọi hạn chế là nhờ việc triển khai chiến dịch tiêm vaccine ngừa Covid-19 trên diện rộng. Theo số liệu cập nhật ngày 14/9/2021 của Cơ quan Y tế Đan Mạch, có 4.437.115 người dân Đan Mạch đã được tiêm mũi vaccine ngừa Covid-19 đầu tiên, chiếm 86,3% trong số 5,8 triệu người dân nước này. Con số này là 4.307.045 cho số người được tiêm đầy đủ 2 mũi vaccine (83,8% tổng dân số).

Nguồn số liệu: Cơ quan Y tế Đan Mạch.

Theo Reuters, số ca nhiễm Covid-19 đang giảm ở Đan Mạch, với trung bình 452 ca nhiễm mới được báo cáo mỗi ngày, chỉ bằng 13% của mức đỉnh - mức trung bình hàng ngày cao nhất được báo cáo vào ngày 18/12/2020.

Tính đến ngày 14/9/2021, đất nước Bắc Âu này ghi nhận 353.061 ca nhiễm Covid-19 và 2.614 ca tử vong kể từ khi đại dịch bắt đầu.
Kể từ ngày 9/9/2021, Đan Mạch đã triển khai việc tiêm mũi 3 vaccine ngừa Covid-19 cho những người trong nhóm có nguy cơ.

Nhà dịch tễ học, Lone Simonsen, thuộc Đại học Roskilde, khẳng định virus SARS- CoV-2 không còn là mối đe dọa xã hội nhờ có vaccine.

Nguồn số liệu: Cơ quan Y tế Đan Mạch.

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), cuộc chiến chống Covid-19 tại Đan Mạch có nhiều lợi thế, trong đó có việc người dân tuân thủ chặt chẽ các hướng dẫn của chính phủ, bao gồm các biện pháp về xã hội và y tế cộng đồng để giảm thiểu lây nhiễm.

Tuy vậy, Bộ trưởng Y tế Magnus Heunicke khẳng định chính phủ sẽ không ngần ngại tái áp đặt các biện pháp hạn chế nếu cần thiết. Giới chức trách nhấn mạnh rằng việc trở lại cuộc sống bình thường phải đi đôi với những biện pháp giữ gìn vệ sinh nghiêm ngặt kết hợp với cách ly những người nhiễm virus.

Chuyên gia Lone Simonsen cho biết vaccine đã cung cấp khả năng miễn dịch đối với các biến thể hiện nay, song nếu biến thể mới kháng vaccine xuất hiện, họ sẽ điều chỉnh lại chiến lược của mình.

Du khách nhập cảnh vào Đan Mạch vẫn cần phải xuất trình giấy chứng nhận tiêm vaccine hoặc xét nghiệm âm tính với virus SARS-CoV-2, cũng như bắt buộc đeo khẩu trang tại các sân bay.

Tác động của đại dịch đến nền kinh tế Đan Mạch

Là một quốc gia nhỏ với nền kinh tế mở và cơ cấu cán cân thanh toán thặng dư, nền kinh tế Đan Mạch phụ thuộc nhiều vào ngoại thương. Giống như hầu hết các quốc gia trên thế giới, vào năm 2020, thương mại quốc tế của Đan Mạch bị gián đoạn nghiêm trọng do đại dịch Covid-19, với mức giảm ước tính -7% cho xuất khẩu và -4% cho nhập khẩu.

Đây là lý do tại sao quốc gia này ghi nhận mức giảm GDP sâu nhất trong nửa đầu năm 2020 (chỉ -6,4% so với cùng kỳ trong quý 2).

Thu ngân sách đã giảm đáng kể do thu thuế giảm, trong khi chính phủ triển khai gói tài khóa khẩn cấp trị giá khoảng 4,5% GDP, khiến thâm hụt ngân sách là 0,3% vào năm 2020. Đại dịch cũng đã khiến tỷ lệ thất nghiệp tăng lên 5,6% vào năm 2020.

Nguồn số liệu: Cơ quan Thống kê Đan Mạch.

Từng bước tái mở cửa, phục hồi nền kinh tế

Theo báo cáo của Quỹ tiền tệ Quốc tế (IMF), Đan Mạch xác nhận trường hợp nhiễm Covid-19 đầu tiên vào ngày 27/2/2020. Vào tháng 3, chính phủ nước này đã thực hiện một loạt các biện pháp để ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh cũng như để hỗ trợ người dân và doanh nghiệp.

