Bối cảnh tình hình trên đặt ra yêu cầu, nhiệm vụ rất cao đối với toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Để tăng cường sức mạnh quốc phòng, bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong kỷ nguyên mới của dân tộc, cần thực hiện hiệu quả các giải pháp cơ bản sau:

Một là, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước đối với sự nghiệp quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc. Đây là vấn đề có tính nguyên tắc bảo đảm cho các hoạt động quân sự, quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc luôn giữ vững phương hướng chính trị, giai cấp, đồng thời là cơ sở để phát huy cao nhất sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc, của cả hệ thống chính trị, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại; tăng cường sức mạnh quân sự, quốc phòng bảo đảm thực hiện thắng lợi mục tiêu, tầm nhìn chiến lược của Đảng về xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Theo đó, cần tập trung nâng cao năng lực hoạch định, quán triệt và tổ chức thực hiện đồng bộ hiệu quả các chỉ thị, nghị quyết, kết luận, đề án, dự án về quân sự, quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc . Bám sát quan điểm, mục tiêu, phương châm, nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra, nhất là vấn đề bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa; kết hợp quốc phòng, an ninh với kinh tế, xã hội; kinh tế, xã hội với quốc phòng, an ninh, đối ngoại; xây dựng quân đội, dân quân tự vệ... để cụ thể hóa vào nghị quyết lãnh đạo nhiệm kỳ, hàng năm và các văn bản quy phạm pháp luật, phù hợp với đặc điểm tình hình, yêu cầu nhiệm vụ của từng ngành, lĩnh vực, địa phương, cơ quan, đơn vị.

Cùng với đó, tăng cường sự lãnh đạo, quản lý của Đảng, Nhà nước trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân gắn với nền an ninh nhân dân vững mạnh cả về tiềm lực, lực lượng và thế trận, phù hợp với quyết tâm bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo các đơn vị, địa phương, nhất là địa bàn chiến lược, trọng điểm đối với nhiệm vụ bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội; triệt tiêu các nhân tố gây mất ổn định chính trị từ bên trong, từ cơ sở; nhận diện và kịp thời đấu tranh với các nguy cơ, thách thức từ khi mới có dấu hiệu hình thành; kiên quyết không để hình thành các tổ chức chính trị đối lập ở trong nước; dập tắt nguy cơ xung đột quân sự, chiến tranh; giữ vững, củng cố, tăng cường môi trường hòa bình để xây dựng phát triển đất nước.

Hai là, chủ động nghiên cứu, đánh giá, dự báo đúng tình hình, kịp thời tham mưu với Đảng, Nhà nước các phương án xử lý hiệu quả, không để bị động, bất ngờ. Bước vào kỷ nguyên mới, tình hình thế giới, khu vực diễn biến nhanh chóng, phức tạp; với sự xuất hiện và tác động qua lại của các xu hướng vận động mới vừa đem lại những thời cơ, thuận lợi, đồng thời cũng làm nảy sinh những khó khăn, thách thức tác động trực tiếp đến sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của nhân dân ta.

Trong bối cảnh đó, việc chủ động nghiên cứu, đánh giá, dự báo đúng tình hình, kịp thời tham mưu Đảng, Nhà nước các phương án xử lý hiệu quả, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống là nhiệm vụ rất quan trọng.

Theo đó, các cơ quan nghiên cứu, tham mưu chiến lược cần phát huy vai trò trong thu thập thông tin, phân tích, đánh giá, dự báo tình hình quốc tế và khu vực, nhất là sự điều chỉnh chính sách, chiến lược của các nước lớn, các nước láng giềng; các yếu tố quốc tế và trong nước tác động đến nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc; phân tích dự báo đúng về đối tác, đối tượng, tìm ra đúng ý đồ chiến lược của các quốc gia.
Kịp thời nắm bắt sự xuất hiện các loại vũ khí trang bị kỹ thuật thế hệ mới, vũ khí thông minh và dự báo khả năng sử dụng trong các cuộc chiến tranh tương lai.

