Singapore và chiến lược "sống chung với Covid-19"

Chuyên đề: Chiến lược chống dịch Covid-19 nào đối phó "bão Delta"? cung cấp góc nhìn đa chiều về sự điều chỉnh, thay đổi chiến lược chống dịch trên thế giới, ngay cả ở những nơi từng là “hình mẫu” trong giai đoạn đầu.
Chiến lược "sống chung với Covid-19" được Thủ tướng Lý Hiển Long công bố ngày 31/5 đang dần hiện thực hóa tại đảo quốc Sư tử khi cuối tháng 8, độ phủ vaccine đã đạt 80% dân số. Singapore đang triển khai lộ trình mở cửa trở lại trong bối cảnh Delta đã trở thành biến thể chủ đạo của dịch Covid-19.
Trở lại với bối cảnh Singapore khi biến thể Delta xuất hiện tại đây, đó là vào cuối tháng 4, đầu tháng 5/2021, khi tình hình dịch bệnh Covid-19 ở nhiều nước xấu đi, các biến thể mới của virus gây bệnh đang xuất hiện ở Nam Á và Đông Nam Á.
Ngày 23/4, Singapore đã áp dụng dừng nhập cảnh hoặc quá cảnh với người có thẻ cư trú dài hạn và du khách đến từ Ấn Độ, nơi dịch Covid-19 với biến thể Delta đang hoành hành. Tiếp đó, từ 8/5, thời gian cách ly bắt buộc đối với người nhập cảnh từ hầu hết các nước được tăng lên 21 ngày. Đồng thời, Singapore cũng thắt chặt hơn một số biện pháp giãn cách xã hội trong nước.
Tuy nhiên, biến thể Delta vẫn xâm nhập đảo quốc này. Ngày 4/5, Bộ Y tế Singapore cho biết, hiện đã ghi nhận 7 ca mắc Covid-19 biến thể Delta. Tới hết tháng 5, con số này là 550. Đầu tháng 6, Bộ Y tế Singapore công bố dữ liệu cho thấy Delta là biến thể phổ biến nhất trong số các biến thể đáng lo ngại tại nước này.
Sau thời gian khá dài kiềm chế tốt dịch bệnh, tới tháng 5/2021, tình hình tại Singapore trở nên diễn biến khó lường với số ca lây nhiễm trong cộng đồng cao và nhiều ca không rõ nguồn lây. Sân bay Changi đã trở thành ổ dịch Covid-19 lớn nhất nước cùng với 12 ổ dịch khác.
Biến thể Delta đã thổi bay nỗ lực mở cửa trở lại của Singapore thời điểm đó: Ngày 17/5, Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) thông báo hủy cuộc họp thường niên dự kiến diễn ra tại Singapore vào tháng 8. Viện Nghiên cứu chiến lược quốc tế (IISS) ngày 20/5 cũng thông báo hủy Đối thoại Shangri-La 2021 dự kiến tổ chức tại đảo quốc này đầu tháng 6.

Những người đeo khẩu trang và mặc đồ bảo hộ tại sân bay Changi.
Những người đeo khẩu trang và mặc đồ bảo hộ tại sân bay Changi.

Bệnh viện Tan Tock Seng nơi trở thành ổ dịch Covid-19 tại Singapore hồi tháng 5/2021.
Bệnh viện Tan Tock Seng nơi trở thành ổ dịch Covid-19 tại Singapore hồi tháng 5/2021.

Nhà hàng tại Singapore đóng cửa để hạn chế dịch Covid-19 bùng phát.
Nhà hàng tại Singapore đóng cửa để hạn chế dịch Covid-19 bùng phát.

Người dân làm các thủ tục kiểm tra Covid-19 tại Singapore.
Người dân làm các thủ tục kiểm tra Covid-19 tại Singapore.

Marina Bay Sands được thắp sáng để tri ân các nhân viên y tế và những người ở nhà nhằm hạn chế sự lây lan của Covid-19 hồi tháng 4 /2020.
Marina Bay Sands được thắp sáng để tri ân các nhân viên y tế và những người ở nhà nhằm hạn chế sự lây lan của Covid-19 hồi tháng 4 /2020.
Ngày 31/5 Thủ tướng Lý Hiển Long đã có bài phát biểu quan trọng, công bố chiến lược chống dịch mới của Singapore với kịch bản sống chung với Covid-19 trong "trạng thái bình thường mới".

Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long.
Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long.
“Một ngày nào đó đại dịch toàn cầu này sẽ lắng xuống nhưng tôi không mong đợi Covid-19 sẽ biến mất. Nó sẽ ở lại với loài người và trở thành một căn bệnh đặc hữu. Virus này sẽ tiếp tục hiện hữu với người dân toàn cầu trong nhiều năm tới” - Thủ tướng Lý Hiển Long nói trong bài phát biểu quan trọng ngày 31/5.
Trọng tâm chiến lược chống dịch mới của Singapore trong giai đoạn Delta vẫn là xét nghiệm, truy vết và vaccine, nhưng phải nhanh hơn và quy mô rộng hơn.

Nhân viên y tế sử dụng robot SwabBot do Singapore chế tạo để xét nghiệm Covid-19.
Nhân viên y tế sử dụng robot SwabBot do Singapore chế tạo để xét nghiệm Covid-19.
Theo đó với xét nghiệm, bên cạnh tiêu chuẩn vàng là xét nghiệm chuỗi Polyme PCR, Singapore sẽ triển khai nhiều công nghệ xét nghiệm nhanh và thuận tiện hơn như ART, xét nghiệm qua hơi thở và tiến tới là các bộ kit được bán sẵn để người dân tự làm xét nghiệm. Điểm thay đổi căn bản là việc xét nghiệm sẽ được tiến hành thường xuyên hơn ở tất cả các môi trường, lĩnh vực chứ không chỉ ở những nơi hay đối tượng có nguy cơ cao.
Singapore đã biến xét nghiệm Covid-19 thành công cụ để sàng lọc những người muốn vào các tòa nhà văn phòng, trung tâm thương mại, trường học, hoặc nhiều khu vực khác thay vì đưa đi cách ly tập trung. Việc cập nhật số ca lây nhiễm hàng ngày cũng sẽ không còn được chú trọng, thay vào đó sẽ tập trung hơn vào kết quả điều trị, như có có bao nhiêu bệnh nhân bị ốm nặng và cần được chăm sóc đặc biệt.

Các nhân viên văn phòng tại Singapore quét QR code để vào tòa nhà.
Các nhân viên văn phòng tại Singapore quét QR code để vào tòa nhà.
Để truy vết nhanh hơn và rộng hơn, Singapore tiếp tục hoàn thiện với hai công nghệ cơ bản là Tracegother giúp nhận diện và cách ly các trường hợp tiếp xúc gần ca dương tính trong vài giờ và công nghệ SafeEntry có thể nhận diện hàng ngàn người đi đến cùng địa điểm và thông báo kịp thời khi có ca lây nhiễm xảy ra. Singapore cũng tiến hành cách ly rộng hơn các ca tiếp xúc gần, không chỉ cách ly bản thân người tiếp xúc mà cả người nhà của họ.
Với chiến lược vaccine, Singapore giờ đây không chỉ tăng tốc mà còn chuyển hướng ưu tiên làm sao để càng có nhiều người được bảo vệ càng tốt. Theo đó, khoảng cách giữa hai mũi tiêm từ 3-4 tuần được tăng lên 6-8 tuần nhằm tăng số người được bảo vệ với ít nhất 1 liều vaccine.
Hai nhóm đối tượng mà chiến lược vaccine dành ưu tiên hơn là trẻ em trên 12 tuổi và người cao tuổi. Theo đó, Singapore phê chuẩn việc sử dụng vaccine Pfizer/BioNTech cho trẻ từ 12-15 tuổi và tổ chức các đội tiêm chủng lưu động để người dân, nhất là người cao tuổi, dễ dàng tiếp cận với các dịch vụ tiêm chủng hơn.

