Nhà hoạt động cách mạng đi dép cao su

Sáng 16/9, một chuyến xe lửa đặc biệt rời Pari đi Tulông chở theo vị lãnh tụ cộng sản đứng đầu Chính phủ Việt Nam. Đêm hôm trước, ông Hồ Chí Minh đã ký với Pháp một bản thỏa ước nhằm duy trì những mối quan hệ Pháp-Việt...

Chủ tịch tuyên bố hài lòng về tiện nghi trong khoang chỉ huy của chiến hạm Đuymông Đuyếcvin mà Hạm trưởng O Nây đã dành riêng để đón tiếp Người. Nhưng Chủ tịch cũng tỏ ý không vui vì Hạm trưởng phải rời sang chỗ khác. Chủ tịch nói, Người có thể ngủ ngon trong khoang thủy thủ, nếu không cần phải chấp hành nghi thức ngoại giao.

Thật vậy, Cụ Hồ đã bắt đầu cuộc đời hoạt động cách mạng của mình như một thủy thủ bình thường. Cụ đã từng biết thế nào là sự vất vả của chuyến đi biển. Và hôm nay có lẽ Cụ hóm hỉnh đánh giá nghi thức ngoại giao mà người ta đã tổ chức long trọng để đón tiếp Cụ, một người trước kia đã từng làm phụ bếp trên chiếc tàu buôn Latusơ Tơrêvin của Pháp.

Buổi tối hôm đó, một cuộc chiêu đãi được tổ chức trong khoang chỉ huy của Hạm trưởng, có Đô đốc hải quân Lambe, các vị tướng tư lệnh Quân khu 9, phân khu địa hạt Va, tỉnh trưởng hạt Va và Phó thị trưởng Tulông tới chào Chủ tịch. Ngậm ngùi nhất có lẽ là tướng Phơroátxa Bơroátxia. Cho đến tận tháng 3/1945, tướng quân hãy còn là Tổng tham mưu trưởng đội quân thuộc địa của Pháp ở Đông Dương, cơ đồ của Pháp đã bị sụp đổ và bây giờ tướng quân lại phải nhận lệnh nghênh tiếp một nhà hoạt động cách mạng đi dép cao su mà chỉ cách đây 18 tháng Sở mật thám Pháp ở Đông Dương hãy còn truy nã.

Rạng sáng 18/9, chiến hạm Đuymông Đuyếcvin nhổ neo đi Việt Nam. Tuy đã là năm 1946, nhưng các lực lượng Đồng minh chống phát xít hãy còn duy trì những quy định thời chiến, tuyến đường hàng hải đi Viễn Đông vẫn đặt dưới sự kiểm soát của hải quân Anh. Mỗi chặng dừng chân ở Manta, Xaít, Tơrin Cônali, Côlambô, Xingapo, Hạm trưởng O Nây đều phải tuân theo các thủ tục của hải quân Anh. Điều đó làm cho Chủ tịch Hồ Chí Minh ngạc nhiên: Nước Pháp không phải là một nước độc lập hay sao mà lại phải phục tùng những quy định của nước ngoài?

Thiếu tá hải quân Xtơrenli, cấp phó của O Nây, trình bày với Chủ tịch Hồ Chí Minh đó là những quy định của các lực lượng Đồng minh. Chủ tịch bèn yêu cầu kéo quốc kỳ Việt Nam lên chiến hạm Đuymông Đuyếcvin, để cho những người Anh, những thực dân khác ở châu Á không thể không biết rằng chiếc tàu chiến Pháp này đang chở vị đứng đầu nhà nước tự do của nước Việt Nam mới.

O Nây phải điện về Pari xin chỉ thị. Pari trả lời đồng ý. Bằng mọi cách, người ta vội vàng may ngay trên tàu một lá cờ Việt Nam nền đỏ có ngôi sao vàng. Hồi đó, lá cờ này hãy còn ít người biết, vì vậy đã làm cho các quan chức các bến cảng của Anh bối rối, phải trao đổi một loạt điện, hỏi dồn dập: - Cờ nào thế? Có một vị nguyên thủ quốc gia ở trên tàu chăng? Có phải bắn pháo chào theo nghi lễ ngoại giao không?

Thật ra Chủ tịch Hồ Chí Minh là một thượng khách không hay yêu sách, vốn là nhà hoạt động cách mạng đã bôn ba nhiều nơi, có kinh nghiệm của một thủy thủ, lại từng nhiều lần phải chịu cảnh tù đày, nên Chủ tịch dễ thích nghi với hoàn cảnh trên tàu. Chủ tịch quan tâm đến tất cả, tìm hiểu từ bộ máy khởi động của con tàu đến cách tuyển mộ thủy binh.

Chủ tịch vui vẻ hỏi chuyện mọi người và đề cập thẳng thắn các vấn đề chính trị. Người luôn luôn giải thích cho những người cùng đi trên tàu rằng tương lai của Việt Nam là độc lập, nhưng vẫn giữ quan hệ hữu nghị với nước Pháp. Người Pháp không bị xua đuổi, trừ những kẻ tỏ ra là thực dân quá rõ. Chủ tịch Hồ Chí Minh biết phân biệt những người Pháp chân chính của nước Pháp với bọn thực dân xâm lược.

Trình bày: TRUNG HƯNG
Ảnh: TTXVN

E-MAGAZINE
^nhandan.vn