Dự báo sát tình hình về tổ chức, lực lượng quân đội, sức mạnh quốc phòng; những biến động trong tổ chức, biên chế lực lượng quân sự, quốc phòng của các nước.

Quan tâm dự báo về sự vận động và sự tác động từ âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ, “phi chính trị hóa” quân đội của các thế lực thù địch.

Chủ động dự báo các khả năng có thể xảy ra gây rối, biểu tình, bạo loạn lật đổ, ly khai; quan tâm thích đáng đến các vùng nhạy cảm, các địa bàn chiến lược, vùng sâu, vùng xa, biên giới, các khu vực kinh tế trọng điểm.

Đồng thời, không coi nhẹ dự báo về các khả năng có thể xảy ra xung đột, tranh chấp, chiến tranh biển, đảo, biên giới, chiến tranh ủy nhiệm và không gian mạng.

Trên cơ sở nghiên cứu, dự báo, chủ động đề xuất các phương án đối phó với hình thái chiến tranh, môi trường tác chiến mới; các phương án điều chỉnh thế bố trí chiến trường trên từng vùng, từng địa bàn tác chiến cho phù hợp với chiến tranh hiện đại và sự điều chỉnh tổng thể nền quốc phòng toàn dân trong thời kỳ mới.

Đề xuất và tổ chức thực hiện hiệu quả các chủ trương giải pháp tổng thể, cơ bản lâu dài ngăn ngừa các nguy cơ chiến tranh, xung đột từ sớm, từ xa; giải quyết vấn đề biển đảo, nhất là Biển Đông, vùng biển Tây Nam. Tham mưu phối hợp, hiệp đồng với các ban, bộ, ngành, địa phương trong xây dựng công trình dân dụng, lưỡng dụng gắn với công trình quốc phòng để bảo toàn lực lượng, an toàn cho nhân dân, đấu tranh phòng, chống hiệu quả với các thách thức an ninh phi truyền thống.

Ba là, đẩy mạnh phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội gắn với củng cố tăng cường quốc phòng, an ninh. Trong mọi giai đoạn, thời kỳ cách mạng, đẩy mạnh phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội gắn với củng cố, tăng cường quốc phòng, an ninh luôn là giải pháp cơ bản để thực hiện thắng lợi hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Bước vào kỷ nguyên mới của dân tộc, trước mục tiêu, nhiệm vụ đột phá để phát triển đất nước, yêu cầu sự kết hợp đó đặt ra ngày càng cao; bảo đảm chặt chẽ, hiệu quả trong mọi hoạt động kinh tế, văn hóa xã hội; thực hiện trong từng chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, thống nhất trên các hướng địa bàn chiến lược; góp phần tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh và xây dựng, củng cố nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với nền an ninh nhân dân, thế trận an ninh nhân dân và “thế trận lòng dân” vững chắc.

Kết hợp trong xây dựng kinh tế vừa phải góp phần bảo đảm cho nền kinh tế nước ta phát triển ổn định, nhanh, bền vững, vừa có khả năng và luôn ở trong tư thế sẵn sàng cao nhất về kinh tế bảo đảm cho quốc phòng, an ninh trong mọi tình huống.

Tăng cường xây dựng các khu kinh tế biển, các chương trình hỗ trợ ngư dân bám biển, đánh bắt xa bờ, tạo điều kiện cho việc phòng thủ, bảo vệ, kiểm soát và làm chủ vùng biển. Bảo đảm ở đâu có đất, có biển, đảo là ở đó có dân và có lực lượng quốc phòng, an ninh để bảo vệ Tổ quốc. Xây dựng hạ tầng kinh tế gắn với các công trình quốc phòng, phòng thủ dân sự, bảo đảm tính lưỡng dụng trong mỗi công trình xây dựng.

Trong phát triển văn hóa xã hội, phải gắn giá trị văn hóa với xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, tạo động lực thực hiện khát vọng phát triển đất nước. Cùng với đó, kiên quyết đấu tranh loại bỏ các sản phẩm, thông tin độc hại, xuyên tạc phản động, ảnh hưởng xấu đến ổn định chính trị, xã hội, thuần phong, mỹ tục. Thực hiện tốt các chính sách nhằm an dân, yên dân, cải thiện đời sống vật chất tinh thần, xóa đói, giảm nghèo, phát huy quyền làm chủ của nhân dân, tạo sự đồng thuận xã hội.

