Chuyện về dòng họ Đảng viên ở ngã ba biên giới Sín Thầu

Mùa xuân năm 2024, ông Pờ Dần Xinh, nguyên Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Sín Thầu (Mường Nhé, Điện Biên) gọi điện cho tôi, hồ hởi khoe vài ngày nữa sẽ xuống Hà Nội để dự Lễ trao giải báo chí toàn quốc về Xây dựng Đảng lần thứ VIII. Ông Xinh chính là một trong năm đảng viên – nhân vật tiêu biểu trong các tác phẩm báo chí được vinh danh.
Thế nhưng, ít người biết, ông Xinh chỉ là một đại diện của dòng họ Pờ vốn nổi tiếng không chỉ vì sớm giác ngộ cách mạng, tài giỏi mà còn có rất nhiều người phấn đấu thành cán bộ, đảng viên, góp sức vào sự phát triển chung của huyện Mường Nhé nói riêng, tỉnh Điện Biên nói chung.
Chi bộ Đảng đầu tiên ở ngã ba biên giới

Một chiều cuối năm… Khi biết chúng tôi có chuyến công tác tại Mường Nhé, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Sín Thầu Pờ Chinh Phạ đã nằng nặc đề nghị cả đoàn ghé thăm lại Sín Thầu. Cách đây 15 năm, khi những con đường dẫn vào điểm cực Tây Tổ quốc vẫn còn đang làm dang dở, chúng tôi đã đeo balo, cưỡi xe máy, đèo can xăng… để vào mảnh đất đầy huyền thoại này thực địa. Hơn thập kỷ sau, dù diện mạo của Sín Thầu đã có nhiều thay đổi, thế nhưng, những con người năm xưa vẫn nhiệt thành chờ đón.
Người đầu tiên mà anh Phạ muốn chúng tôi gặp cho bằng được chính là ông Pờ Dần Xinh, nguyên Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã – cũng là Bí thư Đảng ủy đầu tiên của xã ngã ba biên giới xa xôi này. Thoáng thấy bóng người quen, ông Xinh đã ồ lên: “Bao năm rồi cháu mới lên” rồi mải mốt ôn lại chuyện đã cũ.
Ngược dòng thời gian, hơn 70 năm trước, Sín Thấu vốn có tên gọi là Xính Phình, khi ấy còn thuộc địa bàn huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu cũ. Năm 1954, bộ đội ta giải phóng Mường Tè. 5 năm sau, Đồn Công an vũ trang Leng Su Sìn được thành lập. Lúc này, Thiếu úy công an vũ trang, anh hùng Trần Văn Thọ đến giúp bà con trồng lúa, cai thuốc phiện. Cụ thân sinh ông Xinh khi ấy là Pờ Pố Chừ cùng các ông Pờ Xừ Pao, Lý Nhù Xá, Chang Pố Hừ cũng xin tham gia. Một thời gian ngắn sau, chi bộ Đảng đầu tiên ở vùng ngã ba biên giới cũng chính thức được ra đời với các thành viên nòng cốt nêu trên. Khi ấy, chi bộ được mang tên Trung Thầu.
Là một trong những đảng viên đầu tiên, cụ Pờ Pố Chừ đồng thời nhận nhiệm vụ Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Sín Thầu. Ông Xinh kể: Vào thời điểm này, người Hà Nhì quen sống ở khu vực A Pa Chải và Tả Lao San sát biên giới với nước bạn Trung Quốc. Để vận động được bà con về sinh sống tại bản Tả Kố Khừ - nơi thuận lợi để trồng cấy, người đảng viên tiên phong quyết định bắt đầu làm mẫu từ chính gia đình mình. Từ Tả Lao San, cụ đưa cả nhà về đất mới định cư bên dòng Mo Phí. Sau vài mùa vụ bội thu, bà con đã tin theo và dần dần xuống núi.
Trước khi có tên Sín Thầu, mảnh đất ngã ba biên giới được gọi là Xính Phình, thuộc huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu cũ. Đây được coi là nét vẽ đầu tiên khi muốn họa hình Tổ quốc với mốc số 0 huyền thoại.
Một góc Sín Thầu hôm nay
Ông Pờ Dần Xinh kể lại lịch sử hào hùng của mảnh đất ngã ba biên giới Việt - Trung - Lào.
Tiếp nối truyền thống của cha anh, con cả của cụ Pờ Pố Chừ là ông Pờ Xì Tài cũng được vinh dự kết nạp Đảng và nhận trọng trách phụ trách Ban Công an xã Sín Thầu. Năm 1968, tỉnh Lai Châu quyết định mở chiến dịch phối hợp với lực lượng vũ trang nước bạn Lào nhằm chiến đấu tiêu diệt phỉ tại khu vực biên giới. Ban Công an xã Sín Thầu được lệnh lên đường tham gia chiến dịch cùng với các đơn vị vũ trang khác. Lực lượng ta chia thành nhiều mũi tổ chức tấn công liên tục trong nhiều tháng vào sào huyệt của phỉ; tiêu diệt và bắt sống gần 2.000 tên, thu hàng trăm súng các loại và nhiều tấn khí tài đạn dược, xóa sổ toàn bộ căn cứ phỉ đặc vụ sát nách Điện Biên...
