10 năm xây dựng 7 tuyến metro. So với tuyến metro đầu tiên, thời gian rút ngắn chỉ còn một nửa nhưng khối lượng lại tăng gấp nhiều lần. Song kỳ vọng đi nhanh hơn, quyết liệt hơn khi làm metro chính là quyết tâm hành động của lãnh đạo Thành phố bởi: “Cơ chế mới sẽ thay đổi tư duy thực hiện”!

DẤU ẤN ĐẸP CỦA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Metro, không chỉ được xem là một trong những thành tựu đổi mới trong phương thức giao thông hiện đại của thành phố Hồ Chí Minh, mà với người dân, đây còn là niềm tự hào. Vậy nên, chẳng có gì ngạc nhiên khi ở kỳ nghỉ Tết Độc Lập, một trong những địa điểm tham quan thu hút rất đông người dân, lại là ga metro.

Ở đó, không chỉ có người dân thành phố đến chụp ảnh để lưu lại nét đặc trưng nơi mình sống, mà còn có nhiều người dân ở địa phương khác dến để trải nghiệm, và để kỳ vọng một ngày nào đó…

Hiển nhiên, nó không chỉ là nơi du lịch, tuyến metro hoạt động thật sự hiệu quả bởi nó xuất phát từ nhu cầu thực tế của người dân thành phố. Từ khi đưa vào khai thác thương mại (tháng 12/2024) đến nay, các đoàn tàu của tuyến Metro số 1 không khi nào vắng khách. Hành khách phần nhiều là nhân viên văn phòng, sinh viên, người lao động.

Cùng với tuyến Metro số 1 Bến Thành- Suối Tiên, Thành phố Hồ Chí Minh đang tăng tốc để tuyến Metro số 2 (Bến Thành- Tham Lương) dài hơn 11 km kết nối khu trung tâm về cửa ngõ phía Tây Bắc khởi công toàn tuyến vào tháng 12 năm nay, phấn đấu hoàn thành đưa vào khai thác trước năm 2030.

Đây là tuyến metro điển hình thực hiện nhờ vận dụng cơ chế và chính sách theo Nghị quyết 188 của Quốc hội, trong đó quy trình và thủ tục đầu tư giảm thiểu tối đa so với tuyến đầu tiên, đặc biệt kinh phí đầu tư từ nguốn vốn ngân sách.

Từ nền tảng là tuyến Metro số 1 của Thành phố Hồ Chí Minh đã hình thành, tuyến Metro số 2 đã được định hình và phê duyệt qua các cấp. Việc kết nối sân bay Long Thành với thành phố bằng Metro cũng được đặt ra đầy cấp bách, khi sân bay đi vào khai thác trong năm 2026. Bởi tuyến đường bộ thường xuyên quá tải và nhiều rủi ro về mặt thời gian di duyển.

Ngày 21/10, Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đã báo cáo Chính phủ 4 phương án kết nối bằng hệ thống đường sắt đô thị giữa sân bay Tân Sơn Nhất và sân bay Long Thành. Trong đó, phương án tối ưu là kết hợp đồng bộ giữa metro số 2 (đoạn Tham Lương - Bến Thành và Bến Thành - Thủ Thiêm) với đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành. Do đó, Thủ tướng yêu cầu đẩy nhanh tiến độ khởi công tuyến Metro số 2 vào cuối năm 2025 qua đó phấn đấu khởi công tuyến đường sắt nối hai sân bay Long Thành và Tân Sơn Nhất.

Depot Long Bình, “trái tim” của tuyến đường sắt đô thị Thành phố Hồ Chí Minh.

