Trung mang theo tư duy đó sau nhiều năm bỏ trồng rau hữu cơ, nuôi giấc mơ nông nghiệp sạch bằng kết hợp với Công ty Feager của Nhật Bản, mang phương pháp trồng lúa tạo ra tín chỉ carbon vào miền Tây Nam Bộ.

Công ty Feager là startup đầu tiên tại Nhật Bản tập trung vào tạo ra tín chỉ carbon từ nông nghiệp. Tại Nhật Bản, công ty đã hỗ trợ nông dân thông qua các biện pháp như kéo dài thời gian phơi đất và sử dụng biochar để giảm phát thải carbon và tạo tín chỉ carbon. Năm 2023, Feager đã tạo ra khoảng 6.000 tấn tín chỉ carbon từ hơn 1.500 ha đất nông nghiệp. Tại Đông Nam Á, công ty đang triển khai công nghệ AWD để giảm phát thải trong trồng lúa và tạo tín chỉ thông qua JCM.

Năm 2024, Công ty Feager tại Nhật Bản đã ký kết với Nauycorp để thúc đẩy nông nghiệp giảm phát thải carbon thông qua việc tạo ra tín chỉ carbon từ nông nghiệp tại khu vực đồng bằng sông Cửu Long.

Trung thử nghiệm trồng lúa sạch với mô hình 1-2ha tại nhiều tỉnh như Kiên Giang; Cần Thơ; An Giang; Hậu Giang. Các chuyên gia và sinh viên của Viện lúa đồng bằng sông Cửu Long và Đại học Cần Thơ, định kỳ 1 tuần/2 lần sử dụng dụng cụ để khoanh một diện tích nhỏ trên thửa ruộng để đo được tổng lượng khí thải carbon, xem tiết kiệm được bao nhiêu tấn CO2 trong mùa vụ. Các mẫu thí nghiệm sẽ chuyển về Viện lúa đồng bằng sông Cửu Long để đo đạc và sau đó, kết quả sẽ chuyển về Nhật Bản để tổng hợp và so sánh với tiêu chuẩn tại đây. Cơ quan của Nhật Bản sẽ hỗ trợ chuyển đổi và đánh giá những nỗ lực giảm phát thải của mẫu thí nghiệm này thành tín chỉ carbon và được công nhận bởi các cơ quan chứng nhận quốc tế.

Kết quả thử nghiệm ban đầu rất tốt. Trung quyết tâm mở rộng diện tích ra miền Tây Nam Bộ vì nếu làm diện tích nhỏ, hiệu quả không cao.

Với sự hỗ trợ về mặt chuyên môn của Feager từ Nhật Bản, Trung và các chuyên gia khuyến nông đưa phương pháp canh tác lúa của Feager vào trong vùng trồng. Phương pháp này tập trung vào việc giảm phát thải khí nhà kính từ các ruộng lúa thông qua quản lý nước AWD (Alternate Wetting and Drying), một phương pháp giúp tối ưu hóa lượng nước sử dụng trong canh tác lúa.

“Thay vì giữ nước liên tục trong ruộng lúa, phương pháp này sẽ luân phiên canh tác khô-ướt xen kẽ. Đây là kỹ thuật tưới nước cho lúa một cách khoa học, trong đó ruộng lúa được giữ khô một thời gian giữa các đợt tưới, thay vì luôn ngập nước như phương pháp truyền thống. Việc này giúp giảm sự phát thải khí metan, một loại khí nhà kính mạnh. Nhờ phương pháp này, người nông dân không chỉ giảm tác động tiêu cực đến môi trường mà còn giúp họ tiết kiệm nước, nâng cao hiệu quả sản xuất và giảm chi phí”, Trung nói.

Phương pháp đơn giản hơn nữa ở chỗ, đa số phân bón cho đồng ruộng là dạng lỏng, tiết kiệm được nhân công. Toàn bộ phân bón được máy bay tưới giúp cây ít bệnh hơn, cứng cáp hơn và chất lượng gạo ngon hơn hẳn.

Để thực hiện phương pháp canh tác này, các chuyên gia khuyến nông sẽ tìm những khoảnh rộng có vị trí thuận lợi, biết khu nào có hạ tầng điều tiết nước vào ra để triển khai mô hình. Người nông dân nằm ở những diện tích ruộng phù hợp, khi đồng ý tham gia dự án sẽ ký kết với cơ quan khuyến nông và công ty, sẽ hỗ trợ trả chậm vật tư sản xuất vào cuối vụ.

“Mục tiêu chính của Feager là giảm phát thải khí nhà kính trong sản xuất lúa, góp phần vào nỗ lực ứng phó với biến đổi khí hậu”, Trung nói.

Thời điểm đỉnh cao, Trung trồng tới cả nghìn héc-ta lúa nhưng nay, anh chỉ còn đủ khả năng duy trì vài trăm héc-ta.

Để thuyết phục bà con canh tác theo phương pháp Feager không đơn giản. Trung làm phép tính, giống để trồng lúa theo phương pháp Feager là giống có xác nhận nguồn gốc nên có giá chênh hơn so với giá giống ở thị trường. Chi phí bỏ ra quá lớn, nhưng bù lại, quy trình sản xuất sẽ tiết kiệm rất nhiều, đặc biệt là lúa không bị sâu bệnh. Nhưng Trung biết, chi phí là “rào cản” với người dân. Nông dân vốn quen việc canh tác truyền thống, sử dụng nguồn nguyên liệu, phân bón làm sao rẻ nhất để mong thu lời cao sau bán lúa. Họ chưa lường hết được giống thóc không tốt, sẽ cho năng suất thấp và nhiều bệnh dịch.

Nauycorp cố gắng chen chân vào chuỗi cung ứng giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, kỹ thuật cho người dân. Cũng với “chiêu bài” như các “cò lúa” khác là cho nợ tới cuối vụ, bao tiêu đầu ra, có cán bộ kỹ thuật hỗ trợ, nhưng người dân không mặn mà.

Không chen chân được vào chuỗi khép kín, Nauycorp và Feager tính đến phương án, chỉ cần người dân canh tác theo phương pháp ngập-khô xen kẽ sẽ được trả tiền tín chỉ carbon. Người nông dân ký kết với công ty sẽ được cho nợ phân bón, nợ tiền giống, đối trừ vào cuối vụ khi thu mua.

Tại những khoảnh ruộng mà người nông dân trồng theo phương pháp Feager, sau khi thu hoạch, Nauycorp sẽ mua lúa với giá chênh hơn giá thị trường khoảng 200 đồng/kg lúa. Và cũng như cam kết ban đầu, khi đo được lượng tín chỉ carbon trên ruộng lúa, công ty cũng trả chừng 8 USD/tín chỉ carbon.

Trung hồ hởi nói, tín chỉ carbon trên ruộng lúa có thể mang lại nguồn thu nhập bổ sung đáng kể, lên tới 20% so với sản xuất thông thường. Theo đó, tín chỉ carbon trên ruộng lúa mang lại cho người dân thêm 80USD, được gần 2 triệu đồng. Điều này cho thấy việc canh tác theo hướng giảm phát thải khí nhà kính, như sử dụng kỹ thuật tưới ngập khô xen kẽ (AWD), giảm phân đạm không chỉ giúp bảo vệ môi trường mà còn có thể tạo ra nguồn lợi kinh tế mới cho nông dân qua việc bán tín chỉ carbon.