Cũng trong chiến dịch lịch sử ấy, riêng xã Sín Thầu đã cung cấp 2/3 số gạo phục vụ chiến đấu. Ban công an xã khi đó với 25 người lập nhiều chiến công xuất sắc. Năm 1973, Ban công an xã Sín Thầu được phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân đầu tiên của toàn vùng Tây Bắc.
Ban Công an xã anh hùng đầu tiên của Tây Bắc. (Ảnh: Nhân vật cung cấp)
Ban Công an xã anh hùng đầu tiên của Tây Bắc. (Ảnh: Nhân vật cung cấp)
Về sau, nói về cuộc tiễu phỉ trên ngã ba biên giới, lịch sử Công an tỉnh Điện Biên ghi lại: “Chỉ tính riêng 6 tháng đầu năm 1970, tỉnh Lai Châu đã huy động 7 đại đội dân quân du kích đi phục vụ chiến đấu tại chiến trường Lào, với gần 700 người, bằng 48.000 ngày công”.
Không chỉ giúp dân được bình an, trong nhiều năm, Pờ Xì Tài cũng trở thành “ngọn đuốc” vùng biên. Ông tham gia diệt giặc đói, vận động bà con đi học cái chữ để đuổi giặc dốt. Ông cũng tham gia tích cực vào phong trào cùng nhân dân bảo vệ quê hương, gìn giữ chế độ, phát triển sản xuất, đưa cuộc sống đi lên từng ngày.
Các ông Pờ Gia Tự, Pờ Ánh Sinh, Pờ Diệp Sàng, Pờ Dần Xinh, Pờ Dần Sơn, bà Pờ Mý Ly cũng lần lượt được đứng trong hàng ngũ của Đảng, giữ nhiều chức vụ quan trọng của xã Sín Thầu nói riêng, huyện Mường Nhé và tỉnh Điện Biên nói chung.
Những "ngọn lửa" dưới chân đỉnh Khoang La San

Nhắc lại chuyện của cha và các anh mình, ông Pờ Dần Xinh gọi đó là huyền thoại. Nhưng, bản thân ông Xinh cũng tự viết nên một huyền thoại của riêng mình với cộng đồng người Hà Nhì Mường Nhé.
Chuyện là, những năm 70 của thế kỷ trước, Sín Thầu, khi đó mang tên Xính Phình nằm cách tỉnh lỵ Lai Châu cũ hơn 300km. Vậy nên, năm 13 tuổi, khi được bố cho đi học ở trung tâm huyện, ông Xinh đã phải mang theo muối, gạo rồi đi bộ cả tuần trời tới lớp. Tới năm 1983, ông trở thành người đầu tiên của Sín Thầu tốt nghiệp cấp 3. Ông trở về quê hương làm Bí thư Đoàn thanh niên xã.
Dù đã về hưu, nhưng ông Pờ Dần Xinh vẫn tích cực tham gia hoạt động tại địa phương.
Dù đã về hưu, nhưng ông Pờ Dần Xinh vẫn tích cực tham gia hoạt động tại địa phương.
Trong một lần lũ về, ông Xinh phát hiện một cháu bé bị cuốn trôi. Ngay lập tức, ông lao xuống dòng nước, tóm được tay của cậu bé rồi đưa vào bờ an toàn. Sau sự kiện này, ông Xinh được Ban Thường vụ Huyện ủy Mường Tè quyết định kết nạp vào Ðảng. Ðặc biệt, phát huy vai trò, phẩm chất mẫu mực của người đảng viên, tuyệt đối trung thành với Ðảng, với nhân dân nên Pờ Dần Xinh tiếp tục được nhân dân tín nhiệm và bầu giữ nhiều trọng trách quan trọng như: Chủ tịch rồi Bí thư Ðảng ủy xã; Bí thư kiêm Chủ tịch UBND xã... Năm 2007, khi chi bộ xã Sín Thầu đủ đảng viên để thành lập Đảng bộ, ông cũng trở thành Bí thư Ðảng ủy xã đầu tiên.
Để phát triển đảng ở quê hương, ông Xinh đã đặc biệt quan tâm tâm bồi dưỡng, giới thiệu cho Ðảng những quần chúng ưu tú là người dân tộc Hà Nhì có đủ phẩm chất chính trị, tích cực tham gia các hoạt động xã hội, bảo vệ biên giới để xem xét kết nạp nhằm tạo nguồn cán bộ tại chỗ. Trước năm 2004, từ Chi bộ Sín Thầu có 13 đảng viên, đến cuối năm 2007, sau khi thành lập Ðảng bộ xã Sín Thầu có 3 chi bộ trực thuộc (Tả Kố Khừ, A Pa Chải, Sen Thượng). Đặc biệt, thời điểm này, đội ngũ đảng viên đã phát triển mạnh mẽ cả về số lượng và chất lượng với 32 đảng viên, sinh hoạt đều ở các chi bộ thôn, bản.
