Những chân trời
hợp tác mới giữa
Việt Nam với Hungary và Anh

Nhận lời mời của Chủ tịch Quốc hội Hungary, Chủ tịch Thượng viện và Chủ tịch Hạ viện Vương quốc Anh, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội nước ta thăm chính thức Hungary, Vương quốc Anh từ ngày 26 đến 30/6/2022.

Chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ thể hiện sự chủ động, tích cực trong công tác đối ngoại của Quốc hội Việt Nam, nhằm tiếp tục triển khai đường lối đối ngoại của Đại hội XIII, duy trì và làm sâu sắc quan hệ hợp tác song phương; tăng cường đan xen lợi ích và tin cậy với các nước đối tác; khẳng định sự coi trọng của ta đối với quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam-Hungary, quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam-Anh. Chuyến thăm nhằm thúc đẩy tiếp xúc với các đối tác; tăng cường kết nối, thúc đẩy hợp tác, đặc biệt thúc đẩy thực thi, triển khai hiệu quả Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA), Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam-Anh (UKVFTA).

Từ năm 1990, Hungary đã chuyển hẳn sang nền kinh tế thị trường. Sau khi bị ảnh hưởng mạnh của khủng hoảng tài chính thế giới năm 2008, từ năm 2010, kinh tế Hungary đã phục hồi, GDP tăng trưởng mỗi năm. Năm 2018, Hungary là một trong những nước có tốc độ tăng trưởng GDP cao nhất trong EU. Các ngành công nghiệp chủ chốt của Hungary gồm chế tạo máy, thiết bị đo lường chính xác, ô tô, nhôm, lọc hóa dầu, hóa chất, dược phẩm, thiết bị y tế... Các sản phẩm nông nghiệp chủ yếu gồm: lúa mì, ngô, hạt hướng dương, củ cải đường, thịt gia súc, gia cầm, sữa...

Về đối ngoại, hiện nay Hungary tiếp tục ưu tiên hội nhập sâu vào EU; củng cố quan hệ với các nước láng giềng và khu vực; khôi phục và thúc đẩy quan hệ với các đối tác truyền thống. Ở khu vực Đông Nam Á, Việt Nam là ưu tiên trong chính sách đối ngoại của Hungary.

Quan hệ hợp tác Việt Nam-Hungary ngày càng đi vào hiệu quả, thực chất

Việt Nam và Hungary có mối quan hệ với bề dày lịch sử hơn 70 năm kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao. Bước qua hơn 7 thập niên với những thăng trầm của lịch sử, quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa hai nước không ngừng phát triển, gặt hái nhiều thành quả tốt đẹp. Trong quá trình đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước trước đây cũng như công cuộc xây dựng và phát triển đất nước ngày nay, Hungary đã dành cho Việt Nam những tình cảm tốt đẹp, sự giúp đỡ quý báu.

Trong những năm vừa qua, quan hệ Việt Nam-Hungary đã đạt được những bước tiến triển tích cực, đặc biệt, việc hai nước nâng cấp quan hệ lên Đối tác toàn diện nhân chuyến thăm Hungary của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng (năm 2018) thể hiện quyết tâm của lãnh đạo hai nước trong việc thúc đẩy quan hệ song phương.

Mặc dù thời gian qua chịu ảnh hưởng tiêu cực của đại dịch Covid-19 song quan hệ hợp tác nghị viện hai nước vẫn được bảo đảm. Hai bên đã hợp tác chặt chẽ, hiệu quả và ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn Nghị viện đa phương, cùng nhau đóng góp nhiều sáng kiến cho các tổ chức Nghị viện khu vực và thế giới.

Dù gặp nhiều khó khăn do đại dịch Covid-19, năm 2020 lần đầu tiên trong lịch sử kim ngạch thương mại Việt Nam-Hungary đạt gần 1,3 tỷ USD. Kim ngạch thương mại hai chiều năm 2021 duy trì mức 1,1 tỷ USD. Bên cạnh đó, Hungary cũng coi Việt Nam là đối tác ưu tiên trong chính sách hỗ trợ phát triển chính thức (ODA). Tính đến nay, Hungary có 15 dự án FDI còn hiệu lực tại Việt Nam với tổng vốn đăng ký là 50,66 triệu USD, đứng thứ 55 trong tổng số 105 quốc gia và vùng lãnh thổ có đầu tư trực tiếp tại Việt Nam. Có thể khẳng định, mối quan hệ hợp tác giữa hai nước đang trên đà phát triển mạnh mẽ.

