Vị trí, vai trò của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý cấp chiến lược đối với xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ tổ quốc trong kỷ nguyên mới

Thực tiễn cho thấy, trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng và đất nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng ta đều coi trọng vai trò của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, nhất là cấp chiến lược. Khẳng định cán bộ và công tác cán bộ có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng, có ý nghĩa quyết định sự thành bại của cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”, “Muôn việc thành công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hoặc kém” [1]. Xác định công tác cán bộ không chỉ là khâu then chốt trong công tác xây dựng Đảng, mà còn là “mắt xích” trọng yếu trong toàn bộ hoạt động của Đảng, trong nhiều nhiệm kỳ, Đảng ta đã ban hành nhiều chủ trương, nghị quyết về công tác cán bộ. Đồng chí cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhiều lần chỉ rõ: “Công tác cán bộ qua thực tiễn ngày càng thấy quan trọng, là nguyên nhân của mọi nguyên nhân, là gốc của mọi công việc, then chốt của then chốt”. Đặc biệt, Nghị quyết số 26-NQ/TW, ngày 19-5-2018, của Hội nghị Trung ương 7 khóa XII, “Về tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ”, vấn đề xây dựng đội ngũ cán bộ cấp chiến lược được đề cập trực tiếp, với nhiều nội dung quan trọng và giải pháp “tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ cấp chiến lược ngang tầm nhiệm vụ” là một trong 8 nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, chủ yếu của toàn bộ công tác xây dựng đội ngũ cán bộ. Tiếp tục tinh thần này, Văn kiện Đại hội XIII của Đảng một lần nữa khẳng định sự chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ cấp chiến lược; gắn với xây dựng người đứng đầu các tổ chức, cơ quan, địa phương, đơn vị.

Đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý cấp chiến lược, theo cách hiểu phổ biến, bao gồm lãnh đạo các cơ quan của Đảng và Nhà nước; lãnh đạo chủ chốt các ban, bộ, ngành, đoàn thể ở Trung ương, các tỉnh ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Trung ương, là các chức danh thuộc diện Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý. Cán bộ cấp chiến lược là cán bộ có bản lĩnh chính trị, kiên định chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, mục tiêu, lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, có tư duy đổi mới, có khả năng hoạch định đường lối, chính sách và lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện thắng lợi nhiệm vụ tầm chiến lược của sự nghiệp cách mạng. Cán bộ cấp chiến lược là tinh hoa của Đảng, đòi hỏi phải thật sự vững vàng, có đủ bản lĩnh, phẩm chất, trí tuệ và có uy tín cao để giải quyết những công việc ở tầm chiến lược, xử lý kịp thời, đúng đắn, có hiệu quả những tình huống phức tạp có quan hệ đến sự nghiệp xây dựng, phát triển và bảo vệ đất nước, sự sống còn của chế độ[2]. Nói ngắn gọn, cán bộ cấp chiến lược là người có đủ phẩm chất và năng lực để tham gia xây dựng và lãnh đạo tổ chức thực hiện đường lối, chính sách, nhiệm vụ ở tầm chiến lược.

Thời điểm bắt đầu kỷ nguyên mới là Đại hội XIV của Đảng với đích đến là dân giàu, nước mạnh, xã hội xã hội chủ nghĩa, sánh vai với các cường quốc năm châu. Ưu tiên hàng đầu trong kỷ nguyên mới là thực hiện thắng lợi các mục tiêu chiến lược đến năm 2030, Việt Nam trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; đến năm 2045 trở thành nước xã hội chủ nghĩa phát triển, có thu nhập cao; khơi dậy mạnh mẽ hào khí dân tộc, tinh thần tự chủ, tự tin, tự lực, tự cường, tự hào dân tộc, khát vọng phát triển đất nước; kết hợp chặt chẽ sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại. Những mục tiêu này đặt ra trọng trách, sứ mệnh lịch sử đối với đội ngũ cán bộ lãnh đạo quản lý, nhất là đội ngũ cán bộ lãnh đạo quản lý cấp chiến lược trong công cuộc xây dựng, phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc khi bước vào kỷ nguyên mới.

Đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, nhất là cán bộ cấp chiến lược có vị thế, vai trò quan trọng đối với công tác lãnh đạo, chỉ đạo; duy trì, khẳng định uy tín, thanh danh của Đảng và qua đó, thể hiện một cách sinh động, cụ thể năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Đảng đối với Nhà nước và toàn xã hội; đồng thời, củng cố và tăng cường niềm tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước. Trong giai đoạn nước rút của cách mạng Việt Nam để đạt mục tiêu chiến lược 100 năm dưới sự lãnh đạo của Đảng, tạo tiền đề vững chắc đạt mục tiêu 100 năm thành lập nước, vai trò của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, nhất là cán bộ cấp chiến lược, càng đặc biệt quan trọng, thể hiện trên một số khía cạnh chủ yếu như sau:

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn yêu cầu cán bộ, đảng viên tiên phong, gương mẫu; bởi lẽ, cán bộ, đảng viên có vai trò là người dẫn dắt quần chúng và vì thế, muốn quần chúng tin tưởng, làm theo thì bản thân phải là tấm gương sáng, phải “cố gắng làm kiểu mẫu cho quần chúng trong mọi việc”[3]. Văn kiện Đại hội XIII của Đảng đặc biệt nhấn mạnh trách nhiệm nêu cao tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, “chức vụ càng cao càng phải gương mẫu, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương. Đảng viên tự giác nêu gương để khẳng định vị trí lãnh đạo, vai trò tiên phong, gương mẫu, tạo sự lan tỏa, thúc đẩy các phong trào cách mạng”[4]. Năng lực ở trình độ cao và đặc biệt, như tư duy chiến lược, nắm bắt cục diện chiến lược, tầm nhìn dài hạn và dự báo khoa học, nhạy bén trong nhận diện và nắm bắt thời cơ, có khả năng kiến tạo các giá trị mới và quy tụ, đoàn kết, truyền cảm hứng và tuyên truyền cho mọi người trong Đảng và ngoài xã hội hiểu rõ và thực hiện được các giá trị đó. Đồng thời, họ còn phải thực hiện trách nhiệm nêu gương, thường xuyên có ý thức tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng, “tự soi”, “tự sửa”, có khả năng vượt qua cám dỗ, cạm bẫy, mặt trái, tiêu cực xuất hiện trong điều kiện Đảng ta là một đảng duy nhất cầm quyền, đất nước ta đang đẩy mạnh phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng hiện nay. Bối cảnh quốc tế và tình hình trong nước bên cạnh mặt thuận lợi, thời cơ, cũng có nhiều khó khăn, thách thức đan xen. Chúng ta đứng trước nhiều vấn đề mới phải xử lý, nhiều việc hết sức phức tạp phải giải quyết. Các thế lực thù địch vẫn đang tìm mọi cách phá hoại sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta; ra sức xuyên tạc, bôi nhọ, kích động, chia rẽ nội bộ Đảng, chia rẽ Đảng, Nhà nước với nhân dân, chia rẽ ngay chính trong đội ngũ cán bộ hòng làm tan rã Đảng ta, chế độ ta từ gốc, từ bên trong. Đồng thời, trong điều kiện Đảng cầm quyền, hoạt động trong môi trường phát triển kinh tế thị trường, mở cửa hội nhập, đội ngũ cán bộ cấp chiến lược phải đảm nhiệm giữ nhiều trọng trách, thường xuyên phải đối mặt với những cám dỗ của của cải vật chất, quyền lực, lợi ích cá nhân. Nếu đội ngũ cán bộ này không tích cực học tập, kiên trì rèn luyện thì rất dễ bị thoái hóa, biến chất. Về vấn đề này, cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từng đánh giá: “Chế độ xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và một số nước Đông Âu sụp đổ là do nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân rất quan trọng là lựa chọn, bố trí sai một số cán bộ lãnh đạo cấp chiến lược, nhất là cấp cao nhất. Cần phải khẳng định và thấm nhuần sâu sắc vị trí, ý nghĩa của công việc cực kỳ quan trọng này không chỉ đơn thuần đối với việc tổ chức một Đại hội Đảng, mà đây là công việc có ý nghĩa chiến lược gắn liền với vận mệnh của Đảng, sự tồn vong của chế độ và sự phát triển của đất nước”[5]. Điều này càng khẳng định vai trò đặc biệt quan trọng của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, nhất là cán bộ cấp chiến lược khi họ sẽ lãnh đạo, chỉ đạo công tác nhân sự chuẩn bị cho đại hội đảng các cấp trong thời gian tới.