🚇 KẾ HOẠCH METRO THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ĐẾN 2035

Thành phố Hồ Chí Minh Đặt Mục Tiêu Làm Xong 7 Tuyến Metro

Tổng vốn đầu tư 40,2 tỷ USD - Mạng lưới ~355km

🚇
7
tuyến Metro

MRT 1 đến MRT 7

📏
~355
km

Tổng chiều dài

💰
40.2
tỷ USD

Tổng mức đầu tư

🚉 7 Tuyến Metro Chi Tiết

MRT1

Bến Thành - An Hạ (nối dài từ tuyến hiện tại)

>20 km
MRT2

3 đoạn: Bến Thành - Tham Lương | Bến Thành - Thủ Thiêm | Tham Lương - Củ Chi

48 km
MRT3

Hiệp Bình Phước - An Hạ

45.8 km
MRT4

Đông Thạnh (Hóc Môn) - Hiệp Phước

47.3 km
MRT5

Long Trường - Đa Phước

53.9 km
MRT6

Vành đai trong

53.8 km
MRT7

Tân Kiên - Long Bình

51.2 km

💰 Cơ Cấu Nguồn Vốn Huy Động

📋 Nguồn

Sở Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh | Nghị quyết 188/2025/QH15 của Quốc hội

Depot Long Bình, “trái tim” của tuyến đường sắt đô thị Thành phố Hồ Chí Minh.

Depot Long Bình, “trái tim” của tuyến đường sắt đô thị Thành phố Hồ Chí Minh.

🚇 METRO Thành phố Hồ Chí Minh - GIAO THÔNG ĐÔ THỊ HIỆN ĐẠI

Tuyến Metro Số 1: Bến Thành - Suối Tiên

Hệ thống tàu điện ngầm đầu tiên tại Việt Nam

🚇
14
ga tàu

Từ Bến Thành đến Suối Tiên

📏
19.7
km

Tổng chiều dài tuyến Metro

🚌
17+
tuyến

Xe buýt kết nối

🔍 Tìm kiếm ga tàu

🔍

🗺️ Bản đồ Tương tác Metro Line 1

🚉 Danh sách 14 Ga tàu Metro Số 1

📋 Nguồn:

Sở Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh và Ban Quản lý Đường sắt đô thị.

METRO GIÚP TÁI CẤU TRÚC ĐÔ THỊ

Depot Long Bình là nơi tập kết của tất cả đoàn tàu tuyến metro số 1.

Depot Long Bình là nơi tập kết của tất cả đoàn tàu tuyến metro số 1.

Hệ thống đường sắt đô thị là nền tảng thiết lập cấu trúc bền vững cho phát triển đô thị, đồng thời là hệ thống giao thông huyết mạch của đô thị. Đường sắt đô thị cũng là lời giải cho bài toán hạn chế phương tiện giao thông cá nhân, hướng tới giao thông xanh. Mọi quy hoạch phát triển đô thị phải gắn liền với hệ thống giao thông được xem là hiện đại và tiện ích này. Vì vậy metro có vai trò dẫn dắt quy hoạch và phát triển đô thị, metro đi đến đâu Thành phố Hồ Chí Minh sẽ tái cấu trúc, cải tạo đô thị hiện đại đến đó. 

Các vị trí thí điểm mô hình TOD dọc metro và đường vành đai tại Thành Phố Hồ Chí Minh. (Nguồn: Trang tin điện tử Đảng Bộ Thành phố Hồ Chí Minh)

Các vị trí thí điểm mô hình TOD dọc metro và đường vành đai tại Thành Phố Hồ Chí Minh. (Nguồn: Trang tin điện tử Đảng Bộ Thành phố Hồ Chí Minh)

Cuối năm 2024, Thành phố Hồ Chí Minh công bố kế hoạch triển khai 11 vị trí TOD (phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng) dọc tuyến metro, hướng tới việc tạo ra các khu đô thị tích hợp, thuận tiện cho nhu cầu đi lại, sinh hoạt, mua sắm cho người dân. Đây được xem là thời cơ để Thành phố Hồ Chí Minh triển khai tái cấu trúc đô thị gắn với mạng lưới metro đang hình thành khi có những cơ chế, chính sách đặc thù như Nghị quyết 98 và Nghị quyết 188 của Quốc hội.

