Từ con nấm scoby vốn được các bà nội trợ nuôi trong gian bếp để làm sữa chua, làm trà…, chị Trần Thanh Việt đã phối hợp nghiên cứu và sản xuất ra nhiều loại đồ uống, bánh, thạch, chất tẩy rửa hữu cơ… hữu ích với sức khỏe và bảo vệ môi trường.
Từ khi còn đi học, Nguyễn Thanh Việt đã mê nông nghiệp, các sản vật từ nông thôn. Sau này trưởng thành, đi học và đi làm, Việt luôn nung nấu một mong mỏi sẽ tạo ra được những sản phẩm xanh, hữu cơ, trước hết dành cho phụ nữ và trẻ nhỏ, sau là cho mọi đối tượng người tiêu dùng.
"Nước mình có thế mạnh về nông nghiệp, các loại rau củ quả phong phú, nhưng lại không khai thác hết. Hoa quả đúng mùa thì rẻ, nhiều khi nông dân không kịp thu hoạch, bỏ đầy ngoài vườn cho thối, hỏng, phí vô cùng. Như vậy thành ra giá trị thu về của nông dân không thể cao, trong khi công sức bỏ ra rất nhiều, rất vất vả. Tôi thấy rất tiếc và mong muốn tạo dựng được một dây chuyền chế biến sau thu hoạch sao cho tận dụng được trái cây đúng mùa, tươi ngon và vô cùng phong phú, đa dạng của Việt Nam, vừa giúp người nông dân tiêu thụ sản phẩm, vừa tạo ra thực phẩm, đồ uống an toàn cho người tiêu dùng”, Thanh Việt chia sẻ.
Tôi thấy rất tiếc và mong muốn TẠO DỰNG được một dây chuyền chế biến sau thu hoạch sao cho TẬN DỤNG được trái cây đúng mùa, tươi ngon và vô cùng phong phú, đa dạng của Việt Nam...
- Trần Thanh Việt -
Trước đây, Kombucha chủ yếu được biết trong những người ăn chay hoặc cần chữa bệnh, giống như một loại thuốc – thực phẩm chứ người khỏe mạnh ít để ý đến, vì vị không ngon, chỉ có mỗi trà và con nấm.
Trong một chuyến đi Nhật Bản, khoảng năm 2018, Thanh Việt bắt gặp sản phẩm trà Kombucha được bày bán và sử dụng nhiều. Chị đã tò mò mua thử về dùng và cùng với người thầy của mình là Giáo sư Lê Đình Phái tìm hiểu, phân tích sản phẩm trà đó. Giáo sư, Tiến sĩ khoa học Hóa Sinh Lê Đình Phái hiện đang nghiên cứu về công nghệ thực phẩm ở Đức, đã cho cô học trò của mình biết về những tác dụng của Kombucha đối với sức khỏe, đặc biệt đối với hệ tiêu hóa của con người như thúc đẩy tiêu hóa, nhiều enzyme, tăng cường sức đề kháng....
“Em nên đi sâu vào nghiên cứu sản phẩm này, rất có lợi cho sức khỏe” – lời khuyên của Giáo sư, sau này cũng là người đồng hành trong phòng nghiên cứu riêng dành cho các nhà máy sản xuất của chị, đã như một cú hích đưa Việt đến với Kombucha cùng các sản phẩm đồ uống từ Kombucha.
“Ở Việt Nam, tôi cũng từng nghe đến con nấm scoby, trà Kombucha, nhưng mới chỉ dưới dạng nuôi tự phát trong bếp, chủ yếu dùng làm sữa chua và trà uống nhưng cũng không dễ uống, vì khó có thể át được vị chua gắt đặc trưng của giấm”, Việt nói.
Những bước đi đầu tiên, lại trong một ngành có quá nhiều khó khăn như công nghệ thực phẩm không hề dễ dàng. Điều này đòi hỏi Việt luôn phải tìm tòi, thử nghiệm.
Từ những năm 2000, chị đã cùng những người bạn của mình thành lập công ty hoạt động trong lĩnh vực thương mại và dịch vụ, rồi đầu tư mở nhà máy sản xuất phân bón hữu cơ (phân trùn quế) và chuỗi thực phẩm sạch tại Hà Nội. Trước khi đến với Kombucha, Việt từng sản xuất thành công Cider, một loại nước hoa quả lên men. Hương vị cuốn hút và dễ uống, độ cồn thấp của Cider được đánh giá là một thức uống phù hợp cho các buổi tiệc lịch sự, trang trọng thay vì các đồ uống bia, rượu có nồng độ cồn mạnh khác. Sản phẩm này nhanh chóng được thị trường đón nhận.
