Trong không gian toàn cầu hóa ngày nay, thương hiệu sản phẩm của một quốc gia chiếm lĩnh thị trường quốc tế càng lớn thì quốc gia đó càng hùng mạnh. Việt Nam tham gia ngày càng sâu rộng các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới thì việc xây dựng thương hiệu càng có ý nghĩa và vai trò quan trọng, nó trở thành sức mạnh mềm thúc đẩy kinh tế phát triển.

Trong bối cảnh đó, Chương trình Thương hiệu quốc gia Việt Nam ra đời năm 2003 nhằm xây dựng, phát triển thương hiệu quốc gia thông qua việc hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng, phát triển các thương hiệu mạnh trong nền kinh tế để quảng bá hình ảnh Việt Nam - quốc gia có hàng hóa, dịch vụ chất lượng, tạo dựng uy tín và nâng cao sức cạnh tranh cho các doanh nghiệp Việt Nam trên thị trường trong nước và quốc tế.

Với sự hỗ trợ của Chương trình Thương hiệu quốc gia Việt Nam, đến nay, nhiều tập đoàn và doanh nghiệp Việt Nam đã từng bước xây dựng, phát triển và quảng bá thương hiệu của mình một cách chuyên nghiệp hơn, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và khẳng định vị thế trên thị trường trong và ngoài nước. Có thể kể đến những cái tên như Viettel - Tập đoàn Viễn thông và Công nghệ thông tin lớn nhất Việt Nam - top 15 nhà mạng trên thế giới về thuê bao di động và top 40 thế giới về doanh thu; Công ty cổ phần ô-tô Trường Hải (Thaco) đang vươn dần lên vị trí hàng đầu trong khu vực ASEAN; Công ty CP Sữa TH, doanh nghiệp đầu tiên có được “giấy thông hành” đi vào thị trường Trung Quốc, thị trường có lượng tiêu thụ sữa đứng thứ hai thế giới…

Nếu như đầu những năm 2000, thương hiệu của các doanh nghiệp Việt Nam chưa được xuất hiện trong bảng xếp hạng của các tổ chức quốc tế thì đến năm 2020, theo bảng xếp hạng của Forbes Việt Nam, tổng giá trị của 50 thương hiệu hàng đầu đạt trên đạt hơn 12,6 tỷ USD, trong đó 50% doanh nghiệp có sản phẩm đạt Thương hiệu quốc gia, như Viettel, Vinamilk, Thaco, Hòa Phát, Habeco, Vietcombank, PNJ, Vietnam Airlines, Nutifood, Cadivi, Viglacera, Saigontourist…

Theo tổ chức Brand Finance, thương hiệu quốc gia Việt Nam được định giá tăng 11%, từ 388tỷ USD năm 2021 lên 431 tỷ USD năm 2022, đồng thời Việt Nam tiếp tục được đánh giá là điểm sáng trong bức tranh xây dựng, phát triển thương hiệu quốc gia toàn cầu và là thương hiệu quốc gia có tốc độ tăng trưởng giá trị nhanh nhất thế giới (tăng 74% giai đoạn 2019-2022). Điều này đồng nghĩa với việc Việt Nam đang ngày càng được nhận định là điểm đến đầu tư an toàn và ổn định, kéo theo đó là hàng loạt nhà sản xuất quốc tế chuyển hướng sang Việt Nam.

Theo Báo cáo chỉ số quyền lực mềm toàn cầu 2021 do Brand Finance thực hiện, Việt Nam là quốc gia duy nhất trong khối ASEAN được nâng hạng trong bảng xếp hạng quyền lực mềm toàn cầu. Cụ thể, vị trí của Việt Nam liên tục được cải thiện, tăng 2,5 điểm, nâng thêm 3 bậc, từ 50/60 lên 47/105 quốc gia được xếp hạng vào năm 2021 và tăng lên vị trí 32 vào năm 2022.

Việt Nam hiện đã trở thành điểm đến tiềm năng và hấp dẫn của nhiều “ông lớn” công nghệ, công nghiệp thế giới như Apple, Google, Samsung, Foxconn và Luxshare Precision... Cùng lúc đó, nhiều tập đoàn Việt Nam như Viettel, Vinamilk, Hòa Phát… hay nhiều sản phẩm nội như cà-phê Trung Nguyên, gạo ST24, ST25… đã vươn ra thị trường thế giới và được người tiêu dùng quốc tế đón nhận.