Các biện pháp bao gồm việc đóng cửa tất cả các biên giới, cấm sự kiện có hơn 10 người, đóng cửa các trường học, trường đại học và nhà trẻ, đóng cửa các cơ sở giải trí, khách sạn và thư giãn công cộng, bắt buộc nhân viên không thiết yếu làm ở nhà và yêu cầu tất cả các doanh nghiệp tư nhân giữ nhân viên ở nhà khi có thể.

Ngày 6/4/2020, các nhà chức trách Đan Mạch đã thông báo về việc dỡ bỏ một số biện pháp hạn chế một cách cẩn thận và dần dần.

Trong giai đoạn 1, các trường tiểu học trở xuống, cũng như các ngành chăm sóc sức khỏe và các ngành nghề tự do được mở cửa vào giữa tháng 4/2020.

Trong giai đoạn 2, các nhà bán lẻ (từ ngày 11/5/2020), nhà hàng (từ 18 giờ ngày 20/5/2020), trường trung học (từ 18 giờ ngày 20/5/2020) và các hoạt động văn hóa (từ ngày 27/5/2020) được phép mở cửa.

Trong giai đoạn 3, lệnh cấm tụ tập đã được nâng từ 10 người lên 50 người (kể từ ngày 8/6/2020) và lệnh mở cửa biên giới với hầu hết các nước thuộc Liên minh châu Âu (EU) và khu vực Schengen được thực thi từ ngày 27/6/2020.

Vào ngày 1/7/2020, biên giới đã được mở cho các quốc gia được chọn bên ngoài EU và lệnh cấm tụ tập đã được nâng từ 50 người lên 100 người.

Việc mở cửa trở lại theo từng giai đoạn được hỗ trợ bởi một chiến lược xét nghiệm và phát hiện toàn diện các ca nhiễm Covid-19.

Các nhà chức trách Đan Mạch cũng đã cung cấp các xét nghiệm Covid-19 cho khách du lịch nước ngoài.

Ngày 14/8/2020, do tỷ lệ lây nhiễm ngày càng tăng, các nhà chức trách đã quyết định thực hiện điều chỉnh cho Giai đoạn 4, đồng thời, đưa ra các biện pháp nhằm chống lại sự lây lan của dịch bệnh. Lệnh cấm tụ tập xuống 50 người đã được áp dụng từ ngày 19/9/2020.

Do tỷ lệ lây nhiễm ngày càng tăng, chính quyền Đan Mạch đã áp đặt các lệnh đóng cửa có chủ đích (đóng cửa nhà hàng / quán bar và rạp chiếu phim) ở 38 trong số 98 thành phố (ngày 7/12/2020) và giảm số người tụ tập xuống còn 10 người vào ngày 26/10/2020.

Việc đóng cửa này đã được mở rộng cho tất cả các thành phố (từ ngày 15/12/2020) trong khi các nhà trẻ và trường học dưới lớp 5 vẫn mở cửa.

Một lệnh phong tỏa hoàn toàn đã được ban bố từ ngày 25/12/2020 đến ngày 3/1/2021 và lệnh cấm tụ tập đã được hạ xuống 5 người.

Sau đó, lệnh phong tỏa này đã kéo dài đến cuối tháng 1 và sau đó là cuối tháng 2 năm 2021.

Một thỏa thuận về việc mở cửa lại có trách nhiệm bắt đầu từ cuối tháng 3 đã đạt được vào ngày 24/2/2021.

Sau khi linh hoạt siết chặt và nới lỏng các biện pháp chống dịch, Đan Mạch đã triển khai “hộ chiếu Covid-19” vào ngày 21/4/2021.

Trong những tháng gần đây, Đan Mạch đã dỡ bỏ nhiều biện pháp hạn chế nghiêm ngặt. Kể từ ngày 14/8/2021, đeo khẩu trang không còn là quy định bắt buộc đối với người tham gia phương tiện giao thông công cộng.

Sau khi Đan Mạch dỡ bỏ hoàn toàn biện pháp hạn chế trong nước từ ngày 10/9/2021, người dân sẽ không cần đưa ra “hộ chiếu Covid-19” khi tới các nhà hàng, hộp đêm hoặc các sự kiện đông người khác.