PGS.TS VŨ ANH TUẤN

Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu giao thông vận tải, Đại học Việt Đức

"Đối với TOD phải thành lập Hội đồng TOD để “quyết” nhanh các vấn đề về quy hoạch, chính sách, cơ chế đặc thù, những vấn đề mang tính chất chiến lược. Đi theo Hội đồng là Văn phòng TOD quy tụ các ngành chức năng liên quan về xây dựng, quy hoạch, môi trường, tài chính. Thành phố có thể chọn một dự án TOD dọc tuyến Metro số 1 Bến Thành- Suối Tiên để làm và rút ra bài học kinh nghiệm từ những va chạm qua thực tiễn".

Ông NGUYỄN QUỐC HIỂN

Phó Trưởng ban Ban Quản lý đường sắt đô thị Thành phố Hồ Chí Minh

"Khi hoàn thành mạng lưới đường sắt đô thị, Thành phố Hồ Chí Minh sẽ giải quyết được triệt để những thách thức đặt ra đối với giao thông đô thị như ùn tắc, tai nạn giao thông, ô nhiễm môi trường... hạn chế sử dụng phương tiện giao thông cá nhân trong Thành phố. Đây cũng là xu hướng chung ở các đô thị hiện đại trên thế giới".

Thi công di dời hệ thống điện tại công viên Lê Thị Riêng, thuộc nhà ga của tuyến Metro số 2.

Thi công di dời hệ thống điện tại công viên Lê Thị Riêng, thuộc nhà ga của tuyến Metro số 2.

LỰA CHỌN CÁC MÔ HÌNH ĐỐI TÁC CÔNG-TƯ

Ngày 19/2/2025 vừa qua, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 188/2025/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại Thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh.

Nhờ đó, dự án tuyến Metro số 2 Bến Thành- Tham Lương được chấp thuận chuyển từ nguồn vốn ODA sang vốn đầu tư công, và được thí điểm áp dụng cơ chế đặc thù theo Nghị quyết 188 của Quốc hội, cho phép rút gọn thủ tục phê duyệt qua đó Thành phố Hồ Chí Minh đấu phấn khởi công công trình vào cuối năm nay.

Với quy mô hàng trăm km đường sắt đô thị hình thành trong 10 năm tới, Thành phố Hồ Chí Minh đang tính phương án thành lập Tổng Công ty Đường sắt đô thị, với các chức năng huy động vốn, quản lý đầu tư dự án Metro, tiến đến hình thành ngành công nghiệp đường sắt đô thị.

Theo Trung tâm Nghiên cứu giao thông vận tải, Đại học Việt Đức phân tích: Thành phố Hồ Chí Minh cần khoảng 100 tỷ USD trong 20-30 năm tới để hoàn thiện mạng lưới đường sắt đô thị, với nhu cầu đầu tư khoảng 5-6 tỷ USD mỗi năm. Nguồn vốn từ ngân sách nhà nước không đủ, do đó cần đa dạng hóa các nguồn vốn đầu tư và các mô hình triển khai. Đối với Việt Nam nói chung và Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng, cần xem xét mô hình nhà nước dẫn dắt và mô hình tư nhân dẫn dắt, cũng như mô hình hợp tác công-tư (PPP) để đầu tư xây dựng các tuyến đường sắt đô thị.

Thi công di dời hệ thống điện tại công viên Lê Thị Riêng, thuộc nhà ga của tuyến Metro số 2.

Hành trình phía trước còn nhiều thách thức, nhưng với sự đồng thuận của người dân, sự quyết tâm của chính quyền và sự hỗ trợ  từ Trung ương, kỳ vọng rằng Thành phố Hồ Chí Minh sẽ sớm hoàn thiện hệ thống metro đồng bộ, vươn tầm cùng các đô thị lớn trên thế giới, cùng hiện thực hóa khát vọng về một đô thị văn minh, hiện đại và mang lại tiện ích cho người dân Thành phố.

Chỉ đạo sản xuất: Lê Nam Tư
Tổ chức sản xuất: Tùng Quang
Nội dung: Quý Hiền, Tất Đạt
Ảnh: Tùng Anh, Thế Anh
Trình bày - Đồ họa: Tùng Anh