Gần 40 năm tiến hành công cuộc đổi mới, những thành tựu đạt được có ý nghĩa lịch sử đã tạo nên thế và lực để Việt Nam bứt phá trong giai đoạn tới. Song, để hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, có rất nhiều việc phải làm và cần phát huy cao độ ý chí quyết tâm của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân. Nhân dịp Xuân mới Ất Tỵ, đồng chí TỔNG BÍ THƯ TÔ LÂM đã dành cho Báo Nhân Dân cuộc trả lời phỏng vấn về những vấn đề trọng tâm của đất nước trong năm 2025 và những năm tiếp theo.
Phóng viên: Kính thưa đồng chí Tổng Bí thư, năm 2024, đất nước ta đã vượt qua nhiều khó khăn, thách thức, đạt được những thành tựu nổi bật, tạo đà cho năm 2025 bứt phá “về đích”, hoàn thành thắng lợi Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng. Theo đồng chí đánh giá, cơ sở nào để chúng ta đạt được kết quả đó và từ đây chúng ta có thể rút ra bài học kinh nghiệm gì?
Đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm: Năm 2024 kết thúc với nhiều thành công, thành tựu trong nhiệm vụ thực hiện nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng, đặc biệt là các chỉ tiêu phát triển kinh tế-xã hội. Đến thời điểm này, có thể khẳng định chúng ta đã kịp thời nắm bắt thời cơ, vượt qua mọi khó khăn, thách thức, đạt được những kết quả nổi bật trên tất cả các mặt chính trị, kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại.
Trước hết, về chính trị, chúng ta đã đạt được bước tiến rất quan trọng trong việc thực hiện mục tiêu mà Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã đề ra, đó là nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền và sức chiến đấu của Đảng; xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh toàn diện; củng cố, tăng cường niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, chế độ xã hội chủ nghĩa; khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc.
Về kinh tế-xã hội, mặc dù gặp rất nhiều khó khăn từ các yếu tố khách quan, cả bên trong lẫn bên ngoài, chúng ta vẫn đạt được các kết quả rất quan trọng. Kinh tế vĩ mô tiếp tục ổn định, lạm phát được kiểm soát, tăng trưởng kinh tế cao hơn mục tiêu đề ra, thuộc nhóm nước có tốc độ tăng trưởng cao trong khu vực và thế giới, được nhiều tổ chức quốc tế lớn, có uy tín đánh giá cao. Các cân đối lớn được bảo đảm; nợ công, nợ Chính phủ, nợ nước ngoài và bội chi ngân sách nhà nước được kiểm soát tốt, thấp hơn giới hạn cho phép. An sinh xã hội được bảo đảm; thị trường lao động phục hồi tích cực. Tín dụng chính sách xã hội được đẩy mạnh. Các giải pháp, chính sách giảm nghèo bền vững được triển khai hiệu quả, trong đó tỷ lệ hộ nghèo giảm 1%, còn 1,93%. Điều đáng mừng là các kết quả kinh tế-xã hội tháng sau tích cực hơn tháng trước, quý sau cao hơn quý trước và so với cùng kỳ các năm trước trên hầu hết các lĩnh vực. Các lĩnh vực văn hóa, xã hội đạt kết quả rõ nét hơn về cả nhận thức, hành động và kết quả.
Về quốc phòng, an ninh, đối ngoại, chúng ta đã đẩy mạnh xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân, thế trận lòng dân vững chắc. Tiềm lực quốc phòng, an ninh được củng cố, tăng cường trên nhiều phương diện. Các tình huống phát sinh, các vấn đề cấp bách, quan trọng đều được xử lý kịp thời, hiệu quả, bảo vệ vững chắc chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ; bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. Công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế tiếp tục là điểm sáng; triển khai hiệu quả các chủ trương lớn, góp phần tạo môi trường hòa bình, hợp tác, phát triển. Cục diện đối ngoại không ngừng được mở rộng; nâng cao vị thế, uy tín của đất nước, có những đóng góp tích cực vào giải quyết các vấn đề khu vực và toàn cầu, được cộng đồng quốc tế ghi nhận, đánh giá cao.
