Trong dòng chảy mạnh mẽ của kỷ nguyên số và cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, học tập không còn là một giai đoạn hữu hạn mà đã trở thành hành trình suốt đời của mỗi con người. Với tầm nhìn chiến lược, Thành phố Hồ Chí Minh đang từng bước hiện thực hóa khát vọng xây dựng một thành phố học tập, nơi mọi công dân đều được trao cơ hội học tập bình đẳng, linh hoạt và hiện đại, để không ai bị bỏ lại phía sau trên con đường phát triển tri thức.
Mục tiêu đến năm 2030, mỗi người dân Thành phố đều có thể học tập suốt đời trong một hệ thống giáo dục mở, đa dạng, liên thông và thích ứng nhanh với những biến đổi của thời đại.
XÂY DỰNG CÁC MÔ HÌNH HỌC TẬP SUỐT ĐỜI: NỀN TẢNG CỦA XÃ HỘI TRI THỨC
Trong bối cảnh tri thức và công nghệ trở thành động lực then chốt của tăng trưởng, việc xây dựng xã hội học tập, tạo điều kiện cho người dân học tập suốt đời được Thành phố Hồ Chí Minh xác định là nhiệm vụ chiến lược, có ý nghĩa lâu dài. Thành phố đã chủ động, tích cực triển khai Phong trào “Cả nước thi đua xây dựng xã hội học tập, đẩy mạnh học tập suốt đời giai đoạn 2023–2030”, qua đó tạo sức lan tỏa sâu rộng trong toàn xã hội.
Trường mầm non Tuổi thơ 7, phường Xuân Hòa, Thành phố Hồ Chí Minh trong giờ giáo dục thể chất.
Trường mầm non Tuổi thơ 7, phường Xuân Hòa, Thành phố Hồ Chí Minh trong giờ giáo dục thể chất.
Kết quả này cho thấy sự vào cuộc nghiêm túc của cả hệ thống chính trị và sự hưởng ứng ngày càng rõ nét của xã hội đối với mục tiêu xây dựng xã hội học tập.
DẤU ẤN NĂM 2024
Đơn vị học tập cấp thành phố
Đến nay, môi trường học tập đã và đang được hình thành rộng khắp trong đời sống xã hội Thành phố Hồ Chí Minh. Phong trào học tập phát triển đa dạng trong gia đình, dòng họ, cộng đồng dân cư và các đơn vị, góp phần củng cố khối đại đoàn kết, nâng cao năng suất lao động, giảm nghèo bền vững và xây dựng các mối quan hệ xã hội gắn bó, nhân văn.
Một trong những mô hình tiêu biểu là “Chi hội 3 tốt”, được triển khai hiệu quả tại nhiều địa phương. Thông qua mô hình này, các chi hội khuyến học đã chú trọng phát triển hội viên, gây quỹ khuyến học bằng hình thức “nuôi heo đất”, xây dựng gia đình học tập và nâng cao ý thức tự học trong cộng đồng.
Thành phố Hồ Chí Minh luôn chú trọng đến giáo dục mầm non theo hướng đồng bộ, hiện đại.
Thành phố Hồ Chí Minh luôn chú trọng đến giáo dục mầm non theo hướng đồng bộ, hiện đại.
Mô hình không chỉ giúp công tác khuyến học đi vào chiều sâu, mà còn phát huy rõ vai trò chủ động, sáng tạo của cơ sở hội, gắn hoạt động học tập với nhu cầu thực tiễn của người dân.
Bên cạnh đó, thực hiện chỉ đạo của Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, các sở, ban, ngành, đoàn thể đã phối hợp triển khai nhiều giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả xây dựng các mô hình học tập suốt đời. Những mô hình trọng tâm tiếp tục được đẩy mạnh. Các mô hình này tạo thành mạng lưới học tập rộng khắp, góp phần xây dựng nền tảng xã hội học tập vững chắc và thực chất tại Thành phố Hồ Chí Minh.
5 Mô hình trọng tâm
Công dân
học tập
Đơn vị
học tập
Cộng đồng
học tập
Đảng ủy/cấp ủy 4 có
Hội Khuyến học 6 có
NHỮNG KHÓ KHĂN, THÁCH THỨC CẦN VƯỢT QUA
Bên cạnh những kết quả tích cực, quá trình xây dựng xã hội học tập tại Thành phố Hồ Chí Minh vẫn đối mặt không ít khó khăn:
• Sự tham gia phong trào học tập chưa đồng đều giữa các địa phương, đơn vị.
• Nhận thức về học tập suốt đời của một bộ phận người dân, nhất là lao động phổ thông, lao động tự do, còn hạn chế.
• Một số cán bộ, công chức chưa nắm đầy đủ mục tiêu, nội dung kế hoạch, dẫn đến triển khai còn thụ động.
• Nguồn lực đầu tư cho học liệu mở, thư viện số, hạ tầng chuyển đổi số còn hạn chế.
Những thách thức này đòi hỏi Thành phố tiếp tục có các giải pháp đồng bộ, sáng tạo và phù hợp hơn trong thời gian tới.