Tạo điều kiện thuận lợi nhất để khơi dậy truyền thống yêu nước, niềm tự hào, tự tôn dân tộc; nâng cao ý thức công dân, góp phần giữ gìn và bảo vệ cuộc sống bình yên, sự ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội. Xây dựng thế trận văn hóa, chống lại các hoạt động phá hoại của các thế lực thù địch từ bên trong và bên ngoài... Không tạo kẽ hở, khoảng trống cho kẻ thù kiếm cớ chia rẽ, công kích, phân tán, ly gián các tổ chức, lực lượng, thành phần, giai cấp, tôn giáo, dân tộc, sự cố kết cộng đồng của dân tộc ta.

Quân đội thực hiện tốt chức năng đội quân chiến đấu, đội quân công tác, đội quân lao động sản xuất, chủ động phối hợp thực hiện phong trào “Quân đội chung sức xây dựng nông thôn mới”, “Quân đội chung tay vì người nghèo - không để ai bị bỏ lại phía sau”, tham gia xây dựng, củng cố cơ sở chính trị địa phương vững mạnh, xóa đói, giảm nghèo bền vững. Chú trọng phát triển các nhà máy, xí nghiệp quốc phòng vừa sản xuất các sản phẩm quốc phòng, an ninh vừa tham gia có hiệu quả phát triển nền kinh tế quốc dân.

Tăng cường đóng góp của Việt Nam trong duy trì hòa bình, ổn định ở khu vực và trên thế giới qua các hoạt động của Quân đội, trước hết là hợp tác quốc phòng để củng cố tin cậy, giảm thiểu bất đồng, xung đột; tích cực tham gia cứu hộ, cứu nạn quốc tế, tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc...

Bốn là, củng cố vững chắc nền quốc phòng toàn dân, nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của Quân đội. Đây là nhiệm vụ giải pháp trọng tâm, góp phần đẩy lùi các nguy cơ, thách thức về quốc phòng, an ninh, đồng thời bảo đảm cho Quân đội đủ sức làm nòng cốt cho toàn dân thực hiện thắng lợi nhiệm vụ bảo vệ vững chắc độc lập chủ quyền thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ trong kỷ nguyên mới.

Bởi vậy, cần tập trung huy động nguồn lực để xây dựng, nâng cao sức mạnh quốc gia trong công cuộc phòng thủ, bảo vệ Tổ quốc. Nâng cao chất lượng xây dựng tiềm lực của nền quốc phòng toàn dân vững mạnh, chú trọng xây dựng tiềm lực chính trị, tinh thần; xây dựng “thế trận lòng dân”, cốt lõi là niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ ngày càng vững chắc.

Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục, làm cho các tầng lớp nhân dân hiểu rõ cội nguồn lịch sử đất nước, truyền thống, văn hóa dựng nước, giữ nước của dân tộc; chủ trương, đường lối quốc phòng, quân sự, xây dựng nền quốc phòng toàn dân; chính sách, pháp luật về quốc phòng, an ninh của Đảng và Nhà nước... Phát huy dân chủ rộng rãi, tạo đồng thuận, quyết tâm cao trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc.

Xây dựng Quân đội vững mạnh về chính trị, các tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ. Xây dựng lực lượng dự bị động viên hùng hậu, lực lượng dân quân tự vệ vững mạnh, rộng khắp trên các vùng, miền, trên biển, đảo với chất lượng chuyên môn ngày càng cao. Tiếp tục thực hiện điều chỉnh một số cơ quan, đơn vị theo chủ trương chung của Đảng, Nhà nước, đáp ứng yêu cầu tinh, gọn, mạnh, có sức cơ động cao, cân đối giữa các đơn vị chủ lực sẵn sàng chiến đấu và đơn vị bảo đảm, phục vụ, giữa lực lượng thường trực, dự bị động viên và dân quân tự vệ.

