Đảng viên là thành tố cơ bản cấu thành các tổ chức đảng và toàn Đảng. Chất lượng đội ngũ đảng viên quy định chất lượng các tổ chức đảng, năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của toàn Đảng. Vai trò lãnh đạo, uy tín của Đảng đối với xã hội do phẩm chất, năng lực và trình độ của mỗi đảng viên tạo thành.
Do vậy, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, không thể tách rời việc nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên.

Đảng mạnh là do chi bộ tốt, đảng viên tốt

Đất nước ta đang bước vào thời kỳ phát triển mới với nhiều thời cơ, vận hội lớn, nhưng cũng nhiều khó khăn thách thức rất gay gắt. Để giải quyết những đòi hỏi về đội ngũ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ mới, Đảng phải có đường lối, chính sách đúng đắn, sáng tạo, có nội dung, phương thức lãnh đạo sát hợp, đội ngũ cán bộ, đảng viên của Đảng phải có phẩm chất, trình độ và năng lực đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Đảng là gồm các đảng viên mà tổ chức nên. Mọi công việc của Đảng đều do đảng viên làm. Mọi nghị quyết của Đảng đều do đảng viên chấp hành. Mọi chính sách của Đảng đều do đảng viên mà thấu đến quần chúng. Mọi khẩu hiệu, mọi kế hoạch của Đảng đều do đảng viên cố gắng thực hiện” . Người nhấn mạnh: “Để lãnh đạo cách mạng, Đảng phải mạnh. Đảng mạnh là do chi bộ tốt. Chi bộ tốt là do các đảng viên đều tốt” . Bởi vậy, hơn bao giờ hết, đất nước ta đang bước vào thời kỳ phát triển mới, kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam, để xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong sạch, vững mạnh, hoàn thành trọng trách to lớn đối với đất nước, trước hết cần xác định việc hệ trọng của Đảng hiện nay là nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức Đảng và xây dựng đội ngũ đảng viên chất lượng chính là cốt lõi để xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh.

Quán triệt và vận dụng sáng tạo quan điểm của Chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng nước ta, ở mỗi thời kỳ, Đảng ta đều coi trọng việc nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên.

Tuy nhiên, công tác đảng viên và chất lượng đội ngũ đảng viên nhìn chung còn một số mặt chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, thậm chí một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên suy thoái về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống gắn với tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín, vai trò và năng lực lãnh đạo của Đảng, ảnh hướng xấu đến mối quan hệ giữa Đảng và nhân dân, dẫn tới giảm sút lòng tin của nhân dân với Đảng. Nếu không kiên quyết và có biện pháp giải quyết hữu hiệu tình trạng này sẽ làm thoái hóa, biến chất Đảng và Nhà nước, dần mất đi vai trò lãnh đạo của Đảng.

Những hạn chế, yếu kém về chất lượng đảng viên như nêu trên là một thực tế bức xúc, cần phải được nhìn nhận một cách nghiêm túc. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến thực trạng này, trong đó có nguyên nhân cơ bản là, do đảng viên thiếu bản lĩnh, thiếu ý thức tự giác học tập, tu dưỡng, rèn luyện thường xuyên.

Là thành viên của Đảng, tiêu chuẩn, chất lượng mỗi đảng viên phải thể hiện được tính tiền phong trong nhận thức và hành động; phải có đủ phẩm chất và năng lực tham gia vào các khâu của quy trình lãnh đạo của Đảng, từ việc tham gia xây dựng chủ trương, nghị quyết, đến việc tuyên truyền, vận động, giáo dục, thuyết phục và tổ chức thực hiện một cách tích cực nhất.