Ông HỒ PHÚ BẠC
Phó Chủ tịch Hội Khuyến học Thành phố Hồ Chí Minh
Việc xây dựng mô hình “Công dân học tập” có ý nghĩa quyết định đối với chất lượng các mô hình học tập khác. Hội Khuyến học Thành phố Hồ Chí Minh đã tập trung triển khai bài bản, nghiêm túc, đồng thời đẩy mạnh chương trình học bổng khuyến tài, góp phần đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho Thành phố
Ông DƯƠNG TRÍ DŨNG
Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Ðào tạo Thành phố Hồ Chí Minh
Ðể thực hiện mục tiêu khuyến khích học tập suốt đời trong bối cảnh mới, Thành phố tiếp tục phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo, tích cực tìm kiếm và áp dụng những mô hình có tính đột phá để khuyến khích xã hội học tập trong kỷ nguyên số. Thành phố tiếp tục huy động nguồn lực, sức mạnh của toàn hệ thống chính trị và toàn xã hội hướng đến mục tiêu nâng cao dân trí, chất lượng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội và hội nhập quốc tế
THÀNH PHỐ HỌC TẬP TOÀN CẦU
Nhận thức sâu sắc vai trò của giáo dục và học tập suốt đời, Thành phố Hồ Chí Minh đã triển khai Đề án “Giáo dục thông minh và học tập suốt đời giai đoạn 2021–2030”, với nhiều chương trình, kế hoạch nhằm nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên và nhân dân về khuyến học, khuyến tài.
Hội nông dân Thành phố Hồ Chí Minh trao học bổng Lương Định Của cho con em hội viên khó khăn.
Hội nông dân Thành phố Hồ Chí Minh trao học bổng Lương Định Của cho con em hội viên khó khăn.
Từ cải thiện hạ tầng, đổi mới chương trình đến đa dạng hóa hình thức học tập trong cộng đồng, Thành phố từng bước tạo dựng môi trường học tập mở cho mọi lứa tuổi.
"Việc trở thành thành viên Mạng lưới thành phố học tập toàn cầu của UNESCO mở ra cơ hội để Thành phố Hồ Chí Minh xây dựng môi trường học tập mở, nơi mọi người dân, không phân biệt tuổi tác hay quốc gia, đều có thể học tập và phát triển. Đây là một bước tiến quan trọng, khẳng định cam kết của Thành phố đối với việc học tập suốt đời và phát triển bền vững".
Bà NGUYỄN THỊ LỆ
Nguyên Phó Bí thư Thành ủy, nguyên Chủ tịch Hội đồng nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh
Với những kết quả đạt được trong xây dựng xã hội học tập suốt đời, thành phố học tập toàn cầu, ngày 14/2/2024, Thành phố Hồ Chí Minh vinh dự được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) ghi danh trở thành thành viên của Mạng lưới thành phố học tập toàn cầu. Đây là niềm vinh dự và tự hào của cán bộ, đảng viên và toàn thể nhân dân Thành phố, là sự ghi nhận của cộng đồng quốc tế đối với nỗ lực xây dựng xã hội học tập. Sự công nhận này cũng thể hiện sự đánh giá cao của thế giới đối với các chính sách, cam kết và nỗ lực của Thành phố Hồ Chí Minh trong việc bảo đảm nền giáo dục có chất lượng, công bằng, toàn diện và thúc đẩy cơ hội học tập suốt đời cho tất cả mọi người dân.
Học sinh Thành phố Hồ Chí Minh trải nghiệm mô hình học tập STEM tại Trung tâm Giáo dục STEAMZone, Công viên phần mềm Quang Trung, Thành phố Hồ Chí Minh.
Học sinh Thành phố Hồ Chí Minh trải nghiệm mô hình học tập STEM tại Trung tâm Giáo dục STEAMZone, Công viên phần mềm Quang Trung, Thành phố Hồ Chí Minh.
Sau khi trở thành thành viên Mạng lưới thành phố học tập toàn cầu của UNESCO, Thành phố Hồ Chí Minh phát động triển khai thực hiện Chương trình hành động xây dựng “Thành phố học tập toàn cầu UNESCO giai đoạn 2024-2030”. Theo đó, Thành phố phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn hệ thống chính trị trong việc hỗ trợ và huy động nguồn lực để thúc đẩy cơ hội học tập suốt đời cho người dân sống trên địa bàn Thành phố; tiếp tục và tạo chuyển biến cơ bản trong xây dựng Thành phố học tập và xã hội học tập, bảo đảm đến năm 2030 mọi công dân đều có cơ hội bình đẳng trong việc tiếp cận hệ thống giáo dục mở, đa dạng, linh hoạt, liên thông, hiện đại với nhiều mô hình, phương thức và trình độ đào tạo, góp phần đẩy mạnh phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế.
"UNESCO đánh giá cao các chương trình thúc đẩy văn hóa học tập của Thành phố Hồ Chí Minh, đặc biệt là sáng kiến xây dựng bộ tiêu chí “Trường học hạnh phúc”, lấy hạnh phúc làm trung tâm của đổi mới giáo dục".
