Để giữ nhịp
sản xuất
kinh doanh

Phóng viên: Thưa ông, Thành phố Hồ Chí Minh và 18 tỉnh, thành phía Nam đã trải qua thời gian khá dài tăng cường giãn cách xã hội nhưng tình hình dịch Covid-19 vẫn diễn biến hết sức phức tạp. Chúng ta cần rút ra bài học gì trong công tác phòng, chống dịch?

Tiến sĩ Nguyễn Đức Kiên: So với ba đợt bùng phát dịch trước đây, tốc độ lây nhiễm của biến chủng Delta ở đợt bùng phát dịch lần thứ tư này rất nhanh và nguy hiểm. Bên cạnh đó, nhiều tỉnh Nam bộ đặc thù về dân cư, xã hội như người dân ít có tích luỹ tiết kiệm để đề phòng rủi ro trong cuộc sống, không có bệ đỡ là nông nghiệp nên nảy sinh rất nhiều khó khăn.

Cũng phải thẳng thắn thừa nhận là vừa qua có sự lúng túng trong phối hợp thực hiện những giải pháp chống dịch của các ngành và chính quyền địa phương. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả các chính sách an sinh xã hội, hỗ trợ doanh nghiệp mà Chính phủ đang nỗ lực triển khai.

Chúng ta chưa lường hết được khó khăn của người dân khi kéo dài giãn cách xã hội, người dân không được đi làm. Tình hình đặc biệt khó khăn ở khu vực miền Nam, nhất là Thành phố Hồ Chí Minh. Vì tỷ lệ lao động ngoại tỉnh đông, tách xa khỏi gia đình cho nên khi thu nhập đứt gãy, ngay lập tức nảy sinh các vấn đề về thu nhập, đời sống. 

Chính phủ đã có những chỉ đạo rất kịp thời về an sinh xã hội. Cụ thể, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 86/NQ-CP về các giải pháp cấp bách phòng, chống dịch Covid-19, ban hành Công điện 1680/CĐ-TTg về tăng cường các biện pháp phòng, chống dịch Covid-19…

Tinh thần rất rõ là trao quyền cho các địa phương, cho phép các địa phương sử dụng các nguồn lực, kể cả ngân sách địa phương để cung cấp miễn phí lương thực, thực phẩm thiết yếu cho người dân gặp khó khăn, bảo đảm không ngươi dân nào bị thiếu ăn, thiếu mặc. Vấn đề là triển khai thế nào cho nhanh, vì nhiều người vẫn còn trụ được trong đợt giãn cách trước thì lần này đã rơi vào tình thế khó khăn rồi.

Chúng ta đã xác định cuộc chiến chống dịch Covid-19 có thể phải kéo dài, nghĩa là đời sống kinh tế xã hội sẽ có nhiều xáo trộn. Người dân mất việc làm, không có thu nhập và họ về quê. Trong thực tế đã có những địa phương có kế hoạch tổ chức đón người hồi hương

Trong bối cảnh như đã phân tích ở trên, người dân muốn về quê là dễ hiểu. Nhưng nếu không thực hiện thật nghiêm túc yêu cầu ai ở đâu ở yên đó, thì việc kiểm soát dịch Covid-19 sẽ càng phức tạp.

Việc một số địa phương công bố đón người về quê đã gây sức ép lên các chính quyền địa phương trong vùng dịch và gây áp lực lên việc thực hiện các chỉ đạo của Chính phủ về phòng chống dịch Covid-19. 

Tôi cho rằng, khi dịch Covid-19 vẫn đang ở giai đoạn phức tạp, các tỉnh không tổ chức đón người về, mà dành khoản tiền đó hỗ trợ người dân địa phương đang ở tâm dịch. Khoản hỗ trợ có thể không nhiều, nhưng đủ đảm bảo tiền ăn đến ngày 15/9. Nếu có sự hợp tác, liên kết giữa các chính quyền địa phương, sẽ có nhiều cách phù hợp hơn để hỗ trợ người dân trong thời gian này. 

Đơn cử, tỉnh Quảng Bình đã lập đường dây nóng hỗ trợ người dân Quảng Bình ở Thành phố Hồ Chí Minh gặp khó khăn qua Hội đồng hương với mức hỗ trợ 1 triệu đồng/hộ.  Hoặc Vĩnh Phúc đã có chính sách hỗ trợ 10 - 20 kg gạo và 1 triệu đồng/người với người Vĩnh Phúc đang sinh sống tại các tỉnh, thành phố thực hiện Chỉ thị 16/CT-TTg gặp khó khăn. 

Bên cạnh đó, chính quyền các địa phương đang thực hiện giãn cách cũng triển khai nhiều giải pháp khác như Thành phố Hồ Chí Minh hỗ trợ chỗ ở 0 đồng, giảm giá tiền điện, nước, vận động người cho thuê nhà giảm giá tiền thuê... 

Đồng thời thúc đẩy chương trình người dân hỗ trợ người dân ở từng khu phố, khẩn trương trao hơn 1 triệu túi an sinh hỗ trợ người dân trong một tháng tăng cường giãn cách. Trách nhiệm của chính quyền phường, xã mà người dân đang tạm trú rất quan trọng.

Nếu có sự sát sao, hỗ trợ kịp thời, tôi nghĩ nhiều người dân sẽ vượt khó để ở lại, đợi giãn cách kết thúc.

Lúc này, các tỉnh cần phải chung sức, chung tay với Thành phố Hồ Chí Minh và các địa phương có dịch trong thực hiện các chính sách thì mới an được dân, từ đó góp phần kiểm soát dịch bệnh.

Chính phủ cũng cần có thông điệp rõ ràng là chấp nhận giảm nguồn thu, chấp nhận bội chi ngân sách và tập trung dành nguồn lực cho an sinh xã hội, phúc lợi xã hội, dành nguồn lực hỗ trợ doanh nghiệp.

Về phía doanh nghiệp, mục tiêu lúc này là giữ được thị trường và giảm lỗ hết mức, chứ không phải lợi nhuận. Xác định rõ khó khăn và đặt vấn đề như vậy để duy trì sản xuất kinh doanh, chờ thời cơ phục hồi sau dịch. Mặt khác, đó cũng là chia sẻ, đồng hành với Nhà nước, người lao động, góp phần duy trì sự ổn định của nền kinh tế và xã hội. 

Đối với người lao động, có thể họ cần chấp nhận giảm lương hay giảm thưởng trong đợt cuối năm và cố gắng tiếp tục sản xuất, chung vai sát cánh cùng chủ doanh nghiệp.