Mỗi giai đoạn, mỗi thời kỳ của cách mạng đòi hỏi phải có những con người thích ứng đủ điều kiện để thực hiện. Đất nước ta đang bước vào thời kỳ phát triển mới, kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, để đội ngũ cán bộ, đảng viên hoàn thành được trọng trách đó, cần xác định rõ các tiêu chí, yêu cầu cụ thể về tư tưởng chính trị, trình độ năng lực, phẩm chất đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên đáp ứng yêu cầu giai đoạn cách mạng mới hiện nay. Đó là:

Thứ nhất, mỗi đảng viên, dù ở cương vị nào, trong bất kỳ hoàn cảnh, môi trường công tác nào cũng phải thấy hết trách nhiệm của mình phải luôn phấn đấu học tập, tu dưỡng, rèn luyện để nâng cao đạo đức cách mạng, khắc phục các biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân, giữ gìn danh dự, uy tín cá nhân sao cho xứng đáng với danh hiệu của người đảng viên, xứng đáng với sự hy sinh, cống hiến xương máu của hàng triệu đồng bào và chiến sĩ cho sự nghiệp cách mạng, xứng đáng với niềm tin yêu, tự hào của nhân dân. Nêu cao vai trò gương mẫu và tính tiên phong trong thực thi nhiệm vụ, trong các hành vi ứng xử; phải thể hiện được vai trò, trách nhiệm, ý thức được mình cần làm gì, hành động ra sao trước tổ chức, trước Đảng, trước nhân dân để cho bản thân, tổ chức mình và đất nước ngày càng phát triển.

Các đảng viên cần tiếp tục nêu cao vai trò gương mẫu và tính tiên phong trong thực thi nhiệm vụ, trong các hành vi ứng xử.

Các đảng viên cần tiếp tục nêu cao vai trò gương mẫu và tính tiên phong trong thực thi nhiệm vụ, trong các hành vi ứng xử.

Thứ hai, là thành viên của Đảng, tiêu chuẩn, chất lượng mỗi đảng viên phải thể hiện được tính tiền phong trong nhận thức và hành động; phải có đủ phẩm chất và năng lực tham gia vào các khâu của quy trình lãnh đạo của Đảng, từ việc tham gia xây dựng chủ trương, nghị quyết, đến việc tuyên truyền, vận động, giáo dục, thuyết phục và tổ chức thực hiện một cách tích cực nhất. Thước đo năng lực, bản lĩnh của đội ngũ cán bộ, đảng viên hiện nay thể hiện ở phẩm chất dám nghĩ và tạo đột phá từ thực hiện việc mới, việc khó, biết hy sinh, cống hiến.

Thứ ba, đáp ứng yêu cầu thực hiện chức năng, nhiệm vụ của các tổ chức cơ sở đảng và nhiệm vụ của người đảng viên; các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng. Mỗi đảng viên phải tham gia sinh hoạt ở một tổ chức cơ sở đảng nhất định và chịu sự quản lý của tổ chức đảng đó. Đây là yêu cầu, nguyên tắc bắt buộc đối với đảng viên. Tùy từng loại hình tổ chức cơ sở đảng, đặc điểm, yêu cầu nhiệm vụ chính trị cụ thể của tổ chức đảng và lĩnh vực, địa bàn công tác, mỗi đảng viên phải luôn tu dưỡng, rèn luyện, phấn đấu để có đủ phẩm chất, trình độ, năng lực đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của tổ chức đảng và nhiệm vụ của người đảng viên.

Nâng cao tính đảng của người đảng viên

Tính Đảng của người đảng viên được hiểu là sự thừa nhận một cách tự nguyện và tuyệt đối trung thành với nền tảng tư tưởng, lý tưởng cách mạng mà Đảng lựa chọn, xác định là kim chỉ nam cho mọi hoạt động cách mạng; đó là sự tuân thủ tính tổ chức và tính kỷ luật; là những chuẩn mực về đạo đức, lối sống, hành vi, lời nói trong các hoạt động xã hội. Đây là những yếu tố căn cốt không thể tách rời, có quan hệ khăng khít với nhau khi xem xét đến tính Đảng của người đảng viên.