Có thể nói, Việt Nam đang ngày càng khẳng định mình trên bản đồ thương hiệu thế giới và đây là trợ lực, là nguồn sức mạnh mềm để thúc đẩy nền kinh tế Việt Nam phát triển, qua đó khẳng định vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

Trong nhiều năm qua, Việt Nam luôn nỗ lực đưa các thương hiệu Việt vươn ra thế giới và đã được cộng đồng quốc tế đón nhận. Đây là cơ hội tốt để Việt Nam thu hút đầu tư, du lịch... Tuy nhiên, xây dựng thành công và giữ gìn thương hiệu cũng là hành trình đầy gian nan.

Việt Nam có nhiều sản phẩm như phở, nước mắm, cà-phê… đang được xuất khẩu vào thị trường quốc tế nhưng lại đứng dưới tên thương hiệu của quốc gia khác. Theo Bộ Công thương, nguyên nhân là bởi hiện nay nhiều doanh nghiệp Việt đang gặp khó khăn trong việc xây dựng thương hiệu tại nước ngoài. Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp chưa nhận thức được tầm quan trọng của phát triển thương hiệu.

Các doanh nghiệp cũng chưa chú trọng đến bảo hộ sở hữu trí tuệ nên nhiều nhãn hiệu nổi tiếng của Việt Nam bị các doanh nghiệp nước ngoài lợi dụng, hoặc khi đặt chân vào thị trường nước ngoài thì đã bị các đối thủ cạnh tranh đăng ký trước. Việc đòi lại quyền lợi và thương hiệu của mình khi ấy cũng gặp không ít khó khăn. Câu chuyện về gạo ST25 của Việt Nam và hành trình đi đòi lại thương hiệu là một thí dụ.

Một nguyên nhân khác nữa là các doanh nghiệp Việt Nam chưa chú trọng tới vấn đề thẩm mỹ sản phẩm và tầm nhìn thương hiệu, cụ thể như vấn đề kích thước, màu sắc, kiểu dáng của sản phẩm sao cho thỏa mãn nhu cầu khách hàng. Đó cũng là một yếu tố quan trọng khi cạnh tranh trên thị trường quốc tế, song lại ít được doanh nghiệp Việt chú trọng. Ngay tại thị trường trong nước, không ít doanh nghiệp cũng phải đối mặt với nỗi lo mất thương hiệu.

Sự tác động của cuộc khủng hoảng kinh tế ở Mỹ cùng khu vực châu Âu khiến các nhà đầu tư nước ngoài ồ ạt tràn vào thị trường khu vực châu Á, trong đó có Việt Nam. Nhiều doanh nghiệp ngoại chọn Việt Nam làm điểm đến bởi so với nhiều nước khác trong khối ASEAN, rộng hơn là khu vực châu Á, Việt Nam có thị trường 100 triệu dân, tiềm năng kinh tế cao, không gian tăng trưởng lớn.

Và M&A là một trong những phương án thông minh mà các doanh nghiệp ngoại tiến hành. Nhiều doanh nghiệp nước ngoài với lợi thế về nguồn vốn đã thực hiện những đợt “thôn tính” doanh nghiệp Việt trong rất nhiều lĩnh vực. Làn sóng mua lại doanh nghiệp Việt ngày càng rõ ràng.

Thí dụ như trong lĩnh vực vật liệu xây dựng, lĩnh vựa nhựa, có thể kể đến các thương vụ mua cổ phần tại Công ty CP Sản xuất Nhựa Duy Tân, Nhựa Bình Minh, Cáp điện Thịnh Phát, gạch ốp lát Prime … được thực hiện bởi  SCG (Siam Ciment Group) - nhà đầu tư Thái Lan.  Các doanh nghiệp Việt mạnh về bao bì cũng đã về tay chủ đầu tư người Thái, trong đó phải kể tới Bao bì Tín Thành hay nhựa Ngọc Nghĩa…

Không ít doanh nghiệp Việt, trong quá trình liên doanh đã nhận phải “trái đắng”, “thua trắng” trên sân nhà, thậm chí buộc phải ra khỏi chính doanh nghiệp mà mình đã mất nhiều năm gây dựng chỉ vì chủ quan với những khe hở về pháp lý và thiếu kinh nghiệm trên thương trường.

