Tôn vinh những giá trị khoa học đóng góp cho nhân loại


Tối 20/1, Thủ tướng Phạm Minh Chính tham dự Lễ trao giải thưởng khoa học-công nghệ toàn cầu VinFuture đã diễn ra tại Hà Nội, với sự có mặt của nhiều nhà khoa học quốc tế xuất sắc. Xin trân trọng giới thiệu toàn văn phát biểu của Thủ tướng tại buổi lễ.

Thưa các đồng chí Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam!
Thưa các nhà khoa học và quý vị đại biểu, khách quý!

Thay mặt Chính phủ nước CHXHCN Việt Nam, tôi nhiệt liệt chào mừng các nhà khoa học và quý vị đại biểu, khách quý từ khắp nơi trên thế giới đã đến với Việt Nam, đến với Thủ đô Hà Nội ngàn năm văn hiến, Thành phố anh hùng, Đất nước yêu chuộng hòa bình để tham dự Lễ trao giải thưởng khoa học-công nghệ toàn cầu VinFuture lần thứ nhất.

Thưa các quý vị!

Tôi xin được bắt đầu bằng câu chuyện từ đại dịch Covid-19, được ví như một đám mây đen khổng lồ bao trùm lên cả thế giới, gây thảm họa đối với loài người và tác động tiêu cực đến mọi mặt của đời sống kinh tế-xã hội. Nhưng, trong bối cảnh dịch bệnh vẫn đang diễn biến phức tạp, chúng ta vẫn có mặt ở đây trong không khí hồ hởi, phấn khởi là điều rất đặc biệt và ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Trong thời khắc khó khăn nhất của dịch bệnh, cả nhân loại đã đặt niềm tin, hy vọng và trông chờ vào các nhà khoa học để tìm ra vaccine, thuốc chữa, phòng, chống Covid-19. Và rồi cả thế giới như vỡ òa trong niềm vui, hạnh phúc khi biết đã có vaccine, thuốc đặc trị. Vaccine được ví như là lá chắn thép của nhân loại để vượt qua đại dịch Covid-19.

Cả thế giới biết ơn, ngưỡng mộ các nhà khoa học - những người đã thực hiện sứ mệnh cao cả của mình. Chúng ta có mặt ở đây hôm nay bình yên, an toàn cũng chính nhờ các nhà khoa học, nhờ vaccine và thuốc đặc trị.

Trong lịch sử phát triển của loài người, phát minh của những nhà khoa học đã làm thay đổi thế giới. Trong hành trình gian nan đam mê nghiên cứu, khát vọng cống hiến cho nhân loại, đã có nhiều nhà khoa học phải gánh chịu những hậu quả nặng nề trong khi tiến hành các thử nghiệm khoa học, thậm chí có người còn bị thiệt mạng hay mang thương tật suốt đời. Điển hình như Galileo bị mù mắt do quan sát mặt trời quá nhiều để phát minh ra kính thiên văn; Marie Curie qua đời vì nghiên cứu phóng xạ; Michael Faraday bị nhiễm độc hóa chất do nghiên cứu điện phân... Tôi muốn nói điều này để chúng ta thấu hiểu sự gian nan, vất vả, hy sinh quên mình của các nhà khoa học và còn những khó khăn, thách thức khác không thể cân đo đong đếm được.

Ban tổ chức tặng hoa Ban giám khảo.

Ban tổ chức tặng hoa Ban giám khảo.

Thưa các quý vị đại biểu!

Theo triết gia người Thụy Sĩ Henri Amiel “Xã hội tồn tại nhờ niềm tin và phát triển nhờ khoa học”. Nhưng có lẽ ở góc nhìn khác, đó là xã hội có niềm tin nhờ khoa học. Dịch bệnh Covid- 19 là minh chứng điều đó, từng ngày, từng giờ nhân loại sống với niềm tin về các nhà khoa học sẽ tìm ra vaccine, thuốc đặc trị. Việc này có ý nghĩa xã hội, nhân văn vô cùng quan trọng ngoài những giá trị khoa học mà các nhà khoa học cống hiến trong từng phát minh hay công trình nghiên cứu. Vì vậy, hầu hết các quốc gia trên thế giới đều rất chú trọng phát triển khoa học-công nghệ, đặc biệt là các nghiên cứu khoa học có tính ứng dụng cao, góp phần mang lại hạnh phúc, ấm no cho nhân dân.

Hôm nay, chúng ta tôn vinh những công trình đoạt giải thưởng là tôn vinh những giá trị khoa học đóng góp cho nhân loại, tôn vinh những nhà khoa học đã ngày đêm nghiên cứu bằng trí tuệ vượt trội, trái tim nhiệt huyết và khát vọng cống hiến cho loài người. Và hôm nay, chúng ta cũng ghi nhận, đánh giá cao những doanh nhân với khát vọng hội tụ các nhà khoa học là được cống hiến những giá trị tốt đẹp nhất cho nhân loại. Nhà khoa học Piotr Kapisa người Nga đã từng nói: “Trên lá cờ khoa học hiện đại, nên có dòng chữ viết hoa - TỔ CHỨC”. Ở đây tôi muốn nhấn mạnh, nhờ có ý tưởng và tâm huyết của doanh nhân mà chúng ta đã tổ chức được chương trình này.

Thưa các quý vị đại biểu!

Tại Việt Nam, phát triển khoa học công nghệ được xác định là quốc sách hàng đầu, là một đột phá chiến lược để phát triển kinh tế-xã hội. “Phát triển nhanh và bền vững dựa chủ yếu vào khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số”[I].

