VIỆT NAM TẠO DẤU ẤN NỔI BẬT NÀO TRONG VAI TRÒ UY VIÊN KHÔNG THƯỜNG TRỰC HỘI ĐỒNG BẢO AN NHIỆM KỲ 2020-2021?

Hai “Tháng Chủ tịch” là những điểm nhấn đóng góp của Việt Nam trong nhiệm kỳ. Ngay khi bắt đầu nhiệm kỳ, tháng 1/2020, Việt Nam đảm nhận vai trò Chủ tịch Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, vào thời điểm có ý nghĩa đặc biệt, khi Liên hợp quốc khởi động các hoạt động kỷ niệm 75 năm ngày thành lập, Việt Nam đồng thời bắt đầu Năm Chủ tịch ASEAN 2020.

Các sáng kiến, đề xuất của Việt Nam được tất cả các thành viên tán thành cao. Trong đó, cuộc thảo luận mở cấp Bộ trưởng về chủ đề “Thúc đẩy tuân thủ Hiến chương Liên hợp quốc trong duy trì hòa bình và an ninh quốc tế” nhận được mức độ quan tâm cao kỷ lục, với đại diện hơn 100 nước tham gia phát biểu. Hội đồng Bảo an cũng lần đầu thông qua Tuyên bố Chủ tịch về Hiến chương Liên hợp quốc.

Phiên họp về chủ đề “Hợp tác giữa Liên hợp quốc và ASEAN trong duy trì hòa bình và an ninh quốc tế” đã tạo diễn đàn đầu tiên về trao đổi, hợp tác giữa Hội đồng Bảo an và ASEAN. Các sáng kiến của Việt Nam phù hợp mong muốn của cộng đồng quốc tế, ASEAN nói riêng, đó là đề cao Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế, khẳng định vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực.

Đánh giá về tháng Chủ tịch đầu tiên của Việt Nam, đại diện các nước cho rằng việc đảm nhiệm vị trí Chủ tịch ngay trong tháng đầu tiên trở thành ủy viên Hội đồng Bảo an là thách thức rất lớn và Việt Nam đã hoàn thành tốt nhiệm vụ này. Nhiều ý kiến nhận định Việt Nam đã xây dựng chương trình nghị sự hợp lý, xử lý linh hoạt các vấn đề phức tạp nảy sinh... Đại sứ, Trưởng phái đoàn thường trực Indonesia tại Liên hợp quốc Dian Triansyah Djani nhận xét: “Việt Nam đã đảm trách vị trí Chủ tịch một cách rất hiệu quả và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ”.

Tháng 4/2021, lần thứ hai trong nhiệm kỳ đảm nhiệm cương vị Chủ tịch Hội đồng Bảo an, Việt Nam đã điều hành công việc của Hội đồng một cách chuyên nghiệp, bản lĩnh, khách quan và cân bằng, đáp ứng tối đa các mối quan tâm và đề nghị chính đáng của các nước, khéo léo xử lý khác biệt giữa các thành viên. Điểm nhấn đặc biệt là phiên thảo luận mở cấp cao về chủ đề “Tăng cường hợp tác giữa Liên hợp quốc với các tổ chức khu vực nhằm thúc đẩy xây dựng lòng tin và đối thoại trong ngăn ngừa và giải quyết xung đột” do Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc chủ trì.

Đây là lần đầu lãnh đạo cấp cao Việt Nam chủ trì một sự kiện quan trọng tại Hội đồng Bảo an. Sự kiện này nâng tầm sáng kiến của Việt Nam về thúc đẩy hợp tác giữa ASEAN với Liên hợp quốc, thể hiện sự gắn kết giữa vai trò thành viên có trách nhiệm của ASEAN với trọng trách tại Hội đồng Bảo an, gửi thông điệp quan tâm của Việt Nam thúc đẩy vai trò các tổ chức khu vực trong duy trì hòa bình, ngăn ngừa xung đột và thúc đẩy phát triển.

Chủ đề các sự kiện do Việt Nam đề xuất và chủ trì làm nổi bật phương châm “Đối tác tin cậy vì hòa bình bền vững” xuyên suốt nhiệm kỳ, hài hòa với lợi ích và quan tâm chung của cộng đồng quốc tế. Qua các “sự kiện điểm nhấn”, Việt Nam lồng ghép ưu tiên và lợi ích của đất nước gắn với mục tiêu chung. Thành công của nhiệm kỳ thể hiện nổi bật năng lực, bản lĩnh, tư duy định hình và dẫn dắt, ghi dấu ấn đối ngoại đa phương đậm bản sắc Việt Nam.

Phó Tổng Thư ký Liên hợp quốc phụ trách các vấn đề nhân đạo Mark Lowcock bày tỏ ủng hộ mạnh mẽ các chủ đề Việt Nam đề xuất thảo luận. Bộ trưởng Ngoại giao Mozambique Verónica Nataniel cho rằng, Việt Nam đã đóng góp một cách tích cực và hiệu quả cho hoạt động của Hội đồng Bảo an, trong đó bao gồm những sáng kiến thiết thực đối với hòa bình và an ninh tại châu Phi.

Những đề xuất, sáng kiến nổi bật

• Đề xuất, chủ trì soạn thảo, đàm phán và thông qua 2 nghị quyết, 3 tuyên bố Chủ tịch, 1 tuyên bố báo chí, cùng nhiều văn kiện, khuyến nghị.

• Tổ chức 4 sự kiện điểm nhấn, đậm dấu ấn “Tháng Chủ tịch”.

• Đồng tổ chức 8 phiên họp theo thể thức Arria.

• Đồng bảo trợ 5 nghị quyết.

• Cùng Indonesia có 12 phát biểu chung.

• Đề xuất, chủ trì thương lượng để Đại hội đồng Liên hợp quốc thông qua Nghị quyết lấy ngày 27/12 là Ngày Quốc tế phòng chống dịch bệnh.

• Đồng sáng kiến, chủ trì vận động thành lập Nhóm bạn bè về Luật Biển năm 1982 (GoF UNCLOS).