Đánh giá về thách thức này, ông Nguyễn Văn Hiếu - Tổng Giám đốc CTCP DNP Holding cho biết: M&A là tính toán thông minh của doanh nghiệp ngoại, tuy nhiên cần đánh giá kỹ lưỡng và toàn diện tác động của nó.

Đứng trước những khó khăn và thách thức ấy, xây dựng và gìn giữ thương hiệu cho sản phẩm không chỉ còn là nhiệm vụ của doanh nghiệp, mà cần có sự hỗ trợ và đồng hành từ Chính phủ.

Thời gian qua, Nhà nước đã triển khai Chương trình Thương hiệu Quốc gia. Chương trình này đã góp phần nâng cao ý thức của cộng đồng doanh nghiệp về vai trò quan trọng của thương hiệu trong việc gia tăng giá trị cho sản phẩm cũng như giá trị của doanh nghiệp, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp và khẳng định vị thế trên thị trường thông qua 3 tiêu chí “Chất lượng - Đổi mới, sáng tạo - Năng lực tiên phong”.

Đồng thời, thông qua các hoạt động quảng bá và hỗ trợ doanh nghiệp, chương trình đã tăng cường sự nhận biết đối với các sản phẩm mang thương hiệu Việt; tạo sự tin cậy, ưa thích của người tiêu dùng trong và ngoài nước đối với hàng hóa, dịch vụ và nhà sản xuất Việt Nam.

Vinh dự nằm trong số 172 doanh nghiệp được công nhận Thương hiệu Quốc gia năm nay, DNP cùng lúc có 3 sản phẩm thuộc lĩnh vực trụ cột: Vật tư ngành nước (Nhựa Đồng Nai), gạch ngói xây dựng (CMC), sản phẩm gia dụng tiện ích (Inochi/thuộc Tân Phú Việt Nam) được vinh danh.

Ông Nguyễn Văn Hiếu - Tổng giám đốc CTCP DNP Holding cho biết, để đạt được thành tựu trên, ngay từ đầu, DNP đã đề ra một chiến lược xây dựng và phát triển thương hiệu một cách dài hơi, bao trùm từ nhận thức đến mục tiêu, định hướng, cách thức,...

Theo Tổng Giám đốc DNP Holding, doanh nghiệp của ông luôn ý thức tầm quan trọng của thương hiệu đối với doanh nghiệp nói riêng và trong nền kinh tế nói chung. Giá trị thương hiệu chiếm tỷ trọng ngày càng cao trong chuỗi giá trị, đặc biệt trong bối cảnh toàn cầu hóa, giao thương kinh doanh quốc tế được mở rộng.

Với sứ mệnh nâng tầm vị thế thương hiệu Việt, DNP tập trung sản xuất các sản phẩm thiết yếu của xã hội trong 3 lĩnh vực cốt lõi là nước sạch, vật liệu xây dựng và đồ gia dụng. DNP đã có nhiều đóng góp thiết thực cho xã hội trong các lĩnh vực mà mình tham gia:

• CMC cung cấp ra thị trường gạch ốp lát và ngói tráng men 25 triệu m² /hằng năm.
• Inochi cung cấp hơn 600 SKU sản phẩm đồ gia dụng cao cấp, hiện diện trên 20 showroom chính hãng cùng hệ thống hơn 50 cửa hàng, siêu thị liên kết trên toàn quốc.
• Nhựa Đồng Nai cung cấp giải pháp tuyến ống cấp thoát nước, góp phần giải quyết các thách thức ngày càng gia tăng về nguồn nước, tại các công trình hạ tầng cấp thoát nước trọng điểm quốc gia và hệ thống cơ điện MEP tòa nhà cao tầng.
• DNP Water cung cấp 1 triệu m³ nước sạch/ngày đêm. Đặc biệt tại các khu vực khó khăn, chịu ảnh hưởng nghiêm trọng bởi biến đổi khí hậu, nước biển dâng, miền núi cao, vùng xa như Đồng bằng Sông Cửu Long, Sa Pa, Quảng Bình

Tổng Giám đốc DNP Holding cho biết, với khát vọng nâng tầm vị thế của thương hiệu Việt ở thị trường trong nước cũng như quốc tế và quyết tâm gìn giữ thương hiệu, gìn giữ thành quả đạt được, DNP liên tục đổi mới sáng tạo, tiên phong đột phá bằng các hành động thiết thực, và đạt được nhiều kết quả cụ thể.