Về mặt tổ chức và kỷ luật Đảng: đó là sự tuân thủ nghiêm ngặt các quy dịnh của Đảng, lấy nguyên tắc tập trung dân chủ làm nguyên tắc sinh hoạt Đảng, lấy vũ khí phê và tự phê làm vũ khí chỉnh huấn Đảng. Đảng viên phải có ý thức tổ chức kỷ luật, giữ gìn sự đoàn kết thống nhất trong Đảng trên cơ sở thực hiện đúng nguyên tắc tập trung dân chủ trong Đảng. Về đạo đức, lối sống (thể hiện qua hoạt động xã hội, phong cách làm việc và phong cách lãnh đạo, quản lý):đó là, mỗi đảng viên hiện nay ngoài việc gắn chặt chẽ hoạt động của bản thân mình với tổ chức Đảng để rèn luyện, tu dưỡng và phấn đấu, còn lấy môi trường hoạt động xã hội làm thước đo đánh giá năng lực hoạt động thực tiễn chính trị-xã hội của mình. Thông thường chuẩn giá trị của người cán bộ, đảng viên được thể hiện không chỉ trong hoạt động của tổ chức mà nó còn thể hiện trong sức thu hút, tập hợp quần chúng nhân dân lao động, đó là sự tuân thủ các nguyên tắc của Đảng trong từng cử chỉ, lời nói và hành vi thể hiện tính đúng đắn và chuẩn mực trước nhân dân.

Trong giai đoạn hiện nay, khi mà bối cảnh tình hình chính trị thế giới có sự thay đổi chứa đựng sự phức tạp chưa thể lường hết được; nhiệm vụ phát triển kinh tế trước mắt đứng trước những thuận lợi, thời cơ, khó khăn và thử thách mới đòi hỏi sự đoàn kết thống nhất cao trong toàn Đảng và toàn dân tộc, nên hơn bao giờ hết tính Đảng của người đảng viên cộng sản được Đảng ta đề cao hơn. Củng cố và nâng cao hơn nữa tính Đảng sẽ nhân thêm sức mạnh nội lực của Đảng, đồng thời tạo ra thế và lực mới trong lãnh đạo, chỉ đạo và thực hiện các nhiệm vụ chính trị, kinh tế và xã hội, đưa sự nghiệp cách mạng nước ta giành thêm những thắng lợi mới.

Nâng cao chất lượng đảng viên đáp ứng yêu cầu cách mạng hiện nay

Xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong sạch, vững mạnh, trước hết phải xây dựng, chỉnh đốn, nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên. Để bảo đảm chất lượng đội ngũ đảng viên đáp ứng yêu cầu hiện nay của Đảng, của cách mạng, bên cạnh việc quán triệt những nội dung yêu cầu về chất lượng đảng viên nêu trên, các cấp ủy, tổ chức đảng cần thực hiện tốt những vấn đề chủ yếu sau:

Một là, xây dựng những tiêu chí, tiêu chuẩn cụ thể đối với đảng viên.

Trong sự vận động, phát triển rất phức tạp của tình hình trên mọi lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội, xây dựng đội ngũ đảng viên đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ cách mạng trong giai đoạn hiện nay càng trở nên cấp thiết, đó phải là những người: Về tư tưởng chính trị, tuyệt đối trung thành với sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc, tích cực thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao; có bản lĩnh chính trị vững vàng, không dao động trước những khó khăn, thách thức. Về trình độ năng lực, có hiểu biết cơ bản về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; có trình độ chuyên môn nghiệp vụ để đủ sức hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao; dám nghĩ, dám làm, dám nói, dám chịu trách nhiệm, dám đổi mới sáng tạo, dám đương đầu khó khăn, thử thách, hành động vì lợi ích chung; có năng lực vận động và lãnh đạo quần chúng tổ chức thực hiện đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng. Về phẩm chất đạo đức, lối sống, có tinh thần trách nhiệm cao, gương mẫu, đi đầu trong công tác; xử lý hài hoà các lợi ích, đặt lợi ích của Đảng, của Tổ quốc lên trên hết. Liên hệ mật thiết với nhân dân, tôn trọng và bảo vệ quyền làm chủ của nhân dân. Có lối sống trong sạch, lành mạnh, có kỷ cương, kỷ luật. Không quan liêu, tham nhũng, lãng phí và kiên quyết đấu tranh phòng, chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí và các tiêu cực khác.

Hai là, xây dựng các tổ chức đảng, đội ngũ cán bộ, đảng viên, phát huy vai trò tiên phong của đảng viên hoạt động trong từng lĩnh vực; thực hiện tốt công tác phân công nhiệm vụ và quản lý, kiểm tra, giám sát đảng viên.