Trong chuyến thăm chính thức Cộng hòa Pháp của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm, hai nước Việt Nam và Pháp nhất trí nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện. Trong ảnh: Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm dự Lễ đón trọng thể do Tổng thống Emmanuel Macron chủ trì, ngày 7/10/2024. Ảnh: TTXVN
Trong chuyến thăm chính thức Cộng hòa Pháp của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm, hai nước Việt Nam và Pháp nhất trí nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện. Trong ảnh: Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm dự Lễ đón trọng thể do Tổng thống Emmanuel Macron chủ trì, ngày 7/10/2024. Ảnh: TTXVN
Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Malaysia của Tổng Bí thư Tô Lâm, ngày 21/11/2024, hai bên đã nhất trí nâng cấp quan hệ Việt Nam-Malaysia lên Đối tác chiến lược toàn diện. Trong ảnh: Tổng Bí thư Tô Lâm và Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim hội đàm hẹp. Ảnh: TTXVN
Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Malaysia của Tổng Bí thư Tô Lâm, ngày 21/11/2024, hai bên đã nhất trí nâng cấp quan hệ Việt Nam-Malaysia lên Đối tác chiến lược toàn diện. Trong ảnh: Tổng Bí thư Tô Lâm và Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim hội đàm hẹp. Ảnh: TTXVN
Về cơ sở cho những thành tựu vừa nêu, có thể khẳng định trước hết là nhờ những nỗ lực bền bỉ, quyết tâm rất cao của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, của cả hệ thống chính trị trong suốt năm vừa qua. Trong đó, các cấp ủy đảng, đặc biệt là Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã thể hiện rõ vai trò lãnh đạo, định hướng, dẫn dắt hệ thống chính trị triển khai các giải pháp quyết liệt, hiệu quả trước những khó khăn, thách thức, thực hiện cho bằng được các mục tiêu đề ra. Ban Chấp hành Trung ương quyết liệt, quyết tâm tập trung giải quyết rất nhiều vấn đề, từ việc tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện các nghị quyết quan trọng của Đảng, đề ra định hướng lớn, đến công tác chỉ đạo chuẩn bị cho đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng. Trong những thời điểm khó khăn, thử thách, Đảng ta đã thể hiện rõ bản lĩnh, tinh thần đoàn kết, là một khối thống nhất về ý chí và hành động, từ đó lãnh đạo, chỉ đạo cả hệ thống chính trị nỗ lực cố gắng tiếp tục đạt được những thành tựu to lớn, toàn diện trên các lĩnh vực.
Thứ hai là phát huy được tối đa sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc và cả hệ thống chính trị vào cuộc; xác định rõ những nút thắt, điểm nghẽn, rào cản về thể chế cần khai thông để giải phóng được nguồn lực của xã hội, giải phóng sức lao động. Công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực với những kết quả cụ thể, rõ ràng, thể hiện quyết tâm cao của Đảng, đã củng cố niềm tin, sự đồng tình, ủng hộ của cán bộ, đảng viên và nhân dân đối với hệ thống chính trị. Những chủ trương, quyết sách đúng đắn của Đảng, sự đoàn kết, nhất trí cùng quyết tâm cao của cả hệ thống, trên dưới một lòng, đã có tác động rất tích cực, khích lệ, động viên người dân, doanh nghiệp phát huy mọi nguồn lực phục vụ cho phát triển kinh tế-xã hội, giữ vững quốc phòng, an ninh. Việc Trung ương Đảng, Chính phủ, Quốc hội nhận diện, chỉ rõ và bước đầu khắc phục những vấn đề về thể chế phát triển, nhằm khơi thông các điểm nghẽn, giải phóng nguồn lực cho xã hội, mặc dù mới chỉ là những bước đi ban đầu, nhưng đã có tác động kích thích rõ ràng đến môi trường đầu tư, kinh doanh, tạo sự phấn khởi, niềm tin trong các tầng lớp nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp.
