Trước yêu cầu, nhiệm vụ đưa đất nước bước vào thời kỳ phát triển mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, Tổng Bí thư đã yêu cầu: “Đổi mới mạnh mẽ công tác lập pháp, trong đó chuyển đổi tư duy xây dựng pháp luật theo hướng vừa bảo đảm yêu cầu quản lý nhà nước, vừa khuyến khích sáng tạo, giải phóng toàn bộ sức sản xuất, khơi thông mọi nguồn lực để phát triển”.

Lĩnh hội tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn trong phát biểu khai mạc Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV cũng yêu cầu xây dựng luật theo hướng: “Chuyển tư duy quản lý sang khơi thông nguồn lực, tăng cường phân cấp, phân quyền triệt để, thực chất” và “Luật cần ngắn gọn, chỉ quy định những vấn đề theo đúng thẩm quyền của Quốc hội, không luật hóa các vấn đề thuộc thông tư, nghị định”.

Trong loạt bài này, Báo Nhân Dân sẽ cùng bạn đọc phân tích thực trạng, nguyên nhân, từ đó đề xuất một số giải pháp để góp phần tích cực trong việc tuyên truyền tư tưởng, đường lối của Đảng về công tác lập pháp; sự tích cực, chủ động của Quốc hội, lãnh đạo Quốc hội; các Ủy ban, cơ quan của Quốc hội và các đại biểu Quốc hội trong nhiệm vụ lập pháp, nhất là trong Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV đang diễn ra tại Nhà Quốc hội, Thủ đô Hà Nội.

Để chuẩn bị sẵn sàng thế và lực đưa đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, trong suốt chiều dài lịch sử, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo sáng suốt của Đảng, Quốc hội Việt Nam qua các nhiệm kỳ, nhất là nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV hiện nay không ngừng đẩy mạnh thực thi nhiệm vụ đổi mới tư duy lập pháp để nâng cao hơn nữa chất lượng xây dựng pháp luật, kịp thời thể chế hóa đường lối, chủ trương của Đảng, đáp ứng tốt hơn yêu cầu, đòi hỏi từ thực tiễn, tháo gỡ những “điểm nghẽn” về thể chế, vì nước, vì dân…

Khâu đột phá để phát triển đất nước hùng cường chính là thể chế

Nếu đổi mới ở Việt Nam là bản chất của cách mạng, là cuộc cách mạng trong cách mạng xã hội chủ nghĩa, vì sự phát triển đất nước vươn tới hùng cường thì cần lựa chọn và nắm lấy khâu đột phá nhằm phát triển chính là thể chế. Nói một cách hình ảnh, nếu quả trứng bị vỡ bởi một lực từ bên ngoài thì cuộc sống bên trong nguy cơ sẽ kết thúc; nhưng, nó bị vỡ bởi một lực từ bên trong thì cuộc sống mới bắt đầu. Lực từ bên trong đó chính là pháp luật song hành hành với đạo đức – rường cột của công việc đổi mới thể chế.

TS NHỊ LÊ – nguyên Phó Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản

Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh (sau đây gọi là Nghị quyết 98) bao gồm 44 cơ chế, chính sách với 7 lĩnh vực, được kỳ vọng tạo điều kiện hơn nữa cho Thành phố Hồ Chí Minh khơi thông nguồn lực, tạo đà phát triển, khai thác tối đa tiềm năng, thế mạnh của thành phố để phát triển tương xứng với vị trí đầu tàu về kinh tế-xã hội của vùng Đông Nam Bộ và cả nước.

Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm, Nghị quyết 98 của Quốc hội vẫn chưa thể ngay lập tức tháo gỡ được hết các điểm nghẽn trong thực tiễn vốn luôn không ngừng biến động. Theo báo cáo của Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, trong 3 nguyên nhân chính khiến dự án chống ngập chưa thể tiếp tục triển khai, có nguyên nhân quan trọng đến từ khó khăn liên quan việc chưa có cơ sở thanh toán hợp đồng BT (xây dựng-chuyển giao). Nguyên nhân là dự án thuộc trường hợp chuyển tiếp theo quy định tại Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP).