Tích cực đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp huấn luyện, diễn tập, làm chủ vũ khí, trang bị thế hệ mới, hiện đại; huấn luyện, diễn tập tác chiến hiệp đồng quân, binh chủng, diễn tập đối kháng trong các môi trường và tác chiến khu vực phòng thủ, làm cơ sở để nâng cao trình độ, khả năng tác chiến của quân đội. Đẩy mạnh nghiên cứu, phát triển các lĩnh vực hậu cần, kỹ thuật, nghệ thuật quân sự Việt Nam, lý luận chiến tranh nhân dân trong điều kiện mới.

Coi trọng nghiên cứu việc tổ chức chuẩn bị, tiến hành chiến tranh; nghiên cứu các phương thức đánh địch từ xa, phương thức chống tập kích đường không, đường biển; kết hợp phát triển chiến tranh nhân dân rộng khắp với sức mạnh tiến công của các binh đoàn chủ lực, phát huy sức mạnh tổng hợp trong khu vực phòng thủ tỉnh, thành phố, phòng thủ quân khu.

Năm là, đẩy mạnh phát triển công nghiệp quốc phòng theo hướng chủ động, tự lực, tự cường, lưỡng dụng, hiện đại, có trình độ khoa học công nghệ cao.

Đây là yêu cầu cấp thiết, khách quan để bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của đất nước. Bởi lẽ, để sẵn sàng đối phó thắng lợi với vũ khí công nghệ cao của địch, bên cạnh yếu tố chính trị, tinh thần, con người và các yếu tố khác cấu thành sức mạnh tổng hợp của quốc gia, thì việc đẩy mạnh phát triển công nghiệp quốc phòng, nâng cao năng lực sản xuất và làm chủ các loại vũ khí, trang bị kỹ thuật mới, tiên tiến, hiện đại, tăng cường năng lực phòng thủ, khả năng tác chiến tầm cao, tầm xa, tác chiến ban đêm, tác chiến không gian mạng là vấn đề rất quan trọng.

Tập trung tổ chức lại các cơ sở công nghiệp quốc phòng nòng cốt, tiến tới thành lập tổ hợp công nghiệp quốc phòng tinh, gọn, hiệu quả, tiên tiến, hiện đại; thực hiện hiệu quả một số nhiệm vụ trọng điểm mang tính đột phá, mũi nhọn để tiếp cận và phấn đấu sản xuất được các chủng loại vũ khí, trang bị, khí tài tiên tiến, hiện đại với tỷ lệ nội địa hóa cao đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa Quân đội.
Đẩy mạnh ứng dụng các thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ Tư, thực hiện “đi tắt, đón đầu” trong một số lĩnh vực công nghệ quân sự đặc thù để tạo chuyển biến bước ngoặt về năng lực thiết kế, chế tạo các sản phẩm có tính đột phá về tính năng kỹ, chiến thuật; tiến tới làm chủ công nghệ nền, công nghệ lõi trong nghiên cứu, thử nghiệm, sản xuất vũ khí, trang bị kỹ thuật có hàm lượng công nghệ cao.

Tiếp tục hiện đại hóa các dây chuyền công nghệ hiện có trong sản xuất, sửa chữa, cải tiến, hiện đại hóa vũ khí, trang bị kỹ thuật, các viện nghiên cứu, phòng thí nghiệm và hạ tầng, phương tiện kỹ thuật phục vụ nghiên cứu, thiết kế và thử nghiệm trong ngành công nghiệp quốc phòng. Xây dựng, hoàn thiện cơ chế chính sách đặc thù để phát triển công nghiệp quốc phòng; đẩy mạnh đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao; đồng thời, nghiên cứu ban hành chính sách, chế độ vượt trội để thu hút trọng dụng nhân tài... Tăng cường hợp tác quốc tế, chuyển giao công nghệ, liên doanh, liên kết, hợp tác cùng nghiên cứu phát triển vũ khí mới, hợp tác về đào tạo nhân lực, phát triển thị trường quốc tế và xây dựng thương hiệu, xuất khẩu sản phẩm quân sự...

