"Ánh sáng là khởi nguồn của sự sống"
điều này đặc biệt đúng trong ngành nhãn khoa, nơi mỗi ca phẫu thuật không đơn thuần là y khoa, mà là một cuộc hội ngộ giữa ánh sáng và cuộc sống.
Từ ánh sáng...
...đến tầm nhìn
PGS.TS.BSCC Cung Hồng Sơn
là một trong những chuyên gia nhãn khoa hàng đầu tại Việt Nam. Ông từng giữ các chức vụ quan trọng như Phó Giám đốc Bệnh viện Mắt Trung ương và Giám đốc Trung tâm Đào tạo và Chỉ đạo Tuyến tại bệnh viện này, đồng thời từng là Trưởng Khoa Đáy Mắt – Màng bò đào (nay là Khoa Dịch kính – Võng mạc) và Nguyên Phó Chủ tịch Hội Thầy Thuốc Trẻ Việt Nam.
Ông đã trực tiếp thực hiện hơn 120.000 ca mổ tật khúc xạ, 130.000 ca mổ Phaco, cùng 25.000 ca liên quan đến dịch kính – võng mạc, ngoài ra còn tiến hành hàng nghìn ca phẫu thuật glaucoma, thẩm mỹ mắt và các phương thức khác.
Với sự cống hiến của mình, ông được vinh danh là phẫu thuật viên đầu tiên trên thế giới mổ 6.000 ca cận – loạn thị theo phương pháp CLEAR, và nhận giải thưởng Ziemer (Thụy Sĩ) vào tháng 1 năm 2023.
Ngoài hoạt động chuyên môn, ông còn có nhiều đóng góp vì cộng đồng: thực hiện hàng nghìn ca mổ miễn phí đục thủy tinh thể cho Bà mẹ Việt Nam Anh hùng, thương binh, gia đình liệt sĩ và người nghèo tại nhiều tỉnh thành trên cả nước, thông qua quỹ từ thiện mình sáng lập.
Gần nhất, PGS. TS. BSCC Cung Hồng Sơn – đồng thời là Chủ tịch Hội đồng Quản trị Hệ thống Bệnh viện Mắt Hồng Sơn – đã được trao danh hiệu Giáo sư danh dự (Honorary Professor) bởi Trường Đại học quốc tế Mỹ (International American University), một sự vinh danh quốc tế ghi nhận những đóng góp to lớn của ông trong lĩnh vực nhãn khoa, đào tạo và nghiên cứu y học.
Hương Trang: Thưa PGS, trước hết xin được chúc mừng ông với danh hiệu Giáo sư danh dự từ một trường Đại học quốc tế uy tín. Cảm xúc của ông như thế nào khi được vinh danh trong một dịp long trọng và đầy ý nghĩa như vậy?
PGS.TS Cung Hồng Sơn: Thành công của tôi nhờ rất nhiều từ sự giúp đỡ của các thầy, cô, các anh/chị/bạn đồng nghiệp. Đặc biệt, tôi phải nhắc đến sự hỗ trợ từ GS.TS Nguyễn Trọng Nhân, trước đây là Viện trưởng Viện Mắt Trung ương, sau này thầy lên làm Bộ trưởng Bộ Y tế; hay GS.TS Tôn Thị Kim Thanh - trước đây là Giám đốc Bệnh viện Mặt Trung ương. Tôi thấy con đường của mình may mắn một phần cũng là vì có sự giúp đỡ. Thí dụ như những tổ chức quốc tế ở nước ngoài, vốn dĩ chẳng phải thân quen, nhưng họ quý mến mình vì tinh thần hiếu học, cho mình học bổng đi học các nơi trên thế giới.
Chính vì vậy, khi về Việt Nam, tôi cũng luôn luôn mong mỏi được giúp những người khác, như một cách cảm tạ những người đã ban ơn cho mình. Nếu có thể giúp được ai mình sẽ cố gắng hết sức để giúp.
Hương Trang: Danh hiệu này không chỉ ghi nhận những đóng góp y khoa, mà còn phản ánh một hành trình dài đầy nỗ lực, từ điều trị, quản lý, đào tạo đến hợp tác quốc tế. Nhìn lại quãng đường ấy, đâu là điều khiến ông cảm thấy trân quý nhất ?
PGS.TS Cung Hồng Sơn: Trong quá trình làm việc, tôi mong muốn được tham gia công việc từ thiện ở khắp nơi. Tôi thường xuyên đi mổ từ thiện ở nhiều tỉnh thành như: Thanh Hóa, Lào Cai, Yên Bái,... hầu như hết các tỉnh ở miền Bắc. Hiện nay ở bệnh viện mắt Hồng Sơn, tôi cũng thường tổ chức mổ từ thiện cho những ca bệnh bị đục thủy tinh thể, với đối tượng là các bà mẹ Việt Nam anh hùng, thương binh, gia đình liệt sĩ trên toàn quốc,... Cùng với đó là những ca bệnh của đồng bào dân tộc miền núi (Cao Bằng) và những gia đình có hoàn cảnh khó khăn (trên địa bàn Hà Nội, cũng như tại huyện Mỹ Lộc, tỉnh Nam Định và huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An). Điều này đã được thực hiện xuyên suốt hơn bốn năm nay và hoàn toàn miễn phí.
