Triển khai đồng bộ các chính sách, biện pháp, chương trình hành động để hạ phát thải carbon, giảm ô nhiễm, tăng diện tích xanh hóa và thúc đẩy tăng trưởng là kinh nghiệm thực tiễn quán triệt quan điểm “Lưỡng sơn”, đồng thời cũng là định hướng cho xây dựng văn minh sinh thái thời đại mới.

Trung Quốc đã đạt được những thành tựu to lớn trong bảo vệ môi trường sinh thái. Công tác xử lý ô nhiễm và quản lý môi trường được triển khai sâu rộng và đạt được những kết quả đáng khích lệ. Người dân đã được hưởng thụ môi trường trời xanh, mây trắng, nước trong. Chất lượng không khí của cả nước liên tục được cải thiện.

Nồng độ bụi mịn PM2.5 bình quân năm (µg/m³)

(Nguồn: Báo cáo tình hình môi trường sinh thái Trung Quốc)

Số lượng ngày ô nhiễm nặng giảm đáng kể; nồng độ bụi mịn PM2.5 trung bình tại các thành phố cấp tỉnh trở lên đã giảm từ 46μg/m³ năm 2015 xuống còn 29,3 μg/m³ vào năm 2024, với 87,2% số ngày có chất lượng không khí tốt, đưa Trung Quốc trở thành quốc gia có chất lượng không khí được cải thiện nhanh nhất thế giới; 90,4% lượng nước bề mặt đạt tiêu chuẩn chất lượng tốt, tăng 28,8% so năm 2012. Tỷ lệ che phủ rừng đạt hơn 25%, đóng góp 1/4 diện tích rừng trồng mới trên thế giới.

Ngoài ra, Trung Quốc cũng đổi mới cơ chế quản lý, giám sát môi trường sinh thái, theo đó sẽ chia cả nước thành hơn 40.000 phân khu để quản lý, giám sát, mỗi một phân khu sẽ áp dụng và tùy chỉnh chính sách cụ thể để phù hợp với thực tiễn. Công tác quản lý môi trường sinh thái ở Trung Quốc đang được triển khai theo hướng chi tiết và cụ thể hóa với tình hình địa phương.

Tháng 4/2023, Trung Quốc đưa vào vận hành vệ tinh quan trắc quang phổ về môi trường sinh thái, giúp xây dựng mạng lưới theo dõi môi trường sinh thái bầu khí quyển, nguồn nước, thổ nhưỡng liên tục 24/7 để theo dõi những thay đổi về chất lượng môi trường hoặc phát hiện vấn đề môi trường bất ngờ, từ đó cung cấp dữ liệu cho việc xử lý ô nhiễm.

Sức sản xuất chất lượng mới chính là sức sản xuất xanh. Trung Quốc coi phát triển xanh-carbon thấp là chính sách căn cơ để giải quyết vấn đề môi trường sinh thái. Việc nhanh chóng hình thành phương thức sản xuất và cách sống xanh sẽ là nền tảng xanh để phát triển chất lượng cao.

Đến nay, Trung Quốc đã xây dựng được chuỗi ngành năng lượng mới với quy mô lớn nhất, hoàn thiện nhất trên thế giới, là trụ cột thúc đẩy chuyển đổi năng lượng và nâng cấp ngành nghề. Tính đến hết năm 2024, lượng tiêu thụ năng lượng sạch của Trung Quốc trong tổng lượng tiêu thụ năng lượng của nước này tăng lên 28,6%, trong khi đó tỷ trọng lượng tiêu thụ than giảm xuống còn 53,2%; công suất phát điện tăng thêm của năng lượng tái tạo chiếm 86% tổng công suất phát điện tăng thêm, chiếm hơn 50% công suất phát điện tăng thêm của thế giới; trong khi đó, công suất phát điện của thủy điện, điện gió, điện mặt trời và điện sinh khối tiếp tục đứng đầu thế giới; xu thế giảm phát thải CO₂ đang diễn ra nhanh, khi tổng lượng phát thải CO₂ trên một đơn vị GDP đã giảm hơn 35%.