Ông Pờ Dần Xinh cùng lực lượng Công an xã Sín Thầu.
Ông Pờ Dần Xinh cùng lực lượng Công an xã Sín Thầu.
Sau này, ông Pờ Dần Xinh luôn trở thành tấm gương đi đầu trong mọi phong trào ở địa phương. Ông cùng cấp ủy xã vận động bà con đi cai nghiện, hướng dẫn nhân dân trồng lúa, nuôi cá, nuôi đại gia súc, động viên bà con cho lũ trẻ trong bản tới trường. Các con cháu trong nhà đều được ông Sinh “bắt” và tạo điều kiện đi học. Con trai ông, anh Pờ Hùng Sang, cựu sinh viên Học viện Báo chí và Tuyên truyền cũng là người đầu tiên tại ngã ba biên giới tốt nghiệp đại học.
Tiếp nối ngọn lửa được nhen lên từ các thế hệ trong gia đình, những người con của dòng họ Pờ dưới chân đỉnh Khoang La San tiếp tục phấn đấu để được đứng dưới cờ Đảng. Các anh Pờ San, Pờ Xuân hiện là đảng viên, công tác tại công an huyện Mường Nhé. Pờ Hùng Sang thì là Bí thư Đảng ủy xã Pá Mỳ. Pờ Mỳ Lế, cô gái Hà Nhì đầu tiên “dám đi học”, giờ cũng là Bí thư Đảng ủy xã Sín Thầu. Pờ Chinh Phạ là Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã. Cả dòng họ Pờ với 8 thế hệ đã có tới hàng chục đảng viên gương mẫu và kiên trung.
Nhắc chuyện cũ, ông Xinh không quên tự hào khoe: Sín Thầu là xã đầu tiên của huyện Mường Nhé đạt chuẩn nông thôn mới vào năm 2021. Từ một xã “bốn không”: không điện, đường, trường, trạm vài thập niên trước, mảnh đất biên viễn đã trở thành xã điển hình trong phát triển kinh tế-xã hội cũng như phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc.
Cuộc sống người dân nơi đây đang đổi thay từng ngày. Không còn những nỗi lo về cái ăn, cái mặc; thay vào đó là sự sung túc, ấm no. Những con đường bê tông rộng rãi, sạch đẹp, nối dài đến các bản. Anh Pờ Chinh Phạ, Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã cho biết, hiện tại Sín Thấu có 250 hộ với trên 1.500 nhân khẩu ở 7 bản như A Pa Chải, Tá Miếu, Tả Kố Khừ, Tả Ko Ki, Pờ Nhù Khò, Lỳ Mà Tá… Trong đó 100% số dân là đồng bào dân tộc thiểu số, chủ yếu là người Hà Nhì và một số đồng bào Mông, Khơ Mú... Nhờ sự quan tâm của Đảng, Nhà nước với nhiều chính sách thiết thực; đời sống Nhân dân các dân tộc cũng như diện mạo của xã đã có nhiều khởi sắc.
Ngồi trong căn nhà khang trang sát dòng Mo Phí, người đảng viên kiên trung nơi phên giậu Tổ quốc trầm ngâm đúc kết: “Có lẽ không có cách mạng, không có Đảng chắc chắn người Hà Nhì sẽ không có hôm nay”.
Ngày rời Sín Thầu, ông Pờ Dần Xinh tiễn chúng tôi ra tận đầu cầu Mo Phí và nhắn nhủ hẹn gặp lại ở trung tâm huyện Mường Nhé. Ở đó, những thế hệ tiếp theo của gia tộc họ Pờ cũng đang đêm ngày thắp lên ngọn đuốc của tinh thần Đảng viên trên vùng ngã ba biên giới huyền thoại.
Chủ tịch UBND xã Sín Thầu Pờ Chinh Phạ giới thiệu truyền thống đáng tự hào của dòng họ đảng viên nơi ngã ba biên giới với đồng chí công an xã Sín Thầu mới lên nhận nhiệm vụ.
Chủ tịch UBND xã Sín Thầu Pờ Chinh Phạ giới thiệu truyền thống đáng tự hào của dòng họ đảng viên nơi ngã ba biên giới với đồng chí công an xã Sín Thầu mới lên nhận nhiệm vụ.
Ngày xuất bản: 28/1/2025
Tổ chức thực hiện: LÊ HỒNG VÂN
Nội dung và trình bày: SƠN BÁCH
Ảnh: THÀNH ĐẠT