Luật Thủ đô năm 2024 dành một chương riêng về tổ chức chính quyền đô thị. Các quy định của Luật được xây dựng với một số đặc thù riêng, nhằm tổ chức chính quyền Thủ đô theo hướng tinh gọn, chuyên nghiệp, hiện đại, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Cùng với đó, một số nội dung liên quan đến cán bộ, công chức có những thay đổi.

Theo quy định tại Luật Thủ đô năm 2024, Hội đồng nhân dân Thành phố thực hiện tăng thêm hơn 80 nội dung nhiệm vụ, quyền hạn. Do đó, việc tăng thêm số lượng đại biểu chuyên trách sẽ thêm sức mạnh cho bộ máy hoạt động để không ngừng nâng cao hiệu lực, hiệu quả, chất lượng hoạt động của hội đồng nhân dân các cấp; bảo đảm thực chất và đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của thời kỳ mới.

Luật cũng phân quyền trực tiếp với quy định trong thời gian Hội đồng nhân dân Thành phố không họp, Thường trực Hội đồng nhân dân Thành phố quyết định một số nội dung và báo cáo Hội đồng nhân dân thành phố tại kỳ họp gần nhất. Quy định này giúp bảo đảm tính cấp thiết, kịp thời trong quá trình quản lý, điều hành ở Thủ đô.

Điều 14 Luật Thủ đô năm 2024 phân cấp cho chính quyền Thành phố quyết định thành lập mới đơn vị sự nghiệp công lập thuộc phạm vi quản lý; Ủy ban nhân dân, chủ tịch Ủy ban nhân dân, cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc Ủy ban nhân dân các cấp được phân cấp hoặc Ủy quyền thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn do pháp luật quy định.

Cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện việc phân cấp hoặc Ủy quyền theo quy định tại điều này có trách nhiệm bảo đảm điều kiện về tài chính, nguồn nhân lực và điều kiện cần thiết khác để thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn mà mình phân cấp, Ủy quyền; hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn đã phân cấp, Ủy quyền và chịu trách nhiệm về kết quả thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn mà mình đã phân cấp, ủy quyền.

Cấp chính quyền thành phố thuộc Thành phố là nội dung mới được bổ sung tại Luật Thủ đô 2024. Đây là vấn đề chưa được đề cập đến tại Luật Thủ đô năm 2012.

Theo Điều 11 Luật Thủ đô 2024, Hội đồng nhân dân thành phố thuộc Thành phố có 2 phó chủ tịch Hội đồng nhân dân và tổng số đại biểu Hội đồng nhân dân hoạt động chuyên trách không quá 9 người.

Tại Khoản 1 Điều 9 Luật Thủ đô năm 2024, thành phố Hà Nội được bầu 125 đại biểu Hội đồng nhân dân, trong đó, đại biểu chuyên trách chiếm ít nhất 25% tổng số đại biểu. So với số lượng hiện nay theo quy định tại Khoản 13 Điều 2 Luật sửa đổi Luật Chính quyền địa phương số 47/2019/QH14, số lượng đại biểu Hội đồng nhân dân thành phố tăng 30 đại biểu, từ 95 đại biểu lên 125 đại biểu.

Theo Khoản 3 Điều 15 Luật Thủ đô 2024, cán bộ, công chức, viên chức làm việc tại các cơ quan sau đây sẽ được hưởng thu nhập tăng thêm theo năng lực, hiệu quả công việc:

• Cơ quan nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam;
• Tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội;
• Đơn vị sự nghiệp công lập được đảm bảo toàn bộ chi thường xuyên do thành phố quản lý.

Mức chi thu nhập tăng thêm không quá 0,8 lần quỹ lương cơ bản của cán bộ, công chức, viên chức thuộc phạm vi quản lý của thành phố.

Theo Khoản 4 Điều 23 Luật Thủ đô năm 2024, viên chức được tham gia góp vốn, quản lý, điều hành doanh nghiệp do cơ sở dưới đây thành lập hay tham gia thành lập để thương mại hóa kết quả nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ thuộc quyền sở hữu trí tuệ của mình trên địa bàn thành phố Hà Nội, bao gồm:

• Cơ sở giáo dục đại học công lập;
• Cơ sở giáo dục nghề nghiệp công lập;
• Tổ chức khoa học và công nghệ công lập khác trên địa bàn Thành phố

Các điều kiện viên chức phải đáp ứng khi tham gia góp vốn, quản lý, điều hành doanh nghiệp đó là: doanh nghiệp do cơ sở trên thành lập; viên chức phải làm việc tại các cơ sở trên; được người đứng đầu cơ sở, tổ chức trên đồng ý.

Tổ chức thực hiện: Ngọc Thanh - Kiều Hương
Chỉ đạo sản xuất: Xuân Bách
Nội dung và ảnh: Lê Minh Thu
Trình bày: Phi Nguyên