Trong giai đoạn khó khăn do đại dịch Covid-19, tình đoàn kết, hữu nghị giữa Việt Nam và Hungary càng được thể hiện rõ nét. Sự cảm thông, chia sẻ giúp đỡ nhau trong đại dịch là minh chứng cho tình hữu nghị sâu sắc, sự đoàn kết bền vững giữa Việt Nam và Hungary.

Trong chuyến thăm Việt Nam hồi tháng 1/2022, Phó Chủ tịch thứ nhất Quốc hội Hungary Márta Mátrai cảm ơn Việt Nam đã gửi tặng khẩu trang y tế và một số thiết bị chống dịch cho Hungary trong giai đoạn đầu chống dịch Covid-19, đồng thời khẳng định Việt Nam là “người bạn tốt trong hoạn nạn” của Hungary. Chính phủ Hungary cũng đã tặng Việt Nam vaccine ngừa Covid-19 và hàng trăm nghìn bộ xét nghiệm.

Giáo dục-đào tạo là lĩnh vực hợp tác truyền thống giữa hai nước. Hungary đã giúp đào tạo hàng nghìn cán bộ, kỹ sư và nhiều người trong số đó đang giữ trọng trách trong bộ máy Nhà nước cũng như trong đời sống kinh tế-xã hội của Việt Nam. Hiện nay, Hungary cũng là nước EU cấp nhiều học bổng cho Việt Nam với 200 suất/năm.

Trên các diễn đàn đa phương, nhất là tại Liên hợp quốc và trong khuôn khổ Hội nghị cấp cao Á-Âu, hai nước duy trì sự hợp tác hiệu quả. Quốc hội Hungary đã tích cực ủng hộ việc ký kết, phê chuẩn EVFTA và là quốc gia thành viên EU đầu tiên phê chuẩn Hiệp định Bảo hộ đầu tư (EVIPA). EVFTA thực thi từ tháng 8/2020, tạo động lực mạnh mẽ thúc đẩy trao đổi thương mại và hợp tác đầu tư giữa Việt Nam với các nước EU nói chung và với Hungary nói riêng.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Thủ tướng Viktor Orban trong chuyến thăm chính thức Hungary tháng 9/2018 (Ảnh: TTXVN)

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Thủ tướng Viktor Orban trong chuyến thăm chính thức Hungary tháng 9/2018 (Ảnh: TTXVN)

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Hungary Orbán Viktor chứng kiến lễ ký biên bản về hợp tác về việc triển khai Hiệp định khung về hợp tác tài chính giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Hungary, ngày 26/9/2017. (Ảnh: VGP)

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Hungary Orbán Viktor chứng kiến lễ ký biên bản về hợp tác về việc triển khai Hiệp định khung về hợp tác tài chính giữa Chính phủ Việt Nam và Chính phủ Hungary, ngày 26/9/2017. (Ảnh: VGP)

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tiếp đón Phó Chủ tịch thứ nhất Quốc hội Hungary Márta Mátrai tháng 1/2022. (Ảnh: quochoi.vn)

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tiếp đón Phó Chủ tịch thứ nhất Quốc hội Hungary Márta Mátrai tháng 1/2022. (Ảnh: quochoi.vn)

Chính phủ Hungary trao tặng cho Việt Nam 100.000 liều vaccine AstraZeneca và 100.000 bộ xét nghiệm nhanh kháng nguyên hỗ trợ Việt Nam chống dịch Covid-19, ngày 21/9/2021. (Ảnh: TTXVN)

Chính phủ Hungary trao tặng cho Việt Nam 100.000 liều vaccine AstraZeneca và 100.000 bộ xét nghiệm nhanh kháng nguyên hỗ trợ Việt Nam chống dịch Covid-19, ngày 21/9/2021. (Ảnh: TTXVN)