Thủ tướng Lý Hiển Long tiêm mũi vaccine đầu tiên ngày 8/01/2021. Ảnh: Bộ Thông tin và Truyền thông Singapore
Thủ tướng Lý Hiển Long tiêm mũi vaccine đầu tiên ngày 8/01/2021. Ảnh: Bộ Thông tin và Truyền thông Singapore
Người dân được khuyến khích đi tiêm chủng với nhiều chiến dịch tuyên truyền khác nhau. Trang chủ của Bộ Y tế Singapore đăng tải phát biểu của Thủ tướng Lý Hiển Long đánh giá vaccine an toàn và khuyên công dân của đảo quốc, nhất là công dân cao tuổi, nên đi tiêm chủng càng sớm càng tốt. Bản thân ông đã tiêm vaccine mũi đầu tiên ngày 8/1/2021 và vị Thủ tướng 68 tuổi này là thành viên nội các đầu tiên của Singapore đi tiêm khi nước này chuẩn bị khởi động chương trình tiêm chủng mở rộng.

Mở cửa thành công trở lại không phải là một sự kiện mà đó là cả một quá trình.
Mở cửa thành công trở lại không phải là một sự kiện mà đó là cả một quá trình.

Tháng 7/2021 tại Singapore có một đợt bùng phát dịch nhưng vẫn trong tầm kiểm soát.
Tháng 7/2021 tại Singapore có một đợt bùng phát dịch nhưng vẫn trong tầm kiểm soát.
Quá trình trở lại của nền kinh tế Singapore bị làm chậm lại bởi đợt bùng phát dịch Covid-19 hồi tháng 7 với phần lớn số ca mắc nhiễm biến thể Delta. Tuy nhiên, tình hình vẫn nằm trong tầm kiểm soát nhờ việc nước này đã thực hiện chiến dịch tiêm chủng từ sớm và khắc phục kịp thời một số thiếu sót trong phòng chống dịch. Do đó, thay vì phải áp dụng siết chặt các hạn chế xã hội từ ngày 22/7 đến 18/8 như dự kiến, Singapore đã dần gỡ bỏ một số hạn chế trước thời hạn trên.
Ngày 6/8, qua theo dõi tình hình điều trị và dự kiến tỷ lệ tiêm chủng sẽ đạt 70% vào ngày 10/8, Singapore công bố lộ trình bắt đầu mở cửa nền kinh tế theo “4 giai đoạn” và chấp nhận “sống chung” với Covid-19, dù tỷ lệ nhiễm hay tử vong có thể gia tăng.

Dữ liệu cho thấy các nhóm tuổi đều đạt tỷ lệ phủ vaccine cao.
Dữ liệu cho thấy các nhóm tuổi đều đạt tỷ lệ phủ vaccine cao.
Theo đó, Singapore bắt đầu giai đoạn 1 từ ngày 10/8, được gọi là “giai đoạn chuẩn bị”, với ưu tiên nới lỏng hạn chế cho nhóm người đã tiêm đủ liều vaccine, xem xét thiết lập làn đi lại cho đối tượng này để cho phép nhập cảnh và bãi bỏ yêu cầu cách ly với một số quốc gia.
Giai đoạn chuẩn bị sẽ kéo dài gần 1 tháng, và tới đầu tháng 9, khi độ phủ tiêm chủng đạt 80%, Singapore sẽ bước vào “Giai đoạn chuyển tiếp A” và sẽ tăng số người tham gia các sự kiện, mở cửa đường biên giới hơn nữa. Nếu thuận lợi, Singapore sẽ bước vào “Giai đoạn chuyển tiếp B” và kế tiếp là giai đoạn cuối cùng là trở thành “Quốc gia kiên cường trước dịch Covid-19”.
Tới nay, chiến lược "sống chung với Covid-19" đã đạt được những kết quả bước đầu khả quan.
Ngày 29/8, Bộ Y tế Singapore thông báo 80% dân số đã tiêm đủ liều vaccine phòng Covid-19 và 83% dân số đã tiêm ít nhất một liều vaccine. Theo số liệu của Reuters, đảo quốc này nằm trong top 10 quốc gia có tỷ lệ dân số tiêm vaccine cao nhất thế giới.