Ông JONATHAN WALLACE BAKER
Trưởng đại diện Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc tại Việt Nam
Mục tiêu trọng tâm Của lộ trình đến năm 2030
Công dân đạt danh hiệu Công dân học tập.
Tiêu chí trong Bộ tiêu chí Thành phố học tập của UNESCO được hoàn thành.
"Để không bị tụt hậu và để góp phần xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh trở thành “Thành phố học tập toàn cầu”, nơi tri thức-công nghệ-sáng tạo gắn liền với mọi hoạt động của đời sống thì mỗi người dân phải tích cực tự học tập, học suốt đời, xem chuyển đổi số trong học tập và lao động là nhiệm vụ cấp thiết. Mỗi gia đình, mỗi dòng họ phát huy truyền thống hiếu học, nêu gương cho thế hệ trẻ. Mỗi công dân Thành phố hãy xây dựng ý thức tự học, học nữa, học mãi để phát triển bản thân, làm chủ công nghệ và tri thức, đóng góp vào sự phát triển chung".
Ông NGUYỄN VĂN HIẾU
Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh
HƯỚNG ĐẾN CÔNG DÂN HỌC TẬP TOÀN CẦU
Thành phố Hồ Chí Minh đang bước vào giai đoạn mới, nơi mỗi người dân không chỉ là công dân số, mà còn là công dân học tập toàn cầu. Các chương trình như “Mỗi người dân là một học sinh, mỗi gia đình là một lớp học”, xây dựng “điểm học tập số” trong khu dân cư, đào tạo kỹ năng số cơ bản… đang từng bước hiện thực hóa tầm nhìn đó.
Học sinh trải nghiệm học tập tại Trung tâm Giáo dục STEAMZone, Công viên phần mềm Quang Trung, Thành phố Hồ Chí Minh.
Học sinh trải nghiệm học tập tại Trung tâm Giáo dục STEAMZone, Công viên phần mềm Quang Trung, Thành phố Hồ Chí Minh.
Để thực hiện điều này, thời gian tới, Thành phố sẽ tập trung vào các nhiệm vụ trọng tâm: tiếp tục quán triệt sâu rộng các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về xây dựng xã hội học tập đến mọi tầng lớp nhân dân, đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền, vận động để thu hút đông đảo người dân tham gia vào các hoạt động học tập. Đặc biệt là các hình thức học tập linh hoạt, phù hợp với điều kiện và nhu cầu của từng đối tượng; nâng cao chất lượng và hiệu quả của các hoạt động học tập, nhất là các hoạt động học tập cộng đồng, chú trọng đến việc trang bị kỹ năng số và kỹ năng mềm cho người học...
Trong đó, chú trọng triển khai Chương trình “Mỗi người dân là một học sinh, mỗi gia đình là một lớp học”; phong trào “Gia đình học tập, dòng họ học tập, cộng đồng học tập” tại các phường, xã, thu hút hơn 80% hộ dân tham gia; Chương trình “Đẩy mạnh phong trào học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cộng đồng, đơn vị giai đoạn 2021-2030”...
Học sinh Thành phố Hồ Chí Minh tham gia cuộc thi chuyển đổi số trong trường học.
Học sinh Thành phố Hồ Chí Minh tham gia cuộc thi chuyển đổi số trong trường học.
Ngoài ra, các địa phương trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh cũng chú trọng thành lập các “điểm học tập số” trong khu dân cư, thư viện công cộng, nhà văn hóa, với các chương trình học linh hoạt, ngắn hạn, dễ tiếp cận, phù hợp với người dân ở mọi độ tuổi và điều kiện công việc. Thành phố cũng hướng đến xây dựng hệ sinh thái học tập mở, đa dạng, linh hoạt, có thể truy cập mọi lúc mọi nơi nhằm mở rộng phạm vi tiếp cận kiến thức của người dân. Các đơn vị, cơ sở giáo dục, trung tâm học tập cộng đồng cũng tăng cường triển khai đào tạo kỹ năng số, trang bị kiến thức, kỹ năng bảo đảm người dân có kỹ năng số cơ bản, giúp người dân hòa nhập và phát triển trong kỷ nguyên số, khai thác và sử dụng thiết bị số, học liệu số.
Với tầm nhìn dài hạn, sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị và sự đồng hành của người dân, Thành phố Hồ Chí Minh đang từng bước hiện thực hóa khát vọng trở thành Thành phố học tập toàn cầu, nơi tri thức, công nghệ và sáng tạo gắn bó mật thiết với đời sống xã hội.
Hành trình xây dựng xã hội học tập suốt đời không chỉ góp phần nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, mà còn khẳng định vai trò tiên phong của Thành phố Hồ Chí Minh trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững về giáo dục, đóng góp tích cực vào tương lai chung của đất nước và cộng đồng quốc tế.
Chỉ đạo sản xuất: Lê Nam Tư
Tổ chức sản xuất: Tùng Quang
Nội dung: Cao Tân, Tất Đạt
Ảnh: Tùng Anh, Cao Tân
Trình bày: Tùng Anh
Built with Shorthand