Nằm ở khu vực Tây Âu, giữa Bắc Đại Tây Dương và Biển Bắc, nước Anh được mệnh danh là “quốc đảo sương mù”. Kinh tế Anh là nền kinh tế thị trường tư bản chủ nghĩa, chủ yếu dựa vào khu vực kinh tế tư nhân (chiếm 80% sản lượng và 75% lao động), là một trong những nền kinh tế toàn cầu hoá nhất thế giới với chính sách tự do thương mại, chống bảo hộ. Anh là thành viên quan trọng của OECD, WTO... London là một trong những trung tâm tài chính quan trọng nhất thế giới cùng với New York và Tokyo.

 Anh là Ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, thành viên của NATO, G7, đứng đầu Khối Thịnh vượng chung gồm 54 nước, là thành viên của nhiều tổ chức quốc tế quan trọng.

Ngày 24/12/2020 đánh một dấu mốc quan trọng với nước Anh khi Chính phủ Anh và Ủy ban châu Âu đạt Thỏa thuận về quan hệ Anh-EU hậu Brexit, chính thức hoàn tất tiến trình Anh rời EU. 

Từ năm 2016 đến nay, Anh triển khai mạnh chính sách “nước Anh toàn cầu”, trọng tâm ưu tiên tăng cường kinh tế đối ngoại, theo đó, Anh đã tiến hành đám phán FTA với nhiều quốc gia. Anh cũng chủ trương tăng cường tiếng nói và tiếp tục phối hợp lập trường với Đức và Pháp trong các vấn đề nóng như Iran, Myanmar, Syria...; tăng cường hợp tác với các nước trong khối Thịnh vượng chung. Anh củng cố và phát triển quan hệ với khu vực châu Á-Thái Bình Dương, trong đó có Việt Nam.

Anh coi trọng quan hệ Đối tác chiến lược với Việt Nam

Được thiết lập từ năm 1973, quan hệ giữa Việt Nam và Anh phát triển mạnh mẽ. Tháng 3/2008, lãnh đạo hai nước đã ra Tuyên bố chung khẳng định thúc đẩy quan hệ giữa Việt Nam và Anh đi vào chiều sâu, hiệu quả và ổn định theo hướng “Quan hệ Đối tác vì sự phát triển”. Nhân chuyến thăm Anh của Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Gia Khiêm hồi tháng 9/2010, hai nước ký Tuyên bố chung về việc thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam-Anh.

Nhân chuyến thăm Việt Nam của Bộ trưởng thứ nhất, Bộ trưởng Ngoại giao và Phát triển Anh Dominic Raab (30/9/2020), hai bên ra Tuyên bố chung mới về Đối tác chiến lược, với 7 lĩnh vực hợp tác ưu tiên và khẳng định hai bên hướng tới nâng quan hệ lên mức cao hơn trong 10 năm tới.

Về thương mại:  Anh ủng hộ Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới; ủng hộ EU công nhận Việt Nam là nước có Quy chế kinh tế thị trường. Quan hệ thương mại Việt Nam và Anh tăng nhanh từ những năm 1990 đến nay. Trong giai đoạn 2010-2018, tốc độ tăng trưởng kim ngạch xuất nhập khẩu song phương Việt Nam-Anh tăng trung bình 17,8%/năm. Năm 1998, Anh thành lập Hiệp hội doanh nghiệp Anh tại Việt Nam (BBGV) nhằm thúc đẩy quan hệ kinh tế với Việt Nam và các hoạt động từ thiện tại Việt Nam.

Hai bên chính thức ký FTA tại London (29/12/2020) trên nguyên tắc kế thừa EVFTA với những điều chỉnh cần thiết để bảo đảm phù hợp với khuôn khổ thương mại song phương giữa Việt Nam và Anh. Với nền tảng kế thừa Hiệp định EVFTA, UKVFTA sẽ tạo khuôn khổ hợp tác kinh tế-thương mại toàn diện, lâu dài, ổn định giữa Việt Nam và Anh.