Sáu là, giữ vững đường lối đối ngoại độc lập tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa và nâng cao hiệu quả hội nhập quốc tế về quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc. Cần tiếp tục tổ chức thực hiện tốt đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ đối ngoại, lấy bảo đảm lợi ích quốc gia-dân tộc là tối thượng, đồng thời xác định rõ Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên tích cực, có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế.

Thúc đẩy các mối quan hệ song phương đi vào chiều sâu, ổn định, bền vững lâu dài; chú trọng thắt chặt quan hệ và nâng cao hiệu quả hợp tác với các nước láng giềng, các nước trong khu vực, các nước lớn, đối tác chiến lược, đối tác toàn diện và bạn bè truyền thống; tiếp tục nghiên cứu, lựa chọn, từng bước nâng cấp quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với một số nước lớn trên cơ sở giữ vững đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, gia tăng đan xen lợi ích chiến lược giữa ta với các đối tác nhưng không để lệ thuộc quá lớn vào một thị trường, một đối tác; giữ thế cân bằng chiến lược.

Tiếp tục mở rộng, nâng cao hiệu quả hội nhập quốc tế về quốc phòng hợp tác ứng phó hiệu quả với các thách thức an ninh phi truyền thống, góp phần xây dựng, củng cố lòng tin chiến lược, duy trì môi trường hòa bình, ổn định trong khu vực. Tích cực tham gia củng cố, xây dựng, định hình các cơ chế đa phương, luật pháp quốc tế; các cơ chế đa phương chính đảng, nghị viện, quốc phòng, an ninh và đối ngoại nhân dân.

Tranh thủ nguồn lực bên ngoài để củng cố, tăng cường tiềm lực quốc phòng; chủ động nắm bắt tình hình, giải quyết các mâu thuẫn, tranh chấp bằng biện pháp hoà bình, phù hợp với luật pháp quốc tế. Tăng cường và đổi mới nội dung, phạm vi, đối tượng, phương thức thông tin, tuyên truyền về tình hình biển, đảo, tranh thủ tối đa dư luận quốc tế, đấu tranh kịp thời, hiệu quả đối với thông tin sai trái, xấu độc của các thế lực thù địch, phản động. Tích cực phối hợp với các quốc gia trong việc xác lập vùng nhận diện phòng không, nhất là trên vùng biển đảo, giữ vững chủ quyền quốc gia trên không, trên biển.

Tích cực tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc và lan tỏa giá trị văn hóa Việt Nam, quan điểm quốc phòng, hình ảnh “Bộ đội Cụ Hồ” đến bạn bè quốc tế. Xây dựng tiềm lực, thế trận đối ngoại tạo sự ủng hộ vật chất, tinh thần của các tổ chức quốc tế, các đối tác, các nước bạn bè truyền thống và yêu chuộng hòa bình, người Việt Nam ở nước ngoài, các nhân sĩ, trí thức tiến bộ... đáp ứng yêu cầu thiết lập tuyến phòng thủ, tạo vành đai an ninh từ ngoài lãnh thổ, biên giới hành chính quốc gia để bảo vệ vững chắc Tổ quốc từ sớm, từ xa. Thường xuyên nắm bắt, ngăn ngừa, hóa giải kịp thời các tranh chấp, bất đồng, xung đột trên các lĩnh vực kinh tế, chính trị, văn hóa, quốc phòng, an ninh, dập tắt ý đồ chống phá Việt Nam của các thế lực thù địch.

Trong suốt tiến trình cách mạng của dân tộc, Đảng, Nhà nước ta luôn nhất quán và tổ chức thực hiện hiệu quả chủ trương chiến lược, bảo vệ vững chắc độc lập chủ quyền thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, tạo điều kiện thuận lợi và môi trường hòa bình ổn định để xây dựng và phát triển đất nước nhanh, bền vững theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Bước vào kỷ nguyên mới, để thực hiện thắng lợi mục tiêu, tầm nhìn chiến lược đề ra, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta phải đoàn kết một lòng, không ngừng tăng cường sức mạnh quân sự, quốc phòng, luôn sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu thắng lợi bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.