Ngày 30/3/1954:
Đợt tiến công thứ 2 vào Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ bắt đầu
18 giờ ngày 30/3/1954, đợt tiến công thứ 2 vào Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ bắt đầu. Pháo binh chiến dịch dồn dập bắn vào Sở chỉ huy của Đờ Cát-xtơ-ri và các điểm cao C1, D1, E1, các trận địa pháo và khu vực cơ động của địch ở Mường Thanh, Hồng Cúm. Ngay trong đợt pháo kích đầu tiên, 1 khẩu 155mm và 4 khẩu 105mm của địch bị phá hủy ngay trong hầm đặt pháo.
Tại cứ điểm C1, cuộc tiến công của Trung đoàn 98 dưới sự chỉ huy của Trung đoàn trưởng Vũ Lăng diễn ra nhanh chóng. Chỉ sau 15 phút, ta đã dọn xong cửa mở qua 7 lần rào thép gai. Chớp thời cơ, quân ta chỉ bằng một đợt xung phong đã chiếm được lô cốt cao nhất, tiểu đội trưởng mũi nhọn Nguyễn Thiện Cải cắm lá cờ “Quyết chiến, quyết thắng” lên nóc sở chỉ huy của địch.
Quân địch bị dồn về các lô cốt phía tây, gọi pháo binh bắn vào trận địa ta.
Các chiến sĩ dũng cảm dùng lưỡi lê, lựu đạn lao lên đánh giáp lá cà, đập tan 3 đợt phản kích của địch.
Chỉ trong vòng 45 phút, trận đánh C1 kết thúc. Ta diệt và bắt toàn bộ một đại đội với 140 tên địch thuộc tiểu đoàn 1, trung đoàn 4 Marốc, ta thương vong 10 người.
Với chiến công đầu, Đại tướng Võ Nguyên Giáp gửi điện khen Trung đoàn 98 và thưởng Huân chương Quân công hạng Ba cho Tiểu đoàn 125.
Tại cứ điểm E, Trung đoàn 141 nổ súng tiến công trong lúc địch thay quân, lực lượng lộ ra ngoài công sự với đầy đủ trang bị. Quân địch hoảng loạn tháo chạy, xô vào nhau, đại đội cối của địch chưa kịp bắn đã bị pháo binh ta tiêu diệt. Hai mũi tiến công của Tiểu đoàn 16 và tiểu đoàn 428 nhanh chóng mở cửa qua hàng rào thép gai và bãi mìn, xung phong áp đảo quân địch. Sau một giờ chiến đấu, bộ đội ta chiếm toàn bộ cứ điểm. Sau đó tổ chức hỏa lực chi viện cho mũi thọc sâu của Trung đoàn, đồng thời khống chế pháo binh địch ở điểm cao 210.
19 giờ 45 phút, Trung đoàn 141 đã hoàn thành nhiệm vụ tiêu diệt cứ điểm E.
Tại khu vực đồi D1, Trung đoàn 209 tiến công thuận lợi trên hướng chính. Sau khi mở cửa, bộ đội ta nhanh chóng xung phong vào căn cứ, thọc sâu chia cắt đội hình địch để tiêu diệt. Trên hướng phụ, do giao thông hào bị địch lấp, ta gặp lầy, mở cửa chậm, bị hỏa lực địch ngăn chặn, mất gần một giờ mới tiến vào trong đồn.
Đến 20 giờ, Trung đoàn 209 hoàn thành nhiệm vụ tiêu diệt đồi D1.
Tại khu vực đồi A1, cuộc chiến đấu của Trung đoàn 174 (Đại đoàn 316) diễn ra không thuận lợi. Do mất liên lạc với Đại đoàn ngay từ đầu, nên không nhận được lệnh tiến công. Sau khi C1 bị diệt, pháo chuyển làn bắn vào A1, Trung đoàn mới tiến hành mở cửa và mất hơn một giờ mới thông đường tiến. Khi ta xung phong, pháo binh địch bắn dữ dội vào cửa mở; hỏa lực địch dồn về phía lực lượng bộc phá phá hàng rào. Mất hơn nửa giờ hai mũi tiến công mới vượt qua 100m hàng rào và bãi mìn, lọt vào đồn địch.