Về giáo dục-đào tạo: Anh chú trọng phát triển hợp tác với Việt Nam trong lĩnh vực này với sự hiện diện của Cơ quan phát triển văn hoá–giáo dục (Hội đồng Anh) tại Hà Nội, Đà Nẵng và thành phố Hồ Chí Minh; tích cực thúc đẩy sự tham gia của hệ thống các trường hàng đầu của Anh trong liên kết đào tạo cũng như xây dựng, phát triển các cơ sở giáo dục đại học tại Việt Nam.

Về khoa học công nghệ: Anh tham gia hoạt động hợp tác sử dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình, nghiên cứu và đổi mới thúc đẩy phát triển kinh tế và an sinh xã hội ở Việt Nam. Ngày 28/11/2013, Bộ Khoa học và Công nghệ và Đại sứ quán Anh tại Hà Nội đã ký Bản ghi nhớ về hợp tác sử dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình.

Về hợp tác trên diễn đàn quốc tế và khu vực: Hai bên hợp tác chặt chẽ và hiệu quả trong thời gian Việt Nam là Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2008-2009, nhiệm kỳ 2020-2021. Hai bên cùng là thành viên Hội đồng nhân quyền Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2014-2016. Hai bên duy trì phối hợp tốt tại các diễn đàn đa phương, đặc biệt là Liên hợp quốc, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, trong khuôn khổ Diễn đàn hợp tác Á-Âu (ASEM) và ASEAN-Anh.

Theo TTXVN, chiều 30/5/2022, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã có buổi tiếp Đại sứ Vương quốc Anh tại Việt Nam Gareth Ward. Chủ tịch Quốc hội nêu rõ: Quan hệ giữa Quốc hội Việt Nam và Nghị viện Anh trong những năm qua phát triển tốt đẹp. Hai bên duy trì trao đổi đoàn các cấp, duy trì tiếp xúc, tham vấn tại các diễn đàn nghị viện đa phương, đặc biệt là tại Liên minh Nghị viện thế giới (IPU), Hội nghị Đối tác nghị viện Á-Âu (ASEP). Sự hợp tác hiệu quả giữa Quốc hội hai nước là nhân tố quan trọng trong việc thúc đẩy hơn nữa quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam-Anh...

Thủ tướng Anh Boris Johnson đón Thủ tướng Phạm Minh Chính tới dự Hội nghị COP26 vào tháng 11/2021 (Ảnh: VGP)

Thủ tướng Anh Boris Johnson đón Thủ tướng Phạm Minh Chính tới dự Hội nghị COP26 vào tháng 11/2021 (Ảnh: VGP)

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tiếp Đại sứ Vương quốc Anh tại Việt Nam Gareth Ward ngày 30/5/2022. (Ảnh: TTXVN)

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tiếp Đại sứ Vương quốc Anh tại Việt Nam Gareth Ward ngày 30/5/2022. (Ảnh: TTXVN)

Anh trao tặng 415.000 liều vaccine phòng Covid-19 cho Việt Nam hồi tháng 8/2021 (Ảnh: Đại sứ quán Anh tại Việt Nam)

Anh trao tặng 415.000 liều vaccine phòng Covid-19 cho Việt Nam hồi tháng 8/2021 (Ảnh: Đại sứ quán Anh tại Việt Nam)

Sinh viên Việt Nam đang học tập tại Anh theo chương trình học bổng của Chính phủ Anh (Ảnh: Đại sứ quán Anh tại Việt Nam)

Sinh viên Việt Nam đang học tập tại Anh theo chương trình học bổng của Chính phủ Anh (Ảnh: Đại sứ quán Anh tại Việt Nam)

Chuyến thăm chính thức Hungary và Vương quốc Anh của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ khẳng định mong muốn và quyết tâm làm sâu sắc hơn nữa quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam-Hungary và quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam-Anh. Trên nền tảng những thành quả hợp tác tốt đẹp đã gặt hái được trong thời gian qua, chuyến thăm sẽ tạo động lực mới cho quan hệ giữa Việt Nam với Hungary và Anh trên tất cả các lĩnh vực.

Chỉ đạo thực hiện: NGỌC THANH - BÍCH HẠNH
Nội dung: MINH HẰNG, NGUYỄN HÀ
Trình bày: HẢI BÌNH