Phong cách sống xanh-carbon thấp đang dần hình thành, tạo động lực xanh bền vững cho phát triển kinh tế xã hội. Năm 2013, số lượng ô-tô năng lượng mới đăng ký của cả nước chỉ khoảng 10.000 xe, đến năm 2024 đã tăng lên 31,4 triệu xe. Đến nay, lượng sản xuất và tiêu thụ ô-tô năng lượng mới chiếm hơn 70% toàn cầu, đứng đầu thế giới trong 10 năm liên tiếp.

Trong khi đó, năm 2015, trụ sạc điện cho ô-tô năng lượng mới lần đầu tiên xuất hiện trên toàn tuyến cao tốc Bắc Kinh-Thượng Hải dài 1.261km; đến năm 2024, gần như tất cả các tuyến cao tốc ở Trung Quốc đều lắp trụ sạc điện. Cùng với đó, số lượng đăng ký ô-tô năng lượng mới cũng tăng hơn 60 lần so với năm 2015. Năm 2023 số lượng trạm đổ xăng trên cả nước giảm 1.800 trạm, xuống còn 105.800 trạm, so với ô-tô chạy xăng, lượng phát thải của ô-tô thuần điện và ô-tô lai điện-xăng lần lượt giảm 21,38% và 5,4%.

Trong thời gian tới, Trung Quốc đẩy nhanh việc xây dựng hiện đại hóa kiểu Trung Quốc con người chung sống hài hòa với thiên nhiên; triển khai quan điểm “Lưỡng sơn”; tăng cường định hướng chiến lược xây dựng văn minh sinh thái; triển khai đồng bộ việc hạ phát thải CO₂, giảm ô nhiễm, tăng diện tích xanh hóa và thúc đẩy tăng trưởng; ưu tiên phát triển xanh-carbon thấp, hạn chế lãng phí tài nguyên, năng lượng.

Trong đó, đặt ra nhiệm vụ thực hiện “hai mục tiêu carbon” là đạt đỉnh phát thải carbon vào năm 2030 và trung hòa carbon vào năm 2060. Bởi nhìn từ góc độ quốc gia, “hai mục tiêu carbon” là chìa khóa để giải quyết những hạn chế về môi trường tài nguyên nhưng phải đáp ứng nhu cầu thiết thực của người dân về môi trường sinh thái tươi đẹp, đồng thời cũng góp phần thúc đẩy chuyển đổi cơ cấu kinh tế, hình thành ưu thế cạnh tranh trong các ngành nghề xanh-carbon thấp.

Theo đó, Trung Quốc ban hành cơ chế mới về kiểm soát năng lượng và kiểm soát phát thải CO₂; hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu và phương pháp đánh giá “hai mục tiêu carbon”; tập trung xây dựng cơ chế, chính sách về đánh giá phát thải CO₂ ở các địa phương và dự án, quản lý CO₂ ở các ngành nghề và doanh nghiệp; hoàn thiện cơ chế thị trường giao dịch tín chỉ carbon.

Ngoài ra, tăng cường kiểm soát tiêu thụ năng lượng hóa thạch; nhanh chóng hình thành hệ thống năng lượng mới; đẩy mạnh xây dựng cơ sở hạ tầng năng lượng sạch; kiểm soát chặt các dự án tiêu tốn năng lượng và phát thải lớn; tăng cường kiểm tra về tiết kiệm năng lượng tại các lĩnh vực trọng điểm, các dự án siêu lớn; khuyến khích doanh nghiệp chuyển đổi công nghệ theo hướng tiết kiệm năng lượng và giảm phát thải.

Phát triển chất lượng cao là mục tiêu của bảo vệ môi trường chất lượng cao; bảo vệ môi trường chất lượng cao là động lực để phát triển chất lượng cao. Sự phụ thuộc, bổ sung lẫn nhau giữa chúng sẽ giúp kinh tế tăng trưởng hiệu quả về chất và hợp lý về lượng. Từ đó cho thấy, nội hàm trong quan điểm “Lưỡng sơn” là động lực mạnh mẽ để Trung Quốc vững bước tiến lên trên con đường phát triển xanh.

(Theo: Nhân Dân nhật báo, Tân Hoa xã, CMG)