“Trà Kombucha là một loại trà lên men từ con nấm thủy sâm–nấm scoby. Tôi thường nói vui rằng: Nuôi nấm scoby không khác gì chăm con mọn. Thực sự như vậy, bởi trong quá trình lên men, chỉ cần một đồ dùng dụng cụ không bảo đảm, hay chỉ dính một chút hóa chất thôi, là con nấm sẽ bị hỏng”, Thanh Việt kể lại quá trình làm những sản phẩm đầu tiên của mình.
Ban đầu cũng là nuôi nấm trong bình thủy tinh, như những con nấm trong các gian bếp của các bà nội trợ, nhưng với quy cách và tiêu chuẩn của sản xuất công nghiệp.
Những ngày đầu nuôi nấm tạo con giấm làm trà là những ngày khó có thể quên đối với Thanh Việt. Năm 2020 khi Vgreen giới thiệu sản phẩm trà Kombucha vị nguyên bản đầu tiên, ai cũng phản hồi là chua, khó uống. Khi đã dùng quen sản phẩm bây giờ, khó ai có thể tin rằng, Kombucha lúc đầu làm ra chỉ có đổ đi, cho không ai uống. Bởi vì hương vị ban đầu của trà lên men nhiều axit hữu cơ nên có vị chua khé.
Sau đó, Thanh Việt cùng ê-kíp đã mày mò tìm cách hãm men cho bớt chua, đồng thời thử nghiệm kết hợp trà với các loại trái cây của Việt Nam, thêm một số gia giảm để hương vị dễ uống hơn. Mùa nào thức nấy, mùa vải có trà Kombucha vải thiều Bắc Giang, mùa dâu có trà Kombucha dâu tằm, rồi xoài Sơn La, thanh long Bình Thuận… những loại trái cây vùng miền được đưa vào sản phẩm.
Mất 2 năm nghiên cứu, thử nghiệm, điều chỉnh, các loại trà Kombucha của Vgreen, thương hiệu mà chị gây dựng, mới được như hiện nay. Dòng trà Kombucha hoa quả tươi (Chill Kombucha) đến nay đã có ngót nghét 10 vị, đã trở thành một dòng sản phẩm được ưa chuộng nhất.
Mất 2 năm nghiên cứu, thử nghiệm, điều chỉnh, các loại trà Kombucha của Vgreen mới được như hiện nay.
Trà lên men kombucha sử dụng nguyên liệu là trà sạch của các hợp tác xã đã được tỉnh Thái Nguyên cấp chứng nhận OCOP, sau đó thu hái theo quy trình và ủ men scoby theo công thức độc quyền. Sản phẩm đã được Sở Khoa học và Công nghệ Thái Nguyên triển khai từ đề tài nghiên cứu cấp tỉnh "Nghiên cứu hoàn thiện quy trình công nghệ sản xuất, chế biến đồ uống giải khát lên men từ chè Thái Nguyên". Năm 2021, sản phẩm đã được trao định danh "Product of Thai Nguyen", góp phần lan tỏa thương hiệu, gia tăng giá trị kinh tế, nâng cao vị thế của trà Thái Nguyên ra thị trường trong và ngoài nước.
Đặc biệt, trà Kombucha vải chính là sản phẩm ra đời trong mùa dịch Covid-19, khi Bắc Giang ở trong tâm dịch, người nông dân lao đao vì không thể tiêu thụ được trái vải thiều. Thanh Việt đã đưa vào sản xuất trà Kombucha vải thiều hưởng ứng lời kêu gọi của các bộ, ngành chung tay ủng hộ Bắc Giang chống dịch Covid-19. Sản phẩm là sự kết hợp độc đáo giữa các đặc sản vùng miền: vải thiều Lục Ngạn (Bắc Giang) và trà Thái Nguyên.
Thanh Việt từng kinh doanh với những ngành nghề khác nhau, như sản xuất phân hữu cơ, nông sản sạch, chuỗi spa…, nhưng với Kombucha là cả một sự say mê kỳ lạ. Việt có thể ngồi nói cả ngày về Kombucha, về các sản phẩm cũng như mơ ước của mình chung quanh Kombucha. Cộng sự của Việt bảo, vài ngày lại thấy Việt khoe một sản phẩm mới nghĩ ra, mời mọi người “thẩm định” và quyết định đưa vào sản xuất rất nhanh.
Chung quanh trà Kombucha còn có các sản phẩm VKombucha Chill cho mọi khách hàng, VKombucha light cho trẻ nhỏ, bia gừng vàng, bia gừng hồng dành cho cả phụ nữ và nam giới, True Kombucha vị trà truyền thống với hương sen, nhài… Bia gừng rất được những khách hàng ăn chay ưa chuộng, bởi vị ngon, dễ uống và cũng khá lạ miệng. Những dòng sản phẩm mà Việt cùng ê kíp nghiên cứu và sản xuất ra, trước hết hướng tới đối tượng là phụ nữ và trẻ nhỏ, sau đó mở rộng cho mọi người.