Tỷ lệ mắc bệnh nặng hoặc tử vong ở những người chưa được tiêm chủng là 9,2%, trong khi tỷ lệ này ở những người đã tiêm chủng đầy đủ chỉ là 1,3%. Số liệu theo dõi bệnh nhân từ 1 - 28/8 được Bộ Y tế Singapore công bố ngày 29/8/2021.
Tỷ lệ mắc bệnh nặng hoặc tử vong ở những người chưa được tiêm chủng là 9,2%, trong khi tỷ lệ này ở những người đã tiêm chủng đầy đủ chỉ là 1,3%. Số liệu theo dõi bệnh nhân từ 1 - 28/8 được Bộ Y tế Singapore công bố ngày 29/8/2021.
Bộ Y tế Singapore cũng cho biết, có bằng chứng cho thấy hầu hết những người đã được tiêm vaccine đầy đủ đều không mắc bệnh nghiêm trọng nếu nhiễm Covid-19, trừ khi họ đã có bệnh nền. Theo số liệu của Worldometers đến ngày 2/9, Singapore ghi nhận 67.991 ca mắc Covid-19, trong đó có 55 ca tử vong, là một trong những nước có tỷ lệ tử vong/số ca mắc do Covid-19 thấp nhất trên thế giới.

Sau hơn 1 năm suy thoái kinh tế, số liệu của Bộ Thương mại Singapore công bố ngày 14/7 cho thấy Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của nước này trong quý II/2021 tăng 14,3% so với cùng kỳ năm ngoái và đó là cơ sở để chính phủ nâng mức dự báo tăng trưởng kinh tế cả năm.
The Fortune dẫn lời James Crabtree, Giám đốc điều hành của Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (IISS), nơi tổ chức Đối thoại Shangri-La, cho biết ông thực sự lạc quan rằng những sự kiện trực tiếp lớn như Đối thoại Shangri-La sẽ trở lại vào nửa cuối năm nay. Ông cho rằng chính phủ Singapore hiểu tình hình và họ phải nỗ lực để mở cửa trở lại. Theo ông: “Vaccine không phải là viên đạn thần kỳ, nhưng là chìa khóa để mở ra cơ hội này”.
Cũng theo bài viết trên, Steve Cochrane, nhà kinh tế trưởng của APAC tại Moody’s Analytics Singapore cho rằng: “Những quốc gia có cách tiếp cận hợp lý, có tính toán, sẽ đi trước”.

Đeo khẩu trang vẫn là quy định bắt buộc tại Singapore.
Đeo khẩu trang vẫn là quy định bắt buộc tại Singapore.

Singapore hiện nằm trong top 10 quốc gia có tỷ lệ toàn dân tiêm vaccine cao nhất thế giới.
Singapore hiện nằm trong top 10 quốc gia có tỷ lệ toàn dân tiêm vaccine cao nhất thế giới.

Kinh tế Singapore cho thấy tín hiệu hồi phục lạc quan khi tổng sản phẩm quốc nội trong quý II/2021 tăng 14,3%.
Kinh tế Singapore cho thấy tín hiệu hồi phục lạc quan khi tổng sản phẩm quốc nội trong quý II/2021 tăng 14,3%.
Có thể nói, bằng cách thay đổi phương pháp tiếp cận từ chiến lược “không Covid-19” như trước đây sang “hồi phục giữa dịch bệnh”, Singapore đang tạo ra sự khác biệt lớn với hầu hết các láng giềng trong khu vực.
Mở cửa thành công trở lại không phải là một sự kiện mà đó là cả một quá trình thực hiện mục tiêu dài hạn có điều chỉnh thận trọng cho phù hợp với tình hình thực tế.
Là một trong những nước có tỷ lệ tiêm chủng cao nhất thế giới, Singapore có thể sẽ là nước đầu tiên cho thấy chiến lược "sống chung với Covid-19" có hợp lý hay không.

Tổ chức sản xuất: VIỆT ANH
Thực hiện: DIỆU THU, HỒNG VÂN, PHAN ANH
Ảnh: Reuters, Nguồn tin và dữ liệu: website Bộ Y tế Singapore, website Chính phủ Singapore, Worldometers, Reuters, The Straits Times, The Fortune, TTXVN.