(Bài đăng trên Báo Nhân Dân, số ra ngày 19-9-2015)

Chuyến thăm chính thức Nhật Bản của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam để lại nhiều ấn tượng tốt đẹp. Với ba điểm nhấn là tăng cường tin cậy chính trị, kết nối hai nền kinh tế, đẩy mạnh hợp tác trong các vấn đề khu vực và quốc tế, kết quả chuyến thăm đã tạo động lực mạnh mẽ thúc đẩy toàn diện và làm sâu sắc hơn quan hệ đối tác chiến lược sâu rộng giữa hai nước vì hòa bình và phồn vinh ở châu Á.

Sau gần năm giờ trên chuyến chuyên cơ của Hãng Hàng không quốc gia Việt Nam, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Đoàn đại biểu cấp cao nước ta có mặt trên “đất nước mặt trời mọc” với sự đón tiếp trọng thị, thân tình của nước bạn. Lễ đón Tổng Bí thư diễn ra trọng thể theo nghi thức cao nhất tại Nhà khách quốc gia Akasaka, do Thủ tướng Sindô Abê chủ trì, có sự tham gia của toàn bộ thành viên Chính phủ Nhật Bản. Nhiều thành viên chính phủ của bạn nói rằng, Ngài Tổng Bí thư của Việt Nam đến với chúng tôi như mang đến điềm tốt lành, thời tiết Tôkyô hôm nay đẹp hơn mọi ngày nhiều lắm.

Những ngày ở Nhật Bản, Tổng Bí thư có khá nhiều hoạt động. Sau lễ đón chính thức là hội đàm với Thủ tướng S. Abê, các cuộc hội kiến Nhà vua Akihitô, Chủ tịch Hạ viện, Chủ tịch Thượng viện; các cuộc tiếp, gặp gỡ các tổ chức chính trị - xã hội, các doanh nghiệp, nhà đầu tư,…

Vui mừng đón Tổng Bí thư Đảng ta sang thăm, Thủ tướng S. Abê cho đây là cơ hội mới để thúc đẩy quan hệ hai nước phát triển sâu rộng hơn. Người đứng đầu Chính phủ Nhật Bản hiện nay có tình cảm đặc biệt với nhân dân Việt Nam, ngay sau khi nhậm chức đã chọn nước ta là nơi đến thăm đầu tiên. Ông yêu đất nước, con người Việt Nam, và rất thích phở Hà Nội. Tại lễ chiêu đãi chào mừng, Thủ tướng S. Abê nói, hôm nay mời các bạn Việt Nam ăn táo Nhật, nhưng rất tiếc chưa được ăn xoài Việt Nam, vì còn hai ngày nữa, quy định cho phép nhập xoài từ Việt Nam mới có hiệu lực.

Đã nhiều lần đến thăm Nhật Bản, nhưng đây là lần đầu trên cương vị Tổng Bí thư, người lãnh đạo cao nhất của Đảng ta chia sẻ, mỗi lần đến thăm đều để lại những dấu ấn riêng thật khó quên. Cuộc gặp lần này với Thủ tướng S. Abê là sự tái ngộ của những người bạn tin cậy. Giờ đây hai nước không chỉ là đối tác chiến lược sâu rộng, mà còn là những người bạn chân thành, hiểu biết và tôn trọng lẫn nhau.

Thông điệp Tổng Bí thư muốn gửi đến những người con của xứ sở hoa anh đào là, Việt Nam và Nhật Bản có khá nhiều điểm tương đồng. Tại buổi nói chuyện với đại diện các tầng lớp xã hội Nhật Bản, Tổng Bí thư cho biết, hai dân tộc đến với nhau từ rất sớm qua giao lưu văn hóa, thương mại từ thế kỷ VIII. Bài phát biểu của Tổng Bí thư tại đây được giới học giả, nhà nghiên cứu Nhật Bản chú ý và đánh giá rất cao.

Chung suy nghĩ như nguyên Tổng Thư ký Đảng Dân chủ Tự do Nhật Bản và Phó Hiệu trưởng Đại học quốc tế Nhật Bản, Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế Việt Nam Kubôta cảm kích và cho rằng, Tổng Bí thư đã có bài phát biểu sâu sắc, thật tuyệt vời, thể hiện rõ nhất quán quan điểm của Việt Nam trong đối nội, đối ngoại. Theo ông Kubôta, Viện Nghiên cứu kinh tế Việt Nam của Nhật Bản được thành lập cách đây 25 năm theo đề nghị của Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Văn Linh. Việt Nam có được thành tựu 30 năm đổi mới như ngày nay là công lao của Đảng Cộng sản Việt Nam đã phát huy tốt vai trò lãnh đạo đất nước; Mặt trận Tổ quốc Việt Nam làm tốt việc đối thoại với nhân dân để Đảng lắng nghe được tiếng nói của dân, hiểu dân.

Tổng Bí thư Đảng ta đã có nhiều cuộc tiếp xúc, tăng cường hơn nữa sự tin cậy chính trị. Đến chào Tổng Bí thư, ông Kên Machưdaoa, Chủ tịch Hội đồng Ngoại giao nhân dân Nhật Bản (FEC) rất tâm đắc nhắc lại câu nói của đồng chí Nguyễn Phú Trọng thăm Nhật Bản năm 2008 trên cương vị Chủ tịch Quốc hội: “Quan hệ Việt Nam - Nhật Bản sâu rộng trên tất cả các lĩnh vực, không chỉ là Nhà nước với Nhà nước, mà còn là sự giao lưu đa dạng của nhân dân hai nước”. FEC có khoảng 1.000 thành viên là các tập đoàn, công ty và nhiều nhân vật ảnh hưởng trong các giới chính trị, kinh tế, tài chính Nhật Bản.