Trên cơ sở những tiêu chuẩn đảng viên mà Điều lệ Đảng quy định, các cấp ủy đảng ở các loại hình tổ chức cơ sở đảng cần cụ thể hóa tiêu chuẩn đảng viên một cách phù hợp. Phân công nhiệm vụ cho đảng viên là một nội dung quan trọng của công tác đảng viên, là việc làm của các cấp uỷ đảng, tổ chức đảng, trước hết, trực tiếp là của các chi ủy, chi bộ đảng. Thông qua việc phân công nhiệm vụ, tổ chức đảng có cơ sở để đánh giá đúng phẩm chất, trình độ, năng lực, ý thức trách nhiệm, sự tu dưỡng, rèn luyện của từng đảng viên. Việc phân công nhiệm vụ phải trên cơ sở năng lực, sở trường, nguyện vọng, điều kiện hoàn cảnh của từng đảng viên.

Quản lý đảng viên là biện pháp quan trọng để nâng cao chất lượng đảng viên. Để quản lý tốt đội ngũ đảng viên, các cấp ủy, tổ chức đảng cần thường xuyên kiểm tra, giám sát đảng viên về lập trường tư tưởng, quan điểm chính trị, ý thức chấp hành chỉ thị, nghị quyết, chấp hành các nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt đảng; kiểm tra, giám sát chất lượng, hiệu quả thực hiện chức trách, nhiệm vụ được phân công; ý thức trách nhiệm, phong cách, lề lối làm việc; mối quan hệ giữa đảng viên với quần chúng, tính tiền phong gương mẫu và giữ gìn phẩm chất đạo đức cách mạng của người đảng viên. Phát huy vai trò của nhân dân, tạo điều kiện thuận lợi để nhân dân tham gia xây dựng Đảng, góp ý phê bình đảng viên, tham gia kiểm tra, giám sát đảng viên là biện pháp không thể thiếu để nâng cao chất lượng đảng viên.

Ba là, tăng cường công tác giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ mọi mặt cho đội ngũ đảng viên.

Cùng với việc xây dựng, cụ thể hóa tiêu chuẩn đạo đức đối với đội ngũ cán bộ, đảng viên, đặc biệt coi trọng việc giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện những phẩm chất đạo đức cách mạng, nâng cao tính tiền phong gương mẫu của cán bộ, đảng viên. Có thể nói, đây là một trong những nội dung cốt lõi của xây dựng Đảng về đạo đức. Thực tế cho thấy, nhiệm vụ của mỗi tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị, địa phương ngày càng nhiều và khó khăn, phức tạp. Vì thế, việc giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ đảng viên không chỉ là yêu cầu thường xuyên, lâu dài và mà còn là đòi hỏi cấp bách.

Bốn là, nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, tăng cường hình thức sinh hoạt chuyên đề.

Các cấp ủy, tổ chức đảng phải xác định rõ yêu cầu qua mỗi buổi sinh hoạt chuyên đề, mỗi đảng viên đều có được những thu hoạch nhất định, góp phần nâng cao nhận thức, tăng cường đoàn kết thống nhất, củng cố niềm tin và ý chí quyết tâm hoàn thành tốt nhiệm vụ.

Cùng với việc xây dựng, cụ thể hóa tiêu chuẩn đạo đức đối với đội ngũ cán bộ, đảng viên, đặc biệt coi trọng việc giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện những phẩm chất đạo đức cách mạng, nâng cao tính tiền phong gương mẫu của cán bộ, đảng viên.

Cùng với việc xây dựng, cụ thể hóa tiêu chuẩn đạo đức đối với đội ngũ cán bộ, đảng viên, đặc biệt coi trọng việc giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện những phẩm chất đạo đức cách mạng, nâng cao tính tiền phong gương mẫu của cán bộ, đảng viên.

Năm là, kiên quyết đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, những biểu hiện suy thoái về đạo đức, lối sống trong Đảng, kịp thời đưa ra khỏi Đảng những đảng viên thoái hóa, biến chất.