Từ cơ sở nêu trên, Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đề xuất thực hiện điều chỉnh điều khoản về thanh toán trong hợp đồng song song với việc điều chỉnh tổng thể dự án. Cụ thể, thực hiện đồng thời thủ tục điều chỉnh thời gian thực hiện dự án để làm cơ sở ký kết Phụ lục Hợp đồng BT thay đổi phương án thanh toán.

Theo Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, đây chính là cơ sở để thành phố bắt đầu thực hiện việc thanh toán bằng quỹ đất là các khu đất đã xác định trong hợp đồng BT, giải quyết được nguồn vốn cho nhà đầu tư thực hiện hoàn thành công trình và giảm bớt chi phí phát sinh lãi vay trong thời gian chờ hoàn tất thủ tục điều chỉnh dự án.

Thay mặt Chính phủ trình bày tờ trình về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) và Luật Đấu thầu tại Kỳ họp thứ 8 đang diễn ra tại Nhà Quốc hội, Thủ đô Hà Nội, Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, luật này sửa đổi một số nội dung về lĩnh vực và hình thức hợp đồng đầu tư theo phương thức PPP.

Theo đó, dự án luật khuyến khích thực hiện phương thức PPP đối với tất cả các dự án thuộc lĩnh vực đầu tư công nhằm cung cấp sản phẩm, dịch vụ công. Cùng với đó, bãi bỏ hạn mức về quy mô vốn đầu tư tối thiểu để thực hiện dự án PPP; giao bộ, ngành và địa phương xem xét và chịu trách nhiệm quyết định lựa chọn dự án phù hợp với nhu cầu và điều kiện thực hiện của nhà đầu tư.

Một điểm rất đáng chú ý là dự thảo luật đề xuất chính sách tiếp tục áp dụng loại hợp đồng BT thanh toán bằng tiền và thanh toán bằng quỹ đất theo hướng đổi mới toàn diện cách thức thực hiện và thanh toán cho nhà đầu tư, khắc phục tối đa các bất cập trong việc thực hiện loại hợp đồng này.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, qua thảo luận, các đại biểu nhất trí về sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư và Luật Đấu thầu để thể chế hóa chủ trương của Đảng, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật, đơn giản hóa thủ tục hành chính, tăng cường phân cấp gắn với kiểm tra, giám sát, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc có tính chất cấp bách, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động đầu tư, sản xuất, kinh doanh, giải phóng và huy động nguồn lực để đầu tư cơ sở hạ tầng, các lĩnh vực đột phá của vùng phát triển kinh tế-xã hội…

Đại biểu Trần Khánh Thu (Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Bình) bày tỏ nhất trí với việc đề xuất những nội dung sửa đổi trong luật như việc mở rộng phạm vi, lĩnh vực đầu tư và không giới hạn quy mô dự án đầu tư PPP cũng như các nội dung liên quan để đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho các địa phương.

Việc này sẽ giải quyết những vấn đề thực tiễn đặt ra nên cần có các đánh giá và rà soát với các luật liên quan, đặc biệt là các nội dung trong Luật Đầu tư, Luật Đầu tư công chúng ta sẽ sửa đổi.
---
Đại biểu Trần Khánh Thu - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Bình

Bên cạnh đó, nhiều đại biểu kỳ vọng, dự thảo luật nêu trên nếu được Quốc hội biểu quyết thông qua vào cuối Kỳ họp thứ 8 này sẽ giúp tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc để các công trình, dự án trọng điểm như dự án chống ngập tại Thành phố Hồ Chí Minh và nhiều dự án của các bộ, ngành, địa phương khác tiếp tục được triển khai, hoàn thành.