Điển hình là CMC đã phát triển công nghệ vi tinh thấm muối tan kim cương lần đầu tiên tại Việt Nam và được Quỹ đổi mới công nghệ quốc gia cấp bằng sáng chế. Nhựa Đồng Nai tiên phong ứng dụng sản xuất xanh và tiêu dùng xanh, là nhà sản xuất ống phụ kiện đầu tiên của Việt Nam được Quốc tế công nhận chuẩn Green Buidling, do Hội đồng công trình Singapore (SCBC) cấp. Ngoài ra, sản phẩm đồ gia dụng Inochi được thiết kế và sản xuất tại Việt Nam được thị trường quốc tế (Úc và Mỹ) chấp nhận.

Trả lời phỏng vấn phóng viên Báo Nhân Dân về vấn đề bảo tồn và phát huy thương hiệu quốc gia, ông Nguyễn Văn Hiếu cho biết, DNP cam kết theo đuổi sứ mệnh nâng cao vị thế thương hiệu Việt bằng chiến lược bền vững, chương trình hành động quyết liệt. Đó là phải làm chủ công nghệ nhằm gia tăng tỷ lệ sản xuất nội địa, thay thế hàng hóa ngoại nhập: đa dạng hóa vật liệu đồ gia dụng (gốm, sứ, thủy tinh), phát triển sản phẩm ngói tráng men,… Lấy khách hàng làm trung tâm, cam kết tập trung nguồn lực vào giải quyết các thách thức về nguồn nước, nhu cầu vật liệu xây dựng ngày càng gia tăng, tiêu dùng hộ gia đình trong xu thế đô thị hóa cao.

Tổng Giám đốc CTCP DNP Holding cho rằng xây dựng thương hiệu quốc gia là công cụ hữu hiệu để nâng cao năng lực cạnh tranh của một quốc gia. Vận dụng hiệu quả, thương hiệu quốc gia sẽ tạo ra cơ hội để Việt Nam vươn lên mạnh mẽ trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, điều kiện cần thiết để các ngành, các doanh nghiệp và sản phẩm phát triển bền vững.

Tại Lễ công bố sản phẩm đạt Thương hiệu quốc gia Việt Nam năm 2022, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đánh giá cao cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân Việt Nam bằng bản lĩnh, trí tuệ, tư duy sáng tạo, tinh thần đổi mới và trách nhiệm với đất nước, cùng đội ngũ người lao động đoàn kết, gắn bó, sẻ chia vẫn luôn vững vàng, mạnh mẽ, nỗ lực vượt khó, duy trì, thúc đẩy sản xuất, giữ vững thị trường nội địa và xuất khẩu, đóng góp quan trọng cho những thành quả chung của đất nước chúng ta.

Theo Thủ tướng, các doanh nghiệp Việt Nam nói chung và các doanh nghiệp đạt Thương hiệu quốc gia nói riêng không chỉ thể hiện xuất sắc ở nhiệm vụ sản xuất kinh doanh, phát triển kinh tế, tạo việc làm cho hàng triệu lao động, mà còn nêu cao tinh thần trách nhiệm xã hội, chung tay cùng với cả nước phòng, chống đại dịch Covid-19, hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả bão lụt và nhiều hoạt động, nghĩa cử cao đẹp khác; thể hiện giá trị nhân văn, văn hóa doanh nghiệp, đạo đức doanh nghiệp, góp phần nâng cao hình ảnh, uy tín quốc gia Việt Nam trên trường quốc tế.

DNP và mỗi doanh nghiệp đạt Thương hiệu quốc gia cần ý thức được mình là những nhân tố quan trọng tham gia thúc đẩy kinh tế quốc gia phát triển, là "đại sứ" đưa hình ảnh về quốc gia với sản phẩm, dịch vụ uy tín, chất lượng cao vươn ra thế giới, qua đó góp phần củng cố vững chắc vị thế, uy tín đất nước trên trường quốc tế.

Ngày xuất bản: 4/11/2022
Thực hiện: SONG THU - LÊ TRẦN LONG