Trong danh sách đảng viên tiêu biểu của Thủ đô Hà Nội năm 2024, có một nữ Phó giáo sư Tiến sĩ mới hơn 30 tuổi nhưng đã sở hữu tới 31 bài báo khoa học đã công bố ở cả trong và ngoài nước cùng hàng loạt nghiên cứu mang tính ứng dụng cao về chuyển đổi số, phát triển bền vững chính phủ điện tử, thương mại di động, giảm thiểu phát thải CO2, logistics xanh.

Là một người con của xã Vũ Bản (huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam), Trần Ngọc Mai sớm bộc lộ tư chất thông minh và niềm đam mê nghiên cứu khoa học từ khi còn nhỏ. Lớn lên, cô chọn cho mình con đường tu nghiệp ở nước ngoài với tấm bằng cử nhân Quản trị kinh doanh chuyên ngành Kinh doanh quốc tế, ngân hàng và thị trường tài chính của Đại học Nebraska (Omaha, Hoa Kỳ) vào năm 2012. Ít lâu sau, cô tốt nghiệp Thạc sĩ ngành Kinh tế và tài chính chuyên ngành Ngân hàng và tài chính tại Trường Đại học London (Queen Mary, Vương quốc Anh).

Chia sẻ với chúng tôi, nữ giảng viên 9x cho biết: Trong quá trình hoàn thiện các công trình nghiên cứu, khâu thu thập dữ liệu luôn tiêu tốn của cô nhiều thời gian nhất. Bởi để có được dữ liệu tốt, người nghiên cứu phải tìm hiểu, lựa chọn thật kỹ lưỡng đối tượng cung cấp dữ liệu. Trong một số trường hợp nguồn dữ liệu có sai sót, không chính xác hoặc thậm chí người cung cấp chia sẻ không đúng sự thật, Ngọc Mai phải rà soát, tăng số lượng nguồn thu thập thông tin rồi tiếp tục tỉ mỉ sàng lọc, nhập liệu.

“Rất may mắn là đảng bộ Học viện Ngân hàng, chi bộ Khoa Kinh doanh quốc tế nơi tôi công tác luôn tạo điều kiện, thường xuyên định hướng để toàn bộ giảng viên có thể đẩy mạnh tối đa việc nghiên cứu, nâng cao chuyên môn, học thuật… Bên cạnh đó, nhờ sự hỗ trợ, động viên từ các đảng viên đồng nghiệp, tôi đã có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao dù vừa đi làm, vừa nghiên cứu luận án Tiến sĩ", Trần Ngọc Mai cho hay.

Năm 2021, Ngọc Mai chính thức được cấp bằng Tiến sĩ tại Trường Đại học Ngoại thương Hà Nội. Đặc biệt, trong danh sách 570 ứng viên đạt chuẩn chức danh Phó Giáo sư do Hội đồng Giáo sư Nhà nước công bố ngày 4/11 năm vừa qua, cô còn là còn là nữ Phó Giáo sư trẻ nhất Việt Nam năm 2024. Đến thời điểm này, cô đã sở hữu tới 31 bài báo khoa học được đăng tải trên các tạp chí uy tín ở trong và ngoài nước, với 6 bài là tác giả chính.

Năm 2021, Ngọc Mai chính thức được cấp bằng Tiến sĩ tại Trường Đại học Ngoại thương Hà Nội. Đặc biệt, trong danh sách 570 ứng viên đạt chuẩn chức danh Phó Giáo sư do Hội đồng Giáo sư Nhà nước công bố ngày 4/11 năm vừa qua, cô còn là còn là nữ Phó Giáo sư trẻ nhất Việt Nam năm 2024. Đến thời điểm này, cô đã sở hữu tới 31 bài báo khoa học được đăng tải trên các tạp chí uy tín ở trong và ngoài nước, với 6 bài là tác giả chính.

Nói về việc trở thành nữ Phó Giáo sư trẻ nhất cả nước khi mới 33 tuổi, Trần Ngọc Mai bộc bạch: Do cả tuổi đời và “tuổi đảng” đều còn trẻ, nên chức danh này thời gian đầu thật sự khiến cô khá áp lực. Nhưng với sự động viên, khích lệ của đảng bộ, chi bộ nơi công tác và quyết tâm của bản thân, cô đã biến những áp lực đó thành mục tiêu, động lực để kiên trì phấn đấu.