Tư tưởng, hành động cá nhân chủ nghĩa, những biểu hiện suy thoái về đạo đức, lối sống luôn gắn liền với suy thoái về tư tưởng chính trị và đó cũng là biểu hiện vi phạm nguyên tắc, kỷ luật đảng về mặt tổ chức. Đấu tranh, sàng lọc, loại bỏ những phần tử thoái hóa, biến chất, để Đảng trong sạch, vững mạnh hơn.

Trên cơ sở những tiêu chuẩn đảng viên mà Điều lệ Đảng quy định, các cấp ủy đảng ở các loại hình tổ chức cơ sở đảng cần cụ thể hóa tiêu chuẩn đảng viên một cách phù hợp. Phân công nhiệm vụ cho đảng viên là một nội dung quan trọng của công tác đảng. Thông qua việc phân công nhiệm vụ, tổ chức đảng có cơ sở để đánh giá đúng phẩm chất, trình độ, năng lực, ý thức trách nhiệm, sự tu dưỡng, rèn luyện của từng đảng viên. Việc phân công nhiệm vụ phải trên cơ sở năng lực, sở trường, nguyện vọng, điều kiện hoàn cảnh của từng đảng viên.

Phát huy vai trò của nhân dân, tạo điều kiện thuận lợi để nhân dân tham gia xây dựng Đảng, góp ý phê bình đảng viên, tham gia kiểm tra, giám sát đảng viên là biện pháp không thể thiếu để nâng cao chất lượng đảng viên.

Tăng cường công tác giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ mọi mặt cho đội ngũ đảng viên. Bản thân mỗi người đảng viên cũng cần có sự thay đổi phù hợp, phải tự đổi mới trong suy nghĩ và hành động, gương mẫu, đi đầu, không ngừng tu dưỡng, rèn luyện, phấn đấu về trình độ, năng lực, giữ gìn phẩm chất đạo đức cao đẹp, luôn coi “danh dự là điều thiêng liêng, cao quý nhất như Cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng luôn nhắc nhở, yêu cầu đến danh dự của người cán bộ, đảng viên. Thực tế cho thấy, nhiệm vụ của mỗi tổ chức đảng, cơ quan, đơn vị, địa phương ngày càng nhiều và khó khăn, phức tạp. Vì thế, việc giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ đảng viên không chỉ là yêu cầu thường xuyên, lâu dài và mà còn là đòi hỏi cấp bách.

Kiên quyết đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, những biểu hiện suy thoái về đạo đức, lối sống trong Đảng, kịp thời đưa ra khỏi Đảng những đảng viên thoái hóa, biến chất. Tư tưởng, hành động cá nhân chủ nghĩa, những biểu hiện suy thoái về đạo đức, lối sống luôn gắn liền với suy thoái về tư tưởng chính trị và đó cũng là biểu hiện vi phạm nguyên tắc, kỷ luật đảng về mặt tổ chức. Đấu tranh, sàng lọc, loại bỏ những phần tử thoái hóa, biến chất, để Đảng trong sạch, vững mạnh hơn.

Đất nước ta đang đứng trước thời điểm lịch sử mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Sự nghiệp cách mạng, công cuộc đổi mới của dân tộc, của nhân dân ta luôn vận động, phát triển cho phù hợp với tình hình mới, bối cảnh mới. Trong công cuộc tạo đột phá mới đưa đất nước vào kỷ nguyên vươn mình xây dựng một Việt Nam hùng cường, phồn vinh, việc nâng cao năng lực của đảng viên góp phần củng cố niềm tin, uy tín, vị thế của Đảng. Vận hội mới, yêu cầu mới càng đòi hỏi mỗi cán bộ, đảng viên cần có sự tư duy vượt trội, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung, vì sự phát triển là một nhân tố quan trọng có tính quyết định, tạo nên động lực mới, đột phá mới đảm bảo cho sự thành công của công cuộc đổi mới đất nước. Với ý chí quyết tâm cao của toàn đảng, toàn quân và toàn dân; sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, của mỗi người cán bộ, đảng viên và nhân dân, công cuộc hiện thực hóa khát vọng vươn mình, cường thịnh của đất nước ta nhất định sẽ thành công.

Ngày xuất bản: 2/2/2025
Nội dung: Thái Sơn
Trình bày: Phương Nam