Chị chia sẻ: “Tôi muốn sản xuất theo hướng medifood, cũng là một xu hướng tiêu dùng mà hiện nay mọi người đang nhắm tới, nhất là từ sau dịch”.
Càng nghiên cứu sâu về Kombucha, Thanh Việt càng say mê. Mong muốn của chị là tạo ra một “hệ sinh thái” từ Kombucha, với thực phẩm, mỹ phẩm, thậm chí cả chất tẩy rửa. Ngoài các loại trà, bia, cà phê…, Thanh Việt còn mày mò làm bánh Trung thu, thạch, trà sữa, sữa chua… từ Kombucha, vị đều rất ngon và lạ miệng, được nhiều người thích và hỏi mua, nhưng đây đều là những sản phẩm thử nghiệm mà nữ Tổng giám đốc trẻ dự định sẽ sớm đưa vào sản xuất, phục vụ nhu cầu của người tiêu dùng. Thanh Việt còn giới thiệu sản phẩm “bột rửa bát”, được làm từ men Kombucha, cám gạo và một số thành phần hữu cơ khác, dành cho các bà nội trợ.
Tôi muốn sản xuất theo hướng MEDIFOOD, cũng là một xu hướng tiêu dùng mà hiện nay mọi người đang nhắm tới, nhất là từ sau dịch.
- TRẦN THANH VIỆT -
Một trong những ấp ủ của Thanh Việt còn là mỹ phẩm từ Kombucha dành cho phụ nữ. “Tôi đã nghiên cứu và làm ra được kem dưỡng da từ Kombucha, sẽ sớm ra mắt. Các sản phẩm sẽ được giới thiệu dần đến khách hàng”.
Hiện tại Thanh Việt sở hữu 3 nhà máy nhỏ: ở Thái Nguyên là xử lý, sơ chế trà nguyên liệu, ở Vĩnh Phúc là ủ trà và ở Hà Nội là đóng gói. Thanh Việt cho biết, chị cũng đang hướng tới việc xuất khẩu sản phẩm, sau khi nhà máy lớn hoàn thiện.
Khởi nghiệp với nam giới vất vả một, thì phụ nữ vất vả gấp 10 lần. Người phụ nữ nào ngoài công việc cũng còn phải gánh vác trách nhiệm với gia đình, con cái. “Nhưng tôi rất may mắn vì đã có gia đình hỗ trợ phía sau, giúp tôi mọi chuyện để tôi có thể toàn tâm toàn ý tập trung cho việc sản xuất và kinh doanh”, Thanh Việt chia sẻ.
Cùng với việc nghiên cứu, sáng tạo thêm những dòng sản phẩm sạch, xanh từ nông sản Việt, nữ doanh nhân còn tham gia tích cực trong nhiều hoạt động xã hội như chuỗi hoạt động "Hành trình yêu thương - Tăng cường sức đề kháng" trao tặng hơn 2.000 chai trà Kombucha đến các khu cách ly của tỉnh Bắc Giang và Thái Nguyên, nhiều năm đồng hành cùng các chương trình Tết về với trẻ em vùng cao Lũng Chinh - Mèo Vạc; Tết ấm vùng cao; Hơi ấm mùa đông; Ủng hộ đồng bào miền trung vượt qua bão lũ; Xuân tình nguyện - Tết sẻ chia; Tri ân người trở về từ chiến trường & Xoa dịu nỗi đau da cam. Chị cũng đã 10 năm liên tục đồng hành cùng các chương trình từ thiện tại khoa thận, bệnh viện Bạch Mai.
Vgreen và chị Trần Thanh Việt cũng tham gia các chương trình cộng đồng ý nghĩa dành cho trẻ em như: Tài trợ đồ uống cho Giải golf từ thiện thường niên Vì trẻ em Việt Nam do Báo Đầu tư tổ chức; tham gia gian hàng gây quỹ chương trình Mottainai ủng hộ trẻ em là nạn nhân của tai nạn giao thông và mồ côi do dịch Covid-19 do báo Phụ nữ Việt Nam tổ chức…
Bạn bè và người thân từng rất nhiều lần khuyên tôi không cần phải quá vất vả đến như vậy. Với những gì gây dựng đã gây dựng được, tôi hoàn toàn có thể yên tâm nghỉ hưu an nhàn ngay tại thời điểm này, khi mới ngoài 40 tuổi. Song với tôi, đây là thời điểm tôi làm việc sung sức, nhiệt huyết nhất. Vì tôi có Vgreen-đứa con tinh thần mà tôi đang dành gần như toàn bộ trí tuệ tâm sức của mình vào để phát triển. Đó là động lực để tôi quyết định khởi nghiệp một lần nữa với mong muốn mang lại những giá trị về sức khỏe, nâng cao tầm vóc của nông sản Việt Nam.
Ngày xuất bản: 9/3/2023
Nội dung: TUYẾT LOAN
Trình bày mỹ thuật: NGỌC DIỆP