Các phản ứng chính sách kinh tế quan trọng

Các nhà chức trách Đan Mạch đã ứng phó với cuộc khủng hoảng đang diễn ra một cách nhanh chóng và mạnh mẽ thông qua nhiều sáng kiến khác nhau.

Hiện tại, số tiền hỗ trợ tài chính tùy ý đã lên tới 79,5 tỷ DKK (2,615 tỷ USD) (3,4% GDP năm 2020), bao gồm tăng chi tiêu cho các nhu cầu chăm sóc sức khỏe và các biện pháp ngân sách bất thường để hỗ trợ người lao động và doanh nghiệp.

Các biện pháp thanh khoản tạm thời, bao gồm hoãn nộp thuế và các bảo lãnh của chính phủ sẽ hỗ trợ hơn nữa hoạt động của các doanh nghiệp ở Đan Mạch. Để ứng phó với các lệnh phong tỏa nhằm ngăn dịch bệnh lây lan rộng hơn, các nhà chức trách đã tính đến kế hoạch trả lương cho tất cả các công ty (từ ngày 9/12/2021) và các biện pháp hỗ trợ khác (từ ngày 11/12/2021).

Nhiều biện pháp hỗ trợ và thanh khoản được đưa ra vào ngày 14/1 và 9/2/2021. Với sự mở cửa dần dần của nền kinh tế, nhiều biện pháp hỗ trợ tùy ý dự kiến sẽ kết thúc vào giữa năm 2021.

Chính phủ Đan Mạch cũng đã đồng ý về gói hỗ trợ kích cầu du lịch trị giá 1,65 tỷ DKK (262 triệu USD). Đồng thời, các gói viện trợ chung đang được loại bỏ dần và thay thế bằng các chương trình mục tiêu đặc biệt tập trung vào các công ty dễ bị tổn thương (ngày 19/5/2021).

Ngoài ra, các nhà chức trách Đan Mạch cũng đã đưa ra rất nhiều biện pháp liên quan đến tiền tệ, tài chính vĩ mô, tỷ giá hối đoái và cán cân thanh toán quốc tế để hỗ trợ các doanh nghiệp và phục hồi nền kinh tế.

Trong bối cảnh biến chủng Delta đang “gây bão” ở nhiều quốc gia trên thế giới, việc đánh giá hiệu quả của chiến lược tái mở cửa và phục hồi kinh tế vẫn còn quá sớm. Tuy nhiên, với nỗ lực của chính phủ và sự chấp hành của người dân Đan Mạch, có thể tin tưởng rằng quốc gia Bắc Âu này sẽ sớm đẩy lùi dịch bệnh và khôi phục nền kinh tế.

Ngày 30/8, Chính phủ Đan Mạch đã nâng dự báo tăng trưởng kinh tế cho năm nay và cắt giảm nó cho năm 2022, vì họ hy vọng sự phục hồi sau tác động của đại dịch Covid-19 sẽ xảy ra sớm hơn dự kiến.

Được thúc đẩy bởi sự gia tăng đột biến trong tiêu dùng tư nhân, xuất khẩu tăng và tỷ lệ lây nhiễm thấp, Bộ Tài chính Đan Mạch hiện dự kiến tổng sản phẩm quốc nội (GDP) sẽ tăng 3,8% trong năm nay, tăng so với dự báo hồi tháng 5 là 2,4%.

“Nền kinh tế Đan Mạch hiện đang vận hành với tốc độ cao sau khi xã hội mở cửa trở lại”, Bộ trưởng Tài chính Nicolai Wammen cho biết trong một tuyên bố.

Ông nói: “Hoạt động kinh tế và việc làm hiện đã vượt quá mức trước khi đại dịch coronavirus bùng phát”.

Năm tới, nền kinh tế Đan Mạch dự kiến sẽ tăng trưởng 2,8% so với dự báo trước đó là 3,6%, Bộ cho biết.

Tổ chức sản xuất: VIỆT ANH
Nội dung: HOÀNG LINH, HỒNG VÂN, PHAN ANH
Đồ họa: ANH TUẤN, ĐỨC DUY
Ảnh: Reuters, Bộ Ngoại giao Đan Mạch, Đại sứ quán Đan Mạch tại Việt Nam
Nguồn tin và dữ liệu: Cơ quan Y tế Đan Mạch, Cơ quan Thống kê Đan Mạch, Bộ Tài chính Đan Mạch, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), Ngân hàng Thế giới (World Bank), Reuters, TTXVN.