Những thành tựu hợp tác nổi bật giữa Việt Nam và Cuba gần đây là gì?

Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, giờ đây Việt Nam và Cuba đang đứng trước những vận hội mới và cả những thách thức mới.

Quan hệ đoàn kết truyền thống, ủng hộ và hợp tác toàn diện anh em Việt Nam-Cuba không ngừng được quan tâm củng cố, thúc đẩy và phát triển trên mọi lĩnh vực, chính trị, kinh tế-thương mại, an ninh-quốc phòng, nông nghiệp, xây dựng, giáo dục, y tế, công nghệ sinh học, giao thông, thể dục-thể thao... và hợp tác, ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn quốc tế.

Các đoàn đại biểu ở cấp cao nhất của Đảng và Nhà nước ta, từ Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, Thủ tướng, Chủ tịch Quốc hội đến các bộ ngành trong suốt những năm qua đã đến thăm Cuba, nổi bật là chuyến thăm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng năm 2018, chuyến thăm của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc năm 2021. Lãnh đạo cấp cao Cuba cũng thường xuyên thực hiện các chuyến thăm đến Việt Nam mà gần đây nhất có thể kể đến là của Chủ tịch Miguel Diaz Canel năm 2018.

Bất chấp đại dịch, lãnh đạo cao nhất của Đảng, Nhà nước Việt Nam và Cuba đã thường xuyên duy trì trao đổi về các biện pháp tăng cường và làm sâu sắc hơn mối quan hệ song phương. Riêng trong năm 2020, lãnh đạo cao nhất của hai Đảng đã có 3 cuộc điện đàm.

Trước tác động của đại dịch Covid-19, lãnh đạo cấp cao và các bộ, ngành hai nước tiếp tục duy trì trao đổi qua hình thức trực tuyến. Gần đây nhất, ngày 25/3/2022, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã hội đàm trực tuyến với Chủ tịch Quốc hội Cuba Esteban Lazo Hernandez.

Thủ tướng Manuel Marero Cruz thay mặt lãnh đạo cấp cao Cuba tiến hành chuyến thăm chính thức Việt Nam từ ngày 28/9 đến ngày 2/10/2022. Đây là những dịp để lãnh đạo Đảng và Nhà nước hai nước rà soát sự phát triển của quan hệ hai nước, thảo luận những đường hướng phát triển mới nhằm không ngừng làm sâu sắc hơn mối quan hệ truyền thống đặc biệt giữa Đảng và nhân dân hai nước, vì lợi ích và vận mệnh của hai dân tộc.

Tuy gặp không ít khó khăn, thách thức, mối quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư giữa hai nước tiếp tục được quan tâm và phát triển, nhất là lĩnh vực đầu tư.

Nhiều dự án đầu tư 100% vốn nước ngoài và liên doanh giữa hai nước đã được thiết lập và đi vào hoạt động. Các doanh nghiệp quan trọng của Việt Nam quan tâm đến thị trường Cuba và đã đến Cuba để tìm cơ hội hợp tác, đầu tư.

Về trao đổi thương mại, ngày 1/4/2020, Hiệp định thương mại Việt Nam-Cuba (ký ngày 9/11/2018) chính thức có hiệu lực, với nhiều cam kết ưu đãi thương mại mới, đem lại lợi ích cho doanh nghiệp hai nước và tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa song phương.

Về hợp tác nông nghiệp, dự án hợp tác hỗ trợ Cuba phát triển sản xuất lúa gạo quy mô hộ gia đình giai đoạn 2011-2015, với tổng số vốn đầu tư 43 triệu USD, đạt kết quả tích cực.

Các dự án hỗ trợ Cuba sản xuất ngô, đậu tương và nuôi trồng thủy sản kết thúc giai đoạn 1 và hiện tiếp tục thực hiện giai đoạn 2. Hai bên tiếp tục nghiên cứu và triển khai các dự án nông nghiệp-thủy sản khác, trong đó Chính phủ Việt Nam đã phê duyệt dự án hợp tác Việt Nam-Cuba phát triển sản xuất lúa gạo giai đoạn 2019-2023 và bước đầu đưa vào triển khai.

Về hợp tác vaccine, nhân chuyến thăm chính thức Cuba của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc (9/2021), Việt Nam đã ký hợp đồng mua 5 triệu liều vaccine Abdala ngừa Covid-19 của Cuba và tiếp nhận 900 nghìn liều đầu tiên ngay trong chuyến thăm này; đồng thời, tiếp nhận 150.000 liều vaccine Abdala do Bộ Các Lực lượng vũ trang cách mạng Cuba tặng. Cuba đã chuyển tiếp 4,1 triệu liều vaccine Abdala còn lại trong tháng 10/2021.

Về hợp tác dầu khí, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam đã cơ bản kết thúc đàm phán hợp đồng thăm dò và khai thác dầu khí tại hai lô 13 và 21A, tuy nhiên trong bối cảnh giá dầu thế giới chưa có chiều hướng cải thiện, phía Việt Nam đang đề nghị bạn lùi thời điểm ký kết hợp đồng hợp tác vào thời điểm thích hợp. 

Về hợp tác viễn thông, Việt Nam chủ động thúc đẩy khả năng Viettel đầu tư vào Cuba. Phía Cuba mong muốn Viettel giúp trao đổi về kinh nghiệm đầu tư trước khi tiến hành các hoạt động hợp tác cụ thể.

Trong các lĩnh vực đầu tư khác, một số doanh nghiệp Việt Nam đang thúc đẩy các dự án đầu tư về xây dựng hạ tầng du lịch, hạ tầng khu công nghiệp, vật liệu xây dựng, sản xuất bột giặt và tã lót tại đặc khu phát triển kinh tế Mariel. Trước những thay đổi về chính sách quản lý kinh tế, môi trường đầu tư của Cuba, doanh nghiệp Việt Nam ngày càng quan tâm đầu tư tại quốc đảo vùng Caribe.

Trong lĩnh vực ngoại giao đa phương, Việt Nam và Cuba duy trì quan hệ hợp tác và ủng hộ lẫn nhau tại các tổ chức quốc tế và diễn đàn đa phương, nhất là tại Liên hợp quốc. Gần đây, Việt Nam ủng hộ Cuba ứng cử vào Hội đồng Nhân quyền nhiệm kỳ 2021-2023; tích cực thúc đẩy, hỗ trợ Cuba ký kết Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á (11/2020). Cuba đã ủng hộ Việt Nam ứng cử vào vị trí ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021. Việt Nam nhất quán ủng hộ việc chấm dứt bao vây, cấm vận kinh tế-tài chính chống Cuba.

Gắn kết từ lịch sử đấu tranh vẻ vang và được vun đắp trong suốt chặng đường cách mạng ở cả hai nước bằng tình cảm đồng chí, anh em trong sáng cùng chung mục đích và lý tưởng cao đẹp, quan hệ đặc biệt giữa hai Đảng, hai nước Việt Nam và Cuba luôn được khẳng định là mối quan hệ anh em mẫu mực, hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện và đoàn kết thủy chung.

Việt Nam và Cuba có đầy đủ các yếu tố để tiếp tục phát triển quan hệ song phương bền chặt, trên tinh thần độc lập, tự chủ và ý chí tự cường, hợp tác bình đẳng và cùng có lợi, vì sự nghiệp cách mạng ở mỗi nước, đóng góp cho hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển của khu vực và thế giới.