Thứ ba là phát huy những kết quả, thành tựu có tính nền tảng mà chúng ta đã xây dựng từ đầu nhiệm kỳ và trước đó. Đặc biệt, chúng ta không thể không nhắc đến vai trò to lớn của đồng chí cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Tấm gương cống hiến và những đóng góp to lớn của đồng chí là nguồn cảm hứng mạnh mẽ, khích lệ toàn Đảng, toàn dân và toàn quân đoàn kết, nỗ lực phấn đấu vượt qua mọi thách thức, khó khăn, quyết tâm hoàn thành vượt mức các mục tiêu đề ra.
Thứ tư là sự kết hợp giữa hai yếu tố rất quan trọng - sự kiên định về mục tiêu và tư duy linh hoạt, nói đi đôi với làm trong thực tế triển khai thực hiện. Chúng ta đã bám sát vào các mục tiêu mà Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng đã đề ra, với quyết tâm rất cao, phải thực hiện thắng lợi. Càng nhiều khó khăn, thách thức thì càng phải thể hiện rõ bản lĩnh, quyết tâm càng phải cao, nỗ lực càng phải lớn. Trong triển khai thực hiện, chúng ta đã rất linh hoạt, căn cứ vào tình hình thực tế, tận dụng mọi thời cơ, nguồn lực để đạt được các mục tiêu đề ra.
Lễ đón Tổng Bí thư Tô Lâm đến dự Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam. Ảnh: ĐĂNG KHOA
Lễ đón Tổng Bí thư Tô Lâm đến dự Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam. Ảnh: ĐĂNG KHOA
Phóng viên: Đại hội lần thứ XIV của Đảng được xác định là thời điểm bắt đầu kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, toàn dân tộc, dưới sự lãnh đạo của Đảng, chung sức, đồng lòng đưa đất nước phát triển toàn diện, mạnh mẽ, bứt phá. Thưa đồng chí Tổng Bí thư, để vững vàng bước vào kỷ nguyên mới, nhiệm vụ trọng tâm của chúng ta trong năm 2025 là gì?
Đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm: Đại hội XIV là Đại hội đánh dấu thời điểm đất nước bước vào kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Nhưng đây là mốc thời gian tương đối, ngay từ bây giờ, các công việc đã phải triển khai trên tinh thần để đất nước vươn mình, cất cánh. Từ nay đến Đại hội, chúng ta có rất nhiều việc phải làm, tập trung vào ba nhóm nhiệm vụ chính:
Thứ nhất là quyết tâm thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng. Tại Hội nghị lần thứ 10 vừa qua, Ban Chấp hành Trung ương thống nhất xác định thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng là mục tiêu cao nhất của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta trong năm 2025. Nhiệm vụ này sẽ được thực hiện với quyết tâm cao nhất, nỗ lực lớn nhất, hành động quyết liệt, có trọng tâm, trọng điểm, với các giải pháp thực hiện hiệu quả nhất, tập trung mọi nguồn lực, biện pháp, phấn đấu đạt và vượt các mục tiêu đề ra. Với những kết quả đạt được từ năm 2021 đến nay và dự kiến phát triển kinh tế-xã hội năm 2025, chúng ta sẽ phấn đấu đạt và vượt hầu hết các chỉ tiêu chủ yếu giai đoạn 2021-2026 do Đại hội XIII đề ra. Thực tế đến nay vẫn còn khó khăn, thách thức, nhất là việc thực hiện các chỉ tiêu liên quan đến tốc độ và chất lượng tăng trưởng GDP, tăng năng suất lao động.
Cả hệ thống chính trị, trước hết là Chính phủ, người đứng đầu các ban, bộ, ngành, địa phương phải thật sự quyết tâm, quyết làm, có các giải pháp quyết liệt, dứt điểm, tăng tốc để thực hiện thành công nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội năm 2025; phấn đấu đạt và vượt các chỉ tiêu, nhất là chỉ tiêu tăng trưởng GDP và tiếp tục tạo chuyển biến mạnh mẽ trong những năm tiếp theo. Đồng thời, cũng cần chú trọng tập trung cao nhất các giải pháp phát triển nhanh và bền vững; ưu tiên để bảo đảm tăng trưởng cao của nền kinh tế đi đôi với bảo vệ môi trường, an sinh xã hội, chăm lo tốt nhất cho đời sống người dân; bảo đảm vững chắc quốc phòng, an ninh, nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại, không ngừng nâng cao vị thế và đóng góp của Việt Nam vào hòa bình, ổn định phát triển của khu vực và thế giới.