Tôi luôn luôn mong mỏi được giúp những người khác, như một cách cảm tạ những người đã ban ơn cho mình!
Hương Trang: Nhãn khoa là một lĩnh vực đặc biệt. Có lẽ không có nhiều chuyên ngành y tế nào mà tác động lại rõ ràng và “thức tỉnh” đến vậy, khi một người bệnh bước ra khỏi phòng mổ và lần đầu tiên nhìn thấy ánh sáng sau thời gian dài chìm trong bóng tối. Điều đó có từng khiến ông thay đổi suy nghĩ về sứ mệnh của một bác sĩ?
PGS.TS Cung Hồng Sơn: Dù đã mổ bao nhiêu năm, tôi vẫn ấn tượng với hình ảnh những bệnh nhân bị đục thủy tinh thể, vừa trên bàn mổ xuống là họ có thể nhìn thấy ngay, rất vui mừng. Bản thân tôi là một người đã từng thực hiện thủ thuật mổ mắt, mổ mắt cận thôi. Thế nhưng mà sau khoảng thời gian mà chúng ta trải qua rất nhiều những cái khó khăn khi mà chúng ta đeo kính thì khi mà được tháo kính một cái là tôi hay nói với bạn nó như là bước sang một trang mới của cuộc đời. Chúng ta đi đâu, thậm chí là đi xe máy hay là thực hiện những cái hoạt động trong cuộc sống hàng ngày, nó không gặp quá nhiều những khó khăn nữa và đối với những người như chúng ta thì đó đã là một cảm giác rất là tuyệt vời rồi, chưa nói đến việc là những bệnh nhân họ trước đó, thậm chí là chưa từng nhìn thấy hoặc đã nhìn thấy.
Tôi có một mong muốn là được để lại điều gì đó cho đời...
MC Hương Trang:
Từ bác sĩ điều trị đến vai trò nhà quản trị, rồi chủ tịch bệnh viện mắt tư nhân, đó là hành trình không hề dễ dàng. Động lực nào khiến ông dấn thân và quyết tâm xây dựng mô hình y tế tư nhân hiện đại, nhân văn như vậy?
PGS.TS Cung Hồng Sơn: Trong quá trình làm việc, tôi nghĩ để đem lại dấu ấn mãi mãi cho sau này, mình nên phát triển một hệ thống viện mắt tư nhân để có thể để lại được cho đời sau và cũng là để giúp ích cho xã hội, đem lại sức khỏe, ánh sáng cho mọi người.
Chính vì vậy, tôi đã cố gắng phát triển một hệ thống bệnh viện mắt, ngoài bệnh viện mắt Hồng Sơn ở Hà Nội (709 Giải Phóng) đã triển khai, thì còn mở thêm một bệnh viện mắt quốc tế Hồng Sơn ở tại TPHCM (40 Út Tịch, Tân Bình). Cùng với đó, sau này chúng tôi dự kiến sẽ triển khai ở các tỉnh thành lớn khác trên cả nước, làm sao để mình có thể giúp ích được nhiều cho xã hội hơn.
Hương Trang: Ông nghĩ sao về vai trò của y tế tư nhân trong việc chia sẻ gánh nặng với hệ thống công lập và nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cộng đồng?
PGS.TS Cung Hồng Sơn: Trong những năm gần đây, Đảng và Chính phủ đã định hướng phát triển nền kinh tư nhân, để giảm gánh nặng cho các bệnh viện công lập. Bệnh viện công lập đã có những khoảng thời gian bị quá tải, từ đó bệnh viện tư nhân bắt đầu phát triển để giảm thiểu sự quá tải này. Tôi cũng mong muốn được đóng góp một phần nhỏ của mình trong đó. Ở tại bệnh viện mắt Hồng Sơn, nhiều hạng mục còn có chi phí thấp hơn bệnh viện công lập, nên lượng bệnh nhân là không hề nhỏ. Một ngày tôi mổ trung bình khoảng 30-50 ca.
Tôi nghĩ rằng mỗi bệnh viện tư nhân phát triển đều có một mục đích khác nhau. Có những bệnh viện (bệnh viện quốc tế) nhắm vào người có thu nhập cao, tập trung lớn vào dịch vụ, nên chi phí thường rất cao. Còn lại, ai cũng nghĩ là là bệnh viện tư nhân đắt hơn, nhưng không phải bệnh viện nào cũng vậy, chẳng hạn như mô hình tôi đang hướng tới. Tôi nghĩ rằng, nếu cố gắng đi theo hướng chi phí cao mà không có mũi nhọn mạnh, cũng sẽ dần dần sẽ bị loại bỏ.