“Thông tin về một giảng viên là nữ Phó Giáo sư trẻ truyền rất nhanh trong cộng đồng sinh viên của Học viện. Vì vậy, tôi càng ý thức, nỗ lực rèn luyện hơn nữa để có thể làm gương, lan tỏa đam mê nghiên cứu khoa học cho các bạn trẻ. Thời gian tới, tôi dự định triển khai thêm nhiều nghiên cứu có tính ứng dụng cao hơn, tầm ảnh hưởng lớn hơn nữa, đồng thời tham gia vào các chương trình, dự án liên quan đến sinh viên, Hội Sinh viên Học viện Ngân hàng để tiếp tục tục truyền cảm hứng cho các thế hệ nghiên cứu sinh trẻ”, Ngọc Mai kể lại.

Mới đây, ngày 13/1, Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng tổ chức Hội nghị toàn quốc về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Tại Hội nghị, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh 8 nhiệm vụ, giải pháp mang tính đột phá. Trong đó, yêu cầu trước hết phải thống nhất nhận thức và hành động, xác định phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là nhiệm vụ chiến lược của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân. Đây có thể coi là "chìa khóa vàng" vượt bẫy thu nhập trung bình và nguy cơ tụt hậu, hiện thực hóa khát vọng hùng cường của dân tộc.

Tham gia theo dõi Hội nghị, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Ngọc Mai bày tỏ tâm đắc với phát biểu chỉ đạo, định hướng quan trọng của Tổng Bí thư Tô Lâm. Theo đó, lần đầu tiên lĩnh vực khoa học công nghệ gắn với đổi mới sáng tạo, chuyển đối số được đặt ở vị trí hàng đầu, tạo nền tảng và nhiều điều kiện thuận lợi liên quan để các nhà khoa học, nhất là nhà khoa học trẻ, phát huy tài năng, trí tuệ, đam mê.

Nữ Phó Giáo sư trẻ cho biết, pháp luật hiện hành có 4 Luật về khoa học, công nghệ, 8 luật liên quan trực tiếp đến chuyển đổi số cùng rất nhiều luật, nghị định, thông tư khác liên quan… tạo nên một tổng hòa với nhiều cơ chế, chính sách khuyến khích, ưu đãi về đầu tư, tài chính, phát triển nguồn nhân lực, thúc đẩy các hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Ngoài ra, việc ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia trước đó cũng đồng thời mở ra một hành lang thông thoáng, thúc đẩy hợp tác giữa các viện nghiên cứu, trường đại học với khối doanh nghiệp. Nhờ đó, khoa học công nghệ sẽ có cơ hội nhận được nhiều nguồn lực đầu tư hiệu quả, trở thành “bệ phóng” cho nghiên cứu, phát triển khoa học công nghệ theo cơ chế quỹ.

Cùng với những kỳ vọng trên, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Ngọc Mai cũng bày tỏ mong muốn cơ chế “chấp nhận rủi ro, đầu tư mạo hiểm và độ trễ trong nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo” sẽ mở ra những cơ hội rõ ràng, cụ thể để “cởi trói” nút thắt tài chính trong công tác nghiên cứu. Bởi từ trước đến nay, không ít nhà khoa học thường e ngại hoặc không thể theo đuổi đến cùng mục tiêu, vì thực tế nghiên cứu vốn là hoạt động sáng tạo, đi tìm cái mới, cái chưa có, không thể chắc chắn thành công.

Ít người biết rằng, Ngọc Mai rất thích, thậm chí đam mê viết sách. Bên cạnh những tác phẩm học thuật mà bản thân là tác giả, đồng tác giả như “Tác động của hiệp định đối tác kinh tế toàn diện RCEP đến ngành dệt may Việt Nam”, “Tín dụng thương mại trong hoạt động xuất nhập khẩu”…, nữ Phó Giáo sư trẻ hiện đang gấp rút hoàn thiện một cuốn sách chiêm nghiệm lại toàn bộ quá trình học tập, rèn luyện, phấn đấu và chinh phục tri thức như một món quà nhỏ, góp phần lan tỏa những giá trị tích cực cho thanh niên, sinh viên đam mê nghiên cứu khoa học. Được biết, hiện tại cuốn sách nêu trên sẽ được xuất bản vào ngày 8/3 tới đây, đúng dịp sinh nhật của cả Ngọc Mai và con gái đầu lòng.