Trong năm 2025, chúng ta phải khẩn trương triển khai các chủ trương lớn đã được Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị thống nhất thông qua, tạo nền tảng cho giai đoạn mới, như chủ trương đầu tư toàn tuyến Dự án đường sắt tốc độ cao trục bắc-nam; các tuyến đường sắt kết nối khu vực; khởi động lại Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận và tiếp tục nghiên cứu chương trình phát triển điện hạt nhân tại Việt Nam; triển khai các bước thành lập Trung tâm tài chính quốc tế tại Thành phố Hồ Chí Minh, Trung tâm tài chính khu vực tại Đà Nẵng; đẩy mạnh thực hiện cách mạng về chuyển đổi số quốc gia, phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo... Đây là các chủ trương chiến lược nhằm phát triển hạ tầng, thu hút vốn đầu tư, tạo động lực thúc đẩy lực lượng sản xuất phát triển, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong tình hình mới.
Thứ hai là nhóm các nhiệm vụ chuẩn bị Đại hội XIV của Đảng, bao gồm hai nội dung chính là chuẩn bị các văn kiện trình Đại hội và chuẩn bị nhân sự cho Đại hội. Đây cũng là hai nhiệm vụ trọng tâm trong quá trình chuẩn bị và tổ chức đại hội đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, theo đúng tinh thần Chỉ thị số 35-CT/TW ngày 14/6/2024 của Bộ Chính trị. Trong đó, về văn kiện, cần đổi mới mạnh mẽ phương pháp xây dựng theo hướng khoa học, cụ thể, rõ định hướng, rõ chủ trương chiến lược, ngắn gọn, dễ hiểu, dễ thực hiện để triển khai được ngay trong toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, ngay sau Đại hội. Về công tác nhân sự, đây là công việc hệ trọng, là “then chốt” của “then chốt”, có ý nghĩa quyết định đối với việc thực hiện thắng lợi các chủ trương, đường lối của Đảng để đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới.
Thứ ba là triển khai chủ trương của Ban Chấp hành Trung ương về tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW và sắp xếp, hoàn thiện tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Đến thời điểm hiện nay, việc đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh, gọn, mạnh - hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả là đòi hỏi bức thiết và không thể chậm trễ hơn được nữa. Đến quý I/2025 sẽ phải hoàn thành tổng kết việc thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW và hoàn chỉnh phương án sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy hệ thống chính trị. Đây là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, được cán bộ, đảng viên và nhân dân rất mong chờ, đón nhận và lan tỏa sự đồng tình, ủng hộ mạnh mẽ trong toàn xã hội.
Tôi tin tưởng rằng, với sự đồng lòng, nhất trí, quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị, với nỗ lực của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân, trong năm 2025 đặc biệt quan trọng này, chúng ta sẽ thực hiện thắng lợi các mục tiêu đã đề ra và chuẩn bị tốt nhất cho việc tổ chức Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, Đại hội đánh dấu thời điểm bắt đầu kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình, kỷ nguyên phát triển, kỷ nguyên thịnh vượng của dân tộc Việt Nam.
Tổng Bí thư Tô Lâm
Phóng viên: Trong ba điểm nghẽn lớn nhất hiện nay là thể chế phát triển, hạ tầng và nhân lực, thì thể chế phát triển là “điểm nghẽn’’ của “điểm nghẽn’’. Vấn đề này đã được quán triệt trong thời gian qua. Thưa Tổng Bí thư, chúng ta phải làm gì để nhanh chóng tháo gỡ điểm nghẽn về thể chế phát triển, nhằm khơi thông các nguồn lực cho phát triển?
Đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm: Như tôi đã phát biểu trước Quốc hội và tại một số diễn đàn, trong ba điểm nghẽn lớn nhất hiện nay thì thể chế phát triển là điểm nghẽn lớn nhất. Những hạn chế kéo dài nhiều năm, nếu không được khẩn trương khắc phục, sẽ tiếp tục cản trở sự phát triển, gây lãng phí, lỡ thời cơ phát triển của đất nước trong kỷ nguyên mới. Việc tháo gỡ điểm nghẽn, nút thắt, rào cản là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và cần được tiến hành đồng bộ, toàn diện, trong đó cần coi khâu đột phá về thể chế phát triển là “đột phá” của “đột phá”. Trước mắt tập trung vào một số nhiệm vụ chính:
Một là, hoàn thiện đồng bộ thể chế phát triển, trong đó đổi mới mạnh mẽ công tác lập pháp, chuyển đổi tư duy xây dựng pháp luật theo hướng vừa bảo đảm yêu cầu quản lý nhà nước, vừa khuyến khích sáng tạo, giải phóng toàn bộ sức sản xuất, khơi thông mọi nguồn lực để phát triển, tư duy quản lý không cứng nhắc, dứt khoát từ bỏ tư duy không quản được thì cấm, xóa bỏ cơ chế xin-cho. Việc hoàn thiện thể chế phát triển còn để chống lãng phí thời gian, lãng phí cơ hội phát triển. Cần chủ động, tích cực, khẩn trương xây dựng hành lang pháp lý cho những vấn đề mới, xu hướng mới, trong đó tạo khung khổ pháp lý để thực hiện thành công cuộc cách mạng về chuyển đổi số, tạo đột phá cho phát triển đất nước những năm tiếp theo.
Hai là, thường xuyên đánh giá hiệu quả, chất lượng chính sách sau khi ban hành để kịp thời điều chỉnh bất cập, mâu thuẫn, giảm thất thoát, lãng phí nguồn lực, chủ động phát hiện và tháo gỡ nhanh nhất những điểm nghẽn có nguyên nhân từ các quy định của pháp luật. Cần khẩn trương tập trung rà soát, giải quyết dứt điểm tồn tại kéo dài đối với các dự án quan trọng của quốc gia, dự án trọng điểm, dự án hiệu quả thấp, gây thất thoát, lãng phí lớn; các ngân hàng thương mại yếu kém.
Ba là, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, bảo đảm sự điều hành thông suốt của Trung ương, gắn với tăng cường tính chủ động, sáng tạo của địa phương trong quản lý và phát triển, với phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”. Đồng thời, đổi mới quy trình quyết định về ngân sách nhà nước bảo đảm thực chất, đi đôi với việc giám sát việc thực hiện ngân sách.
Bốn là, cải cách triệt để thủ tục hành chính, giảm chi phí hành chính, tạo thuận lợi cao nhất cho người dân, trong đó tập trung vào đơn giản hóa thủ tục hành chính, cắt bỏ thủ tục không cần thiết, gây phiền hà cho người dân và doanh nghiệp, cản trở cạnh tranh lành mạnh; tăng cường rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa quy trình, quy định thủ tục, điều kiện kinh doanh, bảo đảm thực chất, hiệu quả, trên cơ sở lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm; tăng cường ứng dụng khoa học-công nghệ, đẩy mạnh số hóa, mở rộng và nâng cao chất lượng dịch vụ công trực tuyến.
Năm là, gắn công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực với xây dựng thể chế phát triển, phục vụ phát triển kinh tế-xã hội, góp phần thúc đẩy tăng tốc, bứt phá, hoàn thành các mục tiêu Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng đề ra. Tăng cường các hoạt động kiểm tra, thanh tra, kiểm toán các lĩnh vực có nhiều nguy cơ và dư luận về tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; giải quyết kịp thời các vụ việc dư luận quan tâm, nhân dân bức xúc, nhưng hạn chế tối đa ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của các cơ quan, doanh nghiệp, người dân.
Phóng viên: Trân trọng cảm ơn đồng chí Tổng Bí thư!
Ngày xuất bản: 10/01/2025
Nội dung: Hạnh Nguyên (thực hiện)
Trình bày: Nhã Nam
Ảnh: Nhandan.vn, Quochoi.vn, TTXVN