Khi quân ta còn bao vây Điện Biên Phủ, chưa đánh thẳng vào tập đoàn cứ điểm của giặc, có những chiến sĩ bộ đội vô cùng dũng cảm, đêm đêm vượt qua bao lần địch gác vào liên lạc với đồng bào ở các bản tập trung trong trận Mường Thanh.

Một chiến sĩ kể lại: Lòng đồng bào ở đây cũng như lòng đồng bào vùng sau lưng địch dưới xuôi ta. Lòng dân thương bộ đội không sao lường được. Có những bà cụ già người Thái trong Mường Thanh ôm lấy tôi khóc, hỏi thăm: “Các con ở ngoài rừng, các con ở vào đâu, các con có gì mà ăn không?”. Rồi cả nhà có một ống muối dấu trên gác bếp, bà cụ cứ bắt tôi mang ống muối đi. Tôi không nhận thì bà cụ lại bảo rằng: “Các con ở dưới xuôi lên, không có muối thì chịu làm sao được?”. Tôi hiểu muối là thứ quý giá nhất đối với đồng bào Tây Bắc. Tôi không làm thế nào để bà cụ hiểu được rằng chiến dịch năm nay đã hơn hẳn mọi năm rồi. Nhờ ơn nhân dân, nhờ ơn Chính phủ, lính ta năm nay rất là đầy đủ.

Nhờ ơn nhân dân, nhờ ơn Chính phủ, lính ta năm nay rất là đầy đủ.

Cũng như đồng bào trong Mường Thanh, có lẽ đồng bào ở nhà không tài nào ước lượng được những sự cố gắng lớn lao của mình đã đảm bảo cho chồng, con, anh, em mình ở mặt trận Điện Biên Phủ no đủ hơn mọi năm như thế nào. Kể thì anh bộ đội ở ngoài mặt trận còn cần được bồi dưỡng nhiều, song ít ra, trong suốt chiến dịch dài năm sáu tháng trời, các chiến sĩ của ta không hôm nào phải ăn dưới tiêu chuẩn là 8 lạng gạo một ngày.

Các chiến sĩ của ta ở Điện Biên Phủ đã ăn đủ các thứ gạo, nào gạo nếp béo ngọt của Tây Bắc, nào gạo to bụng của miền xuôi, nào gạo nhỏ hạt của trung du. Mỗi hạt gạo từ xa xôi lên đến đây là biết bao nhiêu sức dân, tình dân, cho nên anh nuôi ở đơn vị nào cũng khắc phục khó khăn thổi cho cơm ngon và dẻo. Đặc biệt rất ít khi chiến sĩ của ta phải ăn nắm. Cơm thì ăn với thịt tươi và thịt ướp, rau xanh và cả rau phơi khô nữa. Đỗ lạc, mắm kem làm cho canh ngọt. Đỗ xanh mọc ra giá, xay ra thành bột để làm đậu phụ. Hậu phương còn gửi ra tiền tuyến những bánh thuốc lào đượm khói quê hương và nhất là không biết bao nhiêu phong thư khen ngợi và thăm hỏi, mỗi lá thư ấy đối với chiến sĩ là hoa nở trong lòng. Đồng bào khắp nơi thật đã không từ một hy sinh cố gắng nào để cho anh bộ đội ngoài mặt trận đỡ phần gian khổ và thêm sức diệt thù.

Nhờ những cố gắng vượt mức của nhân dân ta trong những năm gần đây, bộ đội ta không những có cơm no, súng tốt, mà trong chiến dịch năm nay, đời chiến sĩ đã được nhiều phần dễ chịu hơn xưa. Mùa rét vừa qua, áo trấn thủ đã có tay dài. Anh bộ đội đã đủ giày vải đi, có bạt che mưa và giải nằm trong hầm đất. Song chúng ta cũng thấy rằng chúng ta còn phải cố gắng hơn nhiều. Chiến dịch càng to lớn đòi hỏi sức người không có hạn nào.

Các chiến sĩ của ta hy sinh không tiếc máu và mồ hôi. Đời chiến sĩ còn nhiều thiếu thốn thật, song các chiến sĩ hiểu rằng nước ta còn nghèo, dân ta còn vất vả, nên đã tỏ ra một tinh thần chịu đựng gian khổ không biết lấy gì mà ví được.

Tôi nhớ mãi những trận mưa rừng đầu mùa làm cho đời sống hầm hố càng thêm gian khổ. Anh chiến sĩ bảo tôi: “Mưa này ở dưới ta là mưa lúa, mưa khoai đấy. Ta ở trên này khổ nhưng đồng bào ta ở nhà vui là ta vui rồi”. Và mỗi anh chiến sĩ buộc giày vào ngang thắt lưng, lấy bạt và áo khô bọc vũ khí, tay vuốt nước mưa trên mặt, đi lên trong bùn ngập đến nửa giao thông hào.