Nhà nước đang đẩy mạnh thiết kế cơ chế, chính sách nhằm cụ thể hóa đường lối của Đảng, thúc đẩy huy động nguồn lực đổi mới sáng tạo để doanh nghiệp, xã hội và nhân dân vào cuộc, đưa khoa học công nghệ thực sự trở thành mục tiêu, động lực quan trọng cho sự phát triển của đất nước.

Mỗi người dân là chủ thể, là người thực hiện và thụ hưởng chính sách đổi mới sáng tạo. Đồng thời, việc thúc đẩy khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo còn là chủ trương lớn để thể hiện trách nhiệm của Việt Nam với cộng đồng quốc tế. Tại Hội nghị thượng đỉnh về chống biến đổi khí hậu (COP26), Việt Nam đã cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 và giảm 30% lượng phát thải khí metan gây hiệu ứng nhà kính vào năm 2030. Để thực hiện được mục tiêu đó, Việt Nam - một nước đang phát triển - phải có chiến lược phát triển dựa vào khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo.

Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt chương trình Chuyển đổi số quốc gia với tầm nhìn 10 năm để phát triển Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số và công dân số. Hiện thực hóa chương trình này, Chính phủ sẽ đưa ra các giải pháp huy động nguồn lực để thực hiện chuyển đổi số trên mọi lĩnh vực, trong đó bao gồm thể chế huy động nguồn lực tư nhân, đặc biệt là các doanh nghiệp tư nhân, các chương trình hợp tác công tư để tạo sức mạnh tổng hợp làm thay đổi xã hội.

Trong thời gian tới, Chính phủ sẽ tiếp tục đẩy mạnh xây dựng cơ chế, chính sách mang tính đột phá, tạo môi trường thông thoáng để thu hút sự tham gia của doanh nghiệp, người dân, các nhà khoa học trong nước, quốc tế tham gia thực hiện mục tiêu phát triển khoa học, công nghệ, chuyển đổi số để phát triển đất nước và đóng góp hiệu quả cho cộng đồng quốc tế.

Nhân dân Việt Nam yêu chuộng hòa bình và khát vọng phát triển, luôn ca ngợi vẻ đẹp nhân văn và giá trị cao cả của khoa học là tạo ra đột phá, nâng cao năng suất lao động, cải thiện đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân. Đồng thời, Việt Nam luôn trân quý, tôn vinh các nhà khoa học chân chính, đóng góp cho sự phát triển nhanh, bền vững của nhân loại.

Sứ mệnh của Giải VinFuture chính là cổ vũ và tôn vinh những nhà khoa học có công trình nghiên cứu xuất sắc mang tính ứng dụng cao, kiến tạo môi trường sống bền vững cho các thế hệ tương lai. Hàng triệu triệu người trên thế giới có thể sẽ được hưởng lợi từ những công trình khoa học được xướng tên ngày hôm nay. Và, tinh thần phụng sự nhân loại không biên giới của khoa học công nghệ sẽ cổ vũ cho hàng triệu nhà nghiên cứu trên trái đất của chúng ta.

Tôi rất vui mừng được biết, ngay trong mùa giải đầu tiên, VinFuture ghi nhận sự tham gia từ 60 quốc gia với gần 600 dự án tranh giải, trong đó gần 100 dự án đến từ top 2% các nhà khoa học được trích dẫn nhiều nhất thế giới và hơn 1/3 ứng viên là nhà khoa học nữ. Nhiều người trong số họ từng nhận được các giải thưởng khoa học cao quý của thế giới (như Nobel, Breakthrough, Tang Prize, Japan Prize...). Giải thưởng Vinfuture được xét duyệt nghiêm túc, trách nhiệm bởi 2 Hội đồng độc lập với thành viên là các nhà khoa học, nhà phát minh, chuyên gia uy tín ở nhiều lĩnh vực trên thế giới. Đây thực sự là tín hiệu tích cực của một giải thưởng lớn và uy tín.

Tôi mong muốn, truyền thống yêu chuộng hòa bình, nhân ái, trí tuệ của dân tộc Việt Nam được tỏa sáng trong mỗi doanh nhân Việt Nam để xây dựng đất nước phát triển và thực hiện trách nhiệm, lan tỏa giá trị tốt đẹp với cộng đồng quốc tế.

Tôi đánh giá cao và ghi nhận tập đoàn Vingroup đã có những đóng góp tích cực cho cộng đồng và xã hội trong thời gian qua; hoan nghênh những nỗ lực của Quỹ VinFuture - Quỹ hoạt động phi lợi nhuận được sáng lập bởi Chủ tịch Tập đoàn Vingroup và phu nhân nhằm tôn vinh giá trị của khoa học công nghệ trên phạm vi toàn cầu.

Thay mặt Chính phủ nước CHXHCN Việt Nam, một lần nữa, tôi nhiệt liệt chào mừng các Quý vị đã đến đất nước Việt Nam anh hùng và tươi đẹp của chúng tôi. Cuộc hội tụ ngày hôm nay là hội tụ của trí tuệ, của khát vọng cống hiến, của tình hữu nghị, của tinh thần hợp tác, kết nối, của những giá trị tốt đẹp cho nhân loại. Tôi mong chờ những bước phát triển mới trong việc ứng dụng các nghiên cứu của quý vị tại Việt Nam. Xin chúc mừng các nhà khoa học được vinh danh ngay sau đây với Giải thưởng VinFuture lần thứ nhất.

Nhân dịp năm mới 2022 và chuẩn bị đón Xuân Nhâm Dần, xin chúc các đồng chí, quý vị đại biểu, khách quý mạnh khỏe, hạnh phúc và thành công.

Xin trân trọng cảm ơn!

Trình bày: DIỆU THU
Ảnh: TRẦN HẢI