Lực lượng ta bị tổn thất nhiều, nhưng với tinh thần dũng cảm vẫn băng lên, tràn vào cứ điểm địch. Cuộc chiến đấu diễn ra vô cùng ác liệt, địch dựa vào công sự chống cự quyết liệt, sau đó rút vào hầm ngầm. Địch dùng pháo binh dồn dập trút xuống đỉnh đồi khiến bộ đội ta thương vong nhiều. Trung đoàn 174 đưa lực lượng dự bị vào chiến đấu, song lúc này địch dồn hỏa lực vào A1, các đợt xung phong của ta vẫn không vượt qua lưới hỏa lực của địch. Cuộc chiến đấu tại A1 tiếp tục giằng co tới sáng ngày 31/3.
Cũng trong chiều và đêm 30/3, Bộ Chỉ huy chiến dịch còn sử dụng lực lượng hình thành 3 mũi thọc sâu với nhiệm vụ tiêu diệt trận địa pháo ở 210 và đánh vào các lực lượng đóng ở vòng trong làm rối loạn trận địa phòng ngự của địch. Tuy nhiên, tình hình diễn ra không thuận lợi, lực lượng thọc sâu phát triển chiến đấu khó khăn. Mặc dù gây cho địch nhiều thiệt hại song không đạt được mục tiêu đề ra. Về khuya, hỏa lực địch càng hoạt động mạnh, chúng tổ chức chống cự quyết liệt. Cuộc chiến đấu của bộ đội ta trên những cao điểm phía đông chững lại.
Trong chiến dịch Điện Biên Phủ, có rất nhiều mệnh lệnh đầy tính nhân văn được đưa ra, thể hiện sự quan tâm của Đảng, của Bộ tư lệnh tới các chiến sĩ, đồng thời cũng như lời hiệu triệu ý chí chiến đấu của bộ đội ta. “Mặc quần áo mới” là một “mệnh lệnh” như vậy.
Cuốn “Chiến thắng Điện Biên Phủ (Ký sự)”, Nhà xuất bản Quân đội nhân dân có ghi lại mệnh lệnh đặc biệt này với những kiến giải mang tính lịch sử: “Ngày 30/3, phần lớn các chiến sĩ đều mặc quần áo mới. Đối với các chiến sĩ, ngày chiến đấu là một ngày hội đặc biệt. Có nhiều đơn vị đã qua mấy tháng dòng chuẩn bị. Các chiến sĩ đã sống hằng tháng trong những căn hầm chật hẹp tại trận địa. Đêm này sang đêm khác, phải lần mò vào giáp vị trí địch, dầm mình dưới những trận bão thép để tạo nên từng mét đường hào. Hôm nay, giờ chiến đấu đã đến!
Sức khỏe bị giảm sút dần sau những ngày làm việc nặng nhọc và căng thẳng. Họ đã mong đợi từng phút cho thời gian chuẩn bị qua đi.”
Với những chiến sĩ tham gia trận Điện Biên Phủ đầy ác liệt, mỗi trận đánh là một lần bước tới lằn ranh sinh tử, ở đó không có chỗ cho sợ hãi hay đắn đo, mà chỉ có ý chí quyết chiến quyết thắng bất chấp gian khổ, hy sinh. Chính bởi vậy, khi ra trận, các chiến sĩ được mặc bộ quân phục sạch đẹp để sẵn sàng hy sinh cho một chiến thắng đầy vẻ vang của đất nước.
Ngày xuất bản: 30/3/2024
Nội dung: Trung tá, Thạc sĩ NGUYỄN QUỐC HÙNG, Viện Lịch sử quân sự; NGỌC TOẢN THU
Ảnh: TTXVN
Trình bày: VŨ HẢI