MC Hương Trang: Thưa PGS, cùng với vai trò quản lý và điều trị, ông còn rất chú trọng tới việc hợp tác quốc tế. Theo ông, việc Việt Nam hội nhập sâu vào mạng lưới y tế thế giới sẽ mang lại những cơ hội gì, đặc biệt trong lĩnh vực nhãn khoa?
PGS.TS Cung Hồng Sơn: Thực ra, tất cả mọi lĩnh vực có thể giúp đất nước phát triển, thì đều cần có hội nhập quốc tế. Bởi muốn máy móc phát triển tốt, không phải chỉ phụ thuộc vào con người. Con người suy nghĩ đã tốt rồi, nhưng muốn phát triển tốt hơn thì phải có máy móc hiện đại. Phải có hội nhập quốc tế để tiếp xúc, mua bán trang thiết bị, không chỉ vậy, còn phải "nhập khẩu" cả kỹ thuật nước ngoài. Đó là việc mà bất kỳ ngành nào cũng đều phải có. Hội nhập quốc tế rất quan trọng, muốn phát triển được thì phải hội nhập để hỗ trợ đưa các chuyên gia nước ngoài kết hợp khoa học kĩ thuật mới về Việt Nam.
Có một điều khá hạn chế là Việt Nam mình từ trước đến nay vẫn bị rào cản ngôn ngữ, ra nước ngoài thấy người ta nói tiếng Tây là bắt đầu sợ, không tiếp xúc, và thấy Tây giỏi quá! Nhưng khi tôi ở nước ngoài nhiều, tôi nhận ra rằng người Việt Nam mình có nhiều phẩm chất tốt, nếu phấn đấu tốt thì cũng chẳng thua kém gì ai cả.
Càng đi nhiều nơi, tôi càng nhận ra rằng người Việt Nam mình có nhiều phẩm chất tuyệt vời, nếu phấn đấu tốt thì cũng chẳng thua kém gì ai cả!
Hương Trang: Nếu được gửi một thông điệp tới thế hệ bác sĩ trẻ hôm nay, những người sẽ tiếp bước mình trong tương lai, ông sẽ nói gì?
PGS.TS Cung Hồng Sơn: Tôi muốn nói rằng chúng ta không bao giờ nên dừng lại, nghĩ là kiến thức hay kỹ thuật của mình đã tuyệt hảo rồi và dừng lại ở vị trí đấy. Mình phải luôn đào sâu suy nghĩ, bởi ngọn núi này cao thì có ngọn núi khác cao hơn, mình còn phải tiếp tục trèo để chinh phục. Đó là điều khiến cho xã hội ngày càng phát triển, không bao giờ dừng lại ở mức độ nào đó hay chỉ đóng gói trong một lĩnh vực nghiên cứu nào.
Bên cạnh đó, chúng ta cần thực hành rất nhiều, thậm chí là phải thực hành hằng ngày. Chẳng hạn, khi thực hiện một ca mổ, chúng ta sẽ nhận ra nó có gì khác so với ngày hôm qua. Hay tư duy về việc, trong tất cả những ca mổ của hôm nay thì ca mổ nào khiến chúng ta hài lòng nhất và ca mổ nào thì chưa, lý do tại sao? Tôi nghĩ khi bác sĩ đã có những sự so sánh đó, cộng thêm những trăn trở, suy nghĩ để mong muốn kỹ thuật của mình ngày một cải thiện hơn nữa, thì chắc chắn sẽ tạo ra những thành quả tốt.
Để những thế hệ sau sẽ có được tầm nhìn, khát vọng kiến tạo nên một xã hội tốt đẹp hơn, tôi nghĩ rằng bất kỳ trong lĩnh vực gì, trước mắt phải luôn nỗ lực học hỏi và cố gắng cho mình ngày càng tốt hơn. Chúng ta cần có một hoài bão cho mình, cho tương lai. Một điều không thể thiếu nữa, đó là phải sống làm người tốt, xây dựng mình là con người tử tế, lương thiện. Chỉ có làm người tốt thì mọi điều tốt đẹp mới đến với mình, mới có thành công bền vững.
Hương Trang: Một ánh sáng có thể khơi dậy cả bầu trời hy vọng. PGS.TS.BSCC Cung Hồng Sơn đã thắp lên cái nhìn rộng hơn về tương lai ngành y: Nơi ánh sáng không chỉ đến từ đôi mắt sáng, mà còn đến từ tầm nhìn nhân ái, hệ thống y tế biết yêu thương và chia sẻ. Xin cảm ơn ông vì những chia sẻ sâu sắc và truyền cảm hứng. Và xin chúc cho hành trình sắp tới của ông sẽ tiếp tục là hành trình của niềm tin, của tri thức và sự tử tế, ba điều không thể thiếu trong bất kỳ hệ sinh thái y tế chất lượng nào!
- Ngày xuất bản: 9/2025
- Tổ chức sản xuất: Khánh Sơn
- Nội dung: Mai Huyên - Đỗ Bảo - Hương Trang
- Trình bày: Hương Trang
- Hình ảnh: Ngọc Bách - Tiến Anh
Built with Shorthand