Nói chuyện với đại diện các tầng lớp xã hội Nhật Bản ở Tôkyô, hay phát biểu trong Diễn đàn hợp tác đầu tư, thương mại, lao động Việt Nam - Nhật Bản tại Canagaoa, Tổng Bí thư khẳng định, hợp tác kinh tế là trọng tâm, điểm sáng nổi bật trong quan hệ hai nước. Nhật Bản là nhà tài trợ phát triển chính thức (ODA) lớn nhất, nhà đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) lớn thứ hai và là đối tác thương mại lớn thứ tư của Việt Nam.

Hợp tác kinh tế là trọng tâm, điểm sáng nổi bật trong quan hệ hai nước.

- Tổng Bí thư NGUYỄN PHÚ TRỌNG -

Trong các cuộc tiếp xúc, gặp gỡ, Tổng Bí thư đều nhấn mạnh việc thúc đẩy kết nối kinh tế là trọng tâm, là động lực phát triển của quan hệ đối tác chiến lược sâu rộng giữa hai nước. Kết nối kinh tế sẽ có sức lan tỏa và tầm ảnh hưởng sâu rộng, nhất là khi hai nước tham gia vào các liên kết kinh tế khu vực và toàn cầu; trong đó trọng tâm là kết nối chiến lược phát triển kinh tế, năng lực sản xuất và nguồn nhân lực trên nguyên tắc bổ sung, tương trợ lẫn nhau cùng có lợi. Hai bên sẽ tăng cường hợp tác trong quá trình quy hoạch chiến lược phát triển kinh tế bền vững; hợp tác phát triển kết hợp chuyển giao công nghệ trong các lĩnh vực công nghệ cao; triển khai hiệu quả Chương trình chiến lược về hợp tác giáo dục 2014...

Việc thúc đẩy kết nối kinh tế giữa hai nước được thể hiện ngay sau hội đàm giữa Tổng Bí thư Đảng ta với Thủ tướng S. Abê bằng lễ ký kết nhiều văn bản quan trọng. Trong đó có các chương trình hợp tác kinh tế, như tầm nhìn trung và dài hạn trong hợp tác nông nghiệp; cung cấp khoản ODA cho Việt Nam xây dựng Bệnh viện Chợ Rẫy; viện trợ không hoàn lại cho Dự án để bảo đảm an toàn hàng hải trong năm tài khóa 2015; phát triển nguồn nhân lực ngành máy công nghiệp chế tạo máy tại Việt Nam; hợp tác chiến lược thu xếp tài chính cho Hợp đồng thuê mua bốn máy bay Airbus.

Nhiều tổng giám đốc, chủ tịch tập đoàn Nhật Bản đã đến chào Tổng Bí thư, thông tin về hoạt động của các doanh nghiệp và bày tỏ mong muốn được hợp tác, đầu tư vào Việt Nam nhiều hơn. Tập đoàn Sumitomo, hoạt động trên nhiều lĩnh vực kinh doanh thương mại và tham gia các dự án đầu tư, nổi bật là hai khu công nghiệp: Thăng Long I (Hà Nội), Thăng Long II (Hưng Yên) có hạ tầng hiện đại nhất Việt Nam, thu hút gần 200 công ty Nhật Bản vào đầu tư. Tổ chức Xúc tiến ngoại thương Nhật Bản có 10 văn phòng đại diện tại các nước ASEAN thì có hai văn phòng ở Việt Nam…

Ngày cuối trên “đất nước mặt trời mọc”, Tổng Bí thư thăm Công ty Điện tử Fuji Electrics; chứng kiến lễ ký kết hợp tác giữa tỉnh Hưng Yên và tỉnh Canagaoa; dự khai mạc sự kiện Việt Nam tại Canagaoa; dự Diễn đàn hợp tác đầu tư, thương mại, lao động Việt Nam - Nhật Bản tại Canagaoa… Tại các hoạt động này, Tổng Bí thư thông báo đến phía bạn những vấn đề hai bên đã cam kết; cho biết Việt Nam đang đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và mong được hợp tác, thu hút đầu tư nước ngoài, nhất là giúp chuyển giao công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.

Trước khi rời Nhật Bản, chúng tôi dự lễ khai mạc sự kiện Việt Nam tại tỉnh Canagaoa, do Thống đốc tỉnh Kurôioa Diudi tổ chức. Sự kiện diễn ra đến ngày 20-9, với chủ đề “Vì một Việt Nam ở phía trước”. Thật bất ngờ, một bức tranh rộng được kết bởi hơn 5.000 bông hoa, gồm hoa sen Việt Nam và một loài hoa đặc trưng của Canagaoa, đặt trước lễ đài. Bức tranh do nghệ sĩ Nhật Bản làm, còn một số điểm trống chưa có hoa. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cùng một số thành viên chính thức Đoàn Việt Nam cùng lãnh đạo tỉnh Canagaoa là những người dùng các bông hoa sen, hoa của Canagaoa để hoàn thiện bức tranh.

Đây là thông điệp muốn nói về chuyến thăm lần này của Tổng Bí thư Đảng ta, đó là sẽ thực hiện tiếp, làm trọn vẹn những việc chưa làm được trong quan hệ hai nước. Khi các nhà lãnh đạo hai bên hoàn thiện bức tranh thì tốp học sinh trung học phổ thông địa phương vây quanh hát vang bài Như có Bác trong ngày đại thắng